Earthrise
Earthrise (z ang. Wschód Ziemi; numer kodowy nadany przez NASA: AS8-14-2383) – zdjęcie Ziemi wynurzającej się zza horyzontu Księżyca, wykonane na orbicie wokółksiężycowej 24 grudnia 1968 r. za pomocą aparatu fotograficznego (wyprodukowanego przez firmę Hasselblad) przez Williama Andersa podczas trwania misji Apollo 8.
Kulisy powstania
Zanim Anders zdążył wykonać to sławne zdjęcie (miał problem z odnalezieniem kolorowego filmu), dowódca misji Frank Borman zdążył zrobić czarno-białą fotografię pokazującą moment zetknięcia się ziemskiego terminatora z horyzontem[1].
Udostępniono również nagranie z kabiny pojazdu CSM podczas wykonywania fotografii[2] wraz z transkrypcją[3].
Obydwa zdjęcia (zarówno czarno-białe, jak i kolorowe) zostały zamieszczone w autobiografii Bormana[4] (kolorowe zdjęcie Andersa odwrócono i pomniejszono, zaś czarno-biała fotografia zajęła całą stronę).
Fragment nagrania (tłumaczenie z angielskiego na polski)
- Borman: O mój Boże! Zobaczcie ten widok. Ziemia nadchodzi. To jest piękne.
- Anders: Ej, nie rób zdjęcia, nie planowaliśmy tego.
- Borman: (śmieje się) Masz kolorowy film, Jim?
- Anders: Daj mi rolkę kolorowego, szybko.
Reakcje
W 1969 USPS wydała znaczek pocztowy upamiętniający misję Apollo 8. Na znaczku znalazły się Earthrise oraz słowa In the beginning God... (Na początku Bóg..., Rdz 1,1) nawiązujące do odczytania 24 grudnia 1968 fragmentu Księgi Rodzaju przez załogantów.
W albumie pt. 100 fotografii, które zmieniły świat, wydanym przez magazyn Life, fotograf Galen Rowell określił Earthrise jako „najbardziej wpływowe zdjęcie jakie kiedykolwiek zrobiono”[5].
Inne obserwacje „wschodu Ziemi”
Pierwsze fotografie wyłaniania się Ziemi zza horyzontu Księżyca zostały wykonane dwa lata przed lotem misji Apollo 8. Jako pierwsza zaobserwowała to zjawisko bezzałogowa sonda kosmiczna Lunar Orbiter 1, krążąca po orbicie wokół Księżyca, 23 sierpnia 1966 roku.
6 kwietnia 2008 czasu japońskiego, należąca do JAXA sonda Kaguya wykonała materiał filmowy w wysokiej rozdzielczości (HD 1080p), pokazujący „wschód” i „zachód Ziemi” widziany z orbity okołoksiężycowej[6].
Mechanizm zjawiska
Zjawisko „wschodu Ziemi” nie jest analogiczne do zjawisk wschodu Słońca czy Księżyca, obserwowanych z powierzchni Ziemi. Ma ono miejsce podczas ruchu statku kosmicznego po orbicie wokół Księżyca, kiedy przemieszcza się on z niewidocznej strony Księżyca na stronę zwróconą ku Ziemi. Ze względu na rotację synchroniczną Księżyca, z większości miejsc na powierzchni jego widocznej strony Ziemia prawie nie przemieszcza się po niebie, oprócz powolnego krążenia wokół określonego punktu, które wynika z libracji Księżyca. Z większej części odwrotnej strony Księżyca nasza planeta nie jest nigdy widoczna. Zjawisko libracji sprawia jednak, że w pobliżu krawędzi widocznej tarczy Księżyca można obserwować z jego powierzchni rzeczywiste wschody i zachody Ziemi, która nigdy nie oddala się zbytnio od horyzontu. Tego zjawiska nie uwieczniono dotąd na zdjęciach.
Zobacz też
- Pale Blue Dot
- Blue Marble
- flaga Ziemi
Przypisy
- ↑ Australian Broadcasting Corporation. [dostęp 2012-08-23].
- ↑ NASA audio tape encoded in MP3. [dostęp 2012-08-23].
- ↑ PBS "American Experience". [dostęp 2012-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-04)].
- ↑ Frank Borman: Countdown. An Autobiography. New York, USA: 1988. ISBN 0-688-07929-6.
- ↑ Earthrise 1968. W: 100 Photographs that Changed the World - The Digital Journalist [on-line]. Life. [dostęp 2012-08-23].
- ↑ KAGUYA (SELENE) Image Taking of "Full Earth-Rise" by HDTV. JAXA, NHK, 11 kwietnia 2008 (JST). [dostęp 2012-08-23].
Linki zewnętrzne
| Misje |
| ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sprzęt |
| ||||||||||||||||||
| Przedmioty o znaczeniu symbolicznym |
|
Media użyte na tej stronie
The conversation between Frank Borman and William Anders, during the taking of the Earthrise photograph. I did some noise reduction.
United States postage stamp (Scott #1371) celebrating Apollo 8, the first manned mission to orbit the Moon. Design is based on a photograph taken by the astronauts.
The world's first view of Earth taken by a spacecraft from the vicinity of the Moon. The photo was transmitted to Earth by the United States Lunar Orbiter I and received at the NASA tracking station at Robledo De Chavela near Madrid, Spain. This crescent of the Earth was photographed August 23, 1966 at 16:35 GMT when the spacecraft was on its 16th orbit and just about to pass behind the Moon.
Reference Numbers: Center: HQ
Center Number: 67-H-218
GRIN DataBase Number: GPN-2000-001588
A simulation of what the Apollo 8 crew saw as the Earth rose above the lunar horizon during their fourth orbit around the Moon. Pauses to overlay two photos taken by the crew. Includes a clock overlay.
Taken by Apollo 8 crewmember Bill Anders on December 24, 1968, at mission time 075:49:07 [8] (16:40 UTC), while in orbit around the Moon, showing the Earth rising for the third time above the lunar horizon. The lunar horizon is approximately 780 kilometers from the spacecraft. Width of the photographed area at the lunar horizon is about 175 kilometers. [9] The land mass visible just above the terminator line is west Africa. Note that this phenomenon is only visible to an observer in motion relative to the lunar surface. Because of the Moon's synchronous rotation relative to the Earth (i.e., the same side of the Moon is always facing Earth), the Earth appears to be stationary (measured in anything less than a geological timescale) in the lunar "sky". In order to observe the effect of Earth rising or setting over the Moon's horizon, an observer must travel towards or away from the point on the lunar surface where the Earth is most directly overhead (centred in the sky). Otherwise, the Earth's apparent motion/visible change will be limited to: 1. Growing larger/smaller as the orbital distance between the two bodies changes. 2. Slight apparent movement of the Earth due to the eccenticity of the Moon's orbit, the effect being called libration. 3. Rotation of the Earth (the Moon's rotation is synchronous relative to the Earth, the Earth's rotation is not synchronous relative to the Moon). 4. Atmospheric & surface changes on Earth (i.e.: weather patterns, changing seasons, etc.). Two craters, visible on the image were named 8 Homeward and Anders' Earthrise in honor of Apollo 8 by IAU in 2018. [10]