Edgar Tinel

Edgar Tinel

Edgar Tinel (1911)
Imię i nazwisko	Edgar Pierre Joseph Tinel
Data i miejsce urodzenia	27 marca 1854 Sinaai
Pochodzenie	belgijskie
Data i miejsce śmierci	28 października 1912 Bruksela
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna, muzyka romantyczna
Zawód	kompozytor, pianista, pedagog
Odznaczenia

Edgar Pierre Joseph Tinel (ur. 27 marca 1854 w Sinaai, zm. 28 października 1912 w Brukseli)^[1][2] – belgijski kompozytor, pianista i pedagog.

Życiorys

Urodził się w Sinaai (obecnie część gminy Sint-Niklaas) we Flandrii Wschodniej. Jego ojciec był organistą^[1][3]. Studiował w Królewskim Konserwatorium w Brukseli grę fortepianową u Louisa Brassina oraz kompozycję, harmonię i kontrapunkt u François Auguste Gevaerta^[2]. Po studiach rozpoczął karierę pianistyczną i koncertował w Belgii, Niemczech i Anglii. Jako wirtuoz wyróżniał się w interpretacji kompozytorów niemieckiego romantyzmu: Beethovena, Mendelssohna, Schumanna^[3]. W 1873 otrzymał Premier Prix w zakresie gry fortepianowej; ostatecznie jednak zdecydował zająć się kompozycją^[1][2].

W 1877 otrzymał belgijskie Prix de Rome za kantatę Klokke Roeland^[1][2]. W 1905 na zamówienie rządu belgijskiego skomponował Te Deum op. 46, którego prawykonanie miało miejsce w tym samym roku, w Katedrze Świętego Michała i Świętej Guduli w Brukseli^[1]. Od 1910 kierował belgijską kapelą królewską^[1].

Od 1881 zajął się również działalnością pedagogiczną. Zastąpił wtedy Jacques’a-Nicolasa Lemmensa na stanowisku dyrektora Lemmensinstituut w Mechelen, konserwatorium specjalizującego się wówczas w muzyce religijnej, którym zarządzał do 1909^[1][2]. Równocześnie od 1896 był profesorem konserwatorium brukselskiego i wykładał kontrapunkt i fugę, a w 1908 otrzymał tam stanowisko dyrektora^[1][2].

W 1902 został członkiem Académie Royale de Belgique^[1][2]. W 1910 otrzymał tytuł doktora honoris causa Katolickiego Uniwersytetu w Lowanium^[1].

Był odznaczony m.in. krzyżami komandorskimi belgijskiego Orderu Leopolda, francuskiego Orderu Legii Honorowej, holenderskiego Orderu Oranje-Nassau i papieskiego Orderu św. Grzegorza Wielkiego z gwiazdą^[4].

Twórczość

Tinel fascynował się dawną muzyką religijną. W jego utworach charakterystyczne jest łączenie elementów techniki polifonicznej, wzorowanej na twórczości Palestriny i J.S. Bacha z typową dla romantyzmu ekspresją i orkiestracją zdominowaną przez instrumenty smyczkowe^[1][5]. W jego utworach fortepianowych i pieśniach są zauważalne wpływy Schumanna, Mendelssohna i Brahmsa^[1][5]. Największym sukcesem Tinela było oratorium Franciscus (1886–1888) do tekstu Lodewijka de Konincka, wykonane po raz tysięczny 15 października 1913 w Strasburgu^[1][3].

Tinel skomponował ok. 70 utworów zebranych w 47 opusach. Są to głównie religijne utwory wokalno-instrumentalne^[1][5]. Opublikował też pracę teoretyczną Le chant grégorien... (Mechelen, 1890), w której zawarł rezultaty swoich studiów nad muzyką dawną^[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1][5])

Opery

• Godelieve, op. 43, libretto M. Ramboux, 1897 (wyst. Bruksela 1897)
• Katharina, op. 44, libretto T.L. van Heemstede, 1908 (wyst. Bruksela 1909)

Utwory wokalno-instumentalne

• Klokke Roeland, op. 17, kantata, 1877, zrewid. 1884
• Kollebloemen, op. 20, kantata, 1879, zrewid. 1890
• Vlaamsche stemme, op. 25, na 4 głosy męskie
• Te Deum D-dur, op. 26, kantata na chór mieszany i organy, 1883
• Aurora, op. 37, na 4 głosy męskie, 1885
• Franciscus, op. 36, oratorium (do tekstu Lodewijka de Konincka), 1888
• Psalm VI, op. 27, na 4 głosy męskie, 1891
• Te Deum, op. 46, na 6 głosów, chór mieszany, organy i orkiestrę, 1905
• Psalm XXIX, op. 39, na 4 głosy męskie
• Messe pour Notre-Dame de Lourdes, op. 41, na 5 głosów a cappella, 1905
• Cantique nuptial, op. 45, na sopran, tenor, organy i fortepian lub klawesyn
• Te Deum, op. 46, na 6 głosów, organy i orkiestrę, 1905
• Psalm CL, op. 47, na 4 głosy męskie, 1907

Utwory instrumentalne

• Sonata f-moll, op. 9, na fortepian, 1876
• Sonata g-moll, op. 29, na organy, 1885
• Bunte Blätter, op. 32, 6 utworów na fortepian, 1885

Przypisy

Bibliografia

• Alicja Natkaniec: Tinel Edgar. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 11: T–V część biograficzna. Kraków: PWM, 2009. ISBN 978-83-224-0905-3. (pol.)
• Henri Vanhulst: Tinel, Edgar Pierre Joseph. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. T. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.)

Linki zewnętrzne

• Edgar Tinel w AllMusic (ang.)
• Edgar Tinel – nuty tego kompozytora dostępne w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Edgar Tinel w bazie Discogs.com (ang.)
• Dyskografia Edgar Tinel w MusicBrainz (ang.)