Ebrahim Ra’isi

Ebrahim Ra’isi
Ilustracja
(c) Mehr News Agency, CC BY 4.0
Data i miejsce urodzenia

14 grudnia 1960
Meszhed

8. Prezydent Islamskiej Republiki Iranu
Okres

od 3 sierpnia 2021

Przynależność polityczna

Stowarzyszenie Duchowieństwa Bojowego

Poprzednik

Hasan Rouhani

Ebrahim Ra’isi, właściwie Ebrahim Ra’isolsadati (ur. 14 grudnia 1960 w Meszhedzie) – irański duchowny szyicki, ajatollah i polityk konserwatywny, członek Zgromadzenia Ekspertów, w latach 2019-2021 r. Główny Sędzia – zwierzchnik irańskiego wymiaru sprawiedliwości. Od 3 sierpnia 2021 r. prezydent Iranu.

Dwukrotnie kandydował na prezydenta Iranu. Po raz pierwszy startował w wyborach prezydenckich w Iranie w 2017 r., w których zajął drugie miejsce, przegrywając z urzędującym prezydentem Hasanem Rouhanim. Zwyciężył w wyborach prezydenckich w 2021 roku.

Życiorys

Jest synem szyickiego duchownego, jednak we wczesnym dzieciństwie stracił ojca. Ukończył szyickie seminarium duchowne w Ghom, gdzie kształcił się m.in. pod kierunkiem ajatollaha Haszemiego Szahrudiego oraz Alego Chameneiego[1].

Działalność po rewolucji islamskiej

Po rewolucji islamskiej, zauważony przez ajatollaha Mohammada Behesztiego, w 1980 r. został zastępcą prokuratora w Karadżu, a następnie także w Hamadanie; mimo odległości dzielącej oba miasta pełnił w nich obowiązki równocześnie. W 1985 r. powierzono mu stanowisko zastępcy prokuratora Trybunału Rewolucyjnego w Teheranie[1]. Był jednym z odpowiedzialnych za masowe egzekucje więźniów politycznych w Iranie w 1988 r.[2][3]

Po śmierci Najwyższego Przywódcy Iranu Ruhollaha Chomejniego został prokuratorem generalnym w Teheranie, natomiast w 1994 r. powierzono mu kierowanie antykorupcyjną Organizacją Inspektoratu Państwowego. W 2014 r. został irańskim prokuratorem generalnym, natomiast w 2016 r. Najwyższy Przywódca Iranu Ali Chamenei mianował go przewodniczącym fundacji religijnej Astan Ghods Razawi i strażnikiem świątyni imama Rezy w Maszhadzie[1]. W tym samym roku Ra’isi został członkiem Zgromadzenia Ekspertów[1]. Od 2021 r. Raisi łączył te funkcje ze stanowiskiem prokuratora Specjalnego Sądu Duchownego, zajmującego się sądzeniem szyickich duchownych[4].

Kandydat na prezydenta Iranu (2017)

(c) Tasnim News Agency, CC BY 4.0
Wiec wyborczy Ebrahima Raisi'ego, Teheran, 29 kwietnia 2017

W kwietniu 2017 r. mało dotąd znany opinii publicznej[1] Ra’isi ogłosił start w planowanych na 19 maja wyborach prezydenckich w Iranie[2]. Uzyskał najwięcej głosów w wewnętrznych wyborach w konserwatywnej koalicji, Ludowym Froncie Sił Rewolucji Islamskiej[2]. Ogłaszając start, zaprezentował się jednak jako kandydat niezależny[1]. Swoją kampanię wyborczą prowadził głównie w mniejszych miastach i na wsi, kierując ją do ludności uboższej i bardziej religijnej. Zapowiadał walkę z korupcją, niwelowanie nierówności społecznych i pomoc dla ubogich, utworzenie milionów nowych miejsc pracy dzięki „dżihadystowskiemu zarządzaniu”. Krytykował porozumienie Iranu z państwami zachodnimi w sprawie programu nuklearnego, popierał wspieranie szyickich organizacji paramilitarnych walczących w Iraku i w wojnie domowej w Syrii. Jako rozwiązanie bieżących gospodarczych problemów kraju wskazywał "ducha rewolucyjnego"[3].

15 maja inny kandydat konserwatywny, Mohammad Bagher Ghalibaf, wycofał się z wyborów, deklarując poparcie dla Ra’isiego, którego popularność znacząco wzrosła w poprzednich tygodniach[5]. Kandydatura Ra’isiego cieszyła się poparciem Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej oraz podległego mu Związku Mobilizacji Uciemiężonych, a prawdopodobnie sprzyjał jej także Najwyższy Przywódca Ali Chamenei[3].

Ostatecznie Ra'isi zajął w wyborach drugie miejsce, uzyskując poparcie 15,8 mln Irańczyków i przegrywając z urzędującym prezydentem Hasanem Rouhanim, którego poparło ponad 23 mln wyborców, tj. 57% uprawnionych do głosowania[6].

Dalsza kariera polityczna

Po przegranych wyborach pozostał czynnym politykiem, regularnie występując z krytyką polityki Hasana Rouhaniego, domagając się konserwatywnego kursu w polityce wewnętrznej i bardziej konfrontacyjnego w polityce zagranicznej. Był wymieniany jako możliwy kandydat na kolejnego Najwyższego Przywódcę Iranu po śmierci Alego Chameneiego[7][4].

W 2019 r. otrzymał nominację na Głównego Sędziego Iranu – zwierzchnika całego krajowego wymiaru sprawiedliwości[8]. W tym samym roku znalazł się wśród najwyższych irańskich urzędników państwowych objętych sankcjami USA[8].

Wybory w 2021

W 2021 gdy kończyła się druga i ostatnia kadencja Hasana Rouhaniego, Ebrahim Ra'isi po raz kolejny wystartował w wyborach prezydenckich. W czerwcowych wyborach prezydenckich zdobył 61,95 % głosów, wygrywając w pierwszej turze. Urząd objął 3 sierpnia 2021[9].

Życie prywatne

Jego żoną jest Dżamile Alamhoda, córka Ahmada, głównego imama meczetu piątkowego w Meszhedzie, wykładowczyni uniwersytetu Męczennika Behesztiego w Teheranie[10].

Przypisy

  1. a b c d e f What you need to know about presidential candidate Ebrahim Raisi, theiranproject.com [dostęp 2017-05-20] (ang.).
  2. a b c Saeed Kamali Dehghan, Conservative cleric Ebrahim Raisi enters Iran's presidential race, „The Guardian”, 9 kwietnia 2017, ISSN 0261-3077 [dostęp 2017-05-20] (ang.).
  3. a b c Thomas Erdbrink, Iran Has Its Own Hard-Line Populist, and He’s on the Rise, „The New York Times”, 18 maja 2017, ISSN 0362-4331 [dostęp 2017-05-20].
  4. a b Ebrahim Raisi: The cleric who could end Iranian hopes for change, web.archive.org, 19 lipca 2020 [dostęp 2021-06-19] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-19].
  5. Bozorgmehr Sharafedin, Iran: Tehran Mayor Qalibaf Withdraws, Backs Hardliner Raisi For President, thewire.in [dostęp 2017-05-20] (ang.).
  6. Hassan Rouhani wins Iran's presidential election, aljazeera.com [dostęp 2017-05-20].
  7. Dexter Filkins, The Twilight of the Iranian Revolution, The New Yorker [dostęp 2021-06-19] (ang.).
  8. a b US puts new sanctions on Iranian supreme leader’s inner circle, aljazeera.com [dostęp 2021-06-19] (ang.).
  9. Ebrahim Raisi zaprzysiężony na prezydenta Iranu. bankier.pl, 5 sierpnia 2021. [dostęp 2021-08-06].
  10. پايگاه خبری، تحلیلی رویداد۲۴, ناگفته‌های همسر رئیسی از رئیسی | رویداد24, fa [dostęp 2021-06-19] (pers.).

Media użyte na tej stronie

Raisi in 2021-02 (cropped).jpg
(c) Mehr News Agency, CC BY 4.0
Presidential candidate Seyyed Ibrahim Ra'isi cast his ballot in the presidential election on Friday morning at the Ershad Mosque.
Ebrahim Raisi presidential campaign rally in Tehran, 29 April 2017 23.jpg
(c) Tasnim News Agency, CC BY 4.0
Ebrahim Raisi supporters campaigning in Tehran, Iran for 2017 presidential election
Coat of arms of Iran.svg
State emblem of the Islamic Republic of Iran. U+262B, stylized version of Arabic script of Allah (الله, with the central lam shaped to look like a sword.) The emblem is also an overlaid rendering of La Ilaha Illa Allah (There is only one God and that is 'Allah'). The exact shape of the emblem and an algorithmic ruler-and-compass construction is described in the national Iranian standard at IRANIAN ISLAMIC REPUBLIC FLAG, ISIRI 1, 1371, 3rd edition, March 1993 in Persian. The emblem was designed by Hamid Nadimi, and was officially approved by Ayatollah Khomeini on May 9, 1980.