Edmund Chodyński

Edmund Chodyński

Data i miejsce urodzenia	7 lipca 1893 Kalisz
Data i miejsce śmierci	7 listopada 1967 Lubań Ślaski
Poseł II kadencji Sejmu (II RP)
Okres	od 1928 do 1930
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna
Radny Łodzi
Okres	od 1936 do 1939

Edmund Chodyński ps. „Karo” (ur. 7 lipca 1893 w Kaliszu, zm. 7 listopada 1967 w Lubaniu Śląskim) – działacz socjalistyczny i niepodległościowy. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Radny Łodzi. Członek konspiracyjnej PPS-WRN.

Życiorys

Syn Henryka, kolejarza. Ukończył szkołę elementarną w Kaliszu. Do 1912 pracował jako ślusarz kopalniany w Sosnowcu, gdzie wstąpił do PPS i w 1913 do Związku Strzeleckiego.

Od 20 sierpnia 1914 do sierpnia 1916 żołnierz II Brygady Legionów. Był trzykrotnie ranny pod Mołołkowem, Czerniowcami i Kolkami. Zwolniony jako inwalida (głuchota). Od 1916 sierżant (według innych źródeł porucznik) w Polskiej Organizacji Wojskowej. Po kryzysie przysięgowym w 1917 internowany w Szczypiornie. Zbiegł do Zagłębia.

W 1918 był współorganizatorem Milicji Ludowej PPS w Zagłębiu Dąbrowskim. Uczestniczył w rozbrajaniu Niemców. W 1919 był sekretarzem Związku Zawodowego Robotników Rolnych RP w powiecie Błonie, m.in. za działalność związkową był pół roku więziony na Mokotowie w Warszawie. W związku kierował wydziałem reformy rolnej, serwitutowym i komasacyjnym.

W czasie wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. wraz z Józefem Dzięgielewskim był współorganizatorem grup dywersyjnych „Związku Obrony Ojczyzny” na tyłach Armii Czerwonej. W latach 1923-1926 był członkiem sekretariatu Zarządu Głównego Związku Zawodowego Robotników Rolnych RP. W 1929 był współorganizatorem i sekretarzem Związku Zawodowego Małorolnych, a od 1929 do 1933 członkiem Centralnego Wydz. Wiejskiego PPS.

W trakcie wyborów parlamentarnych w 1928 został wybrany posłem z listy nr 2 (PPS) w okręgu wyborczym nr 25 (Biała Podlaska). W Sejmie II kadencji, jako przedstawiciel Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów, zasiadał w komisji reform rolnych. Od 1928 był współorganizatorem Milicji PPS i członkiem jej Komendy Głównej.

W 1930 uczestniczył w kongresie Centrolewu w Krakowie, 14 października 1930 za zorganizowanie i kierowanie akcją zbrojnej ochrony wiecu Centrolewu w Warszawie został aresztowany i 1 lutego 1931 r. skazany na 4 lata ciężkiego więzienia. Został uwolniony po apelacji w 1933 r.

Od 1933 r. do 1937 r. był przewodniczącym Łódzkiego Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS. Przewodniczył łódzkiej delegacji na XXIII Kongres PPS w 1934 i był członkiem delegacji na XXIV Kongres PPS w 1937. Był członkiem Rady Naczelnej PPS od 1934 do 1939. Był również radnym miasta Łodzi w latach 1936-1939. Od 1934 był członkiem Komendy Głównej Akcji Socjalistycznej (milicji PPS).

Od 1933 do 1935, na następnie od 1938 do 1939 był członkiem Zarządu Głównego Związku Zawodowego Transportowców, a od 1936 do 1938 członkiem Rady Głównej Związku Zawodowego Małorolnych. Po jego antykomunistycznych oświadczeniach zarzucono mu w Łodzi współpracę z policją polityczną. Został z tego zarzutu oczyszczony. Następnie po nadużyciach w wydawnictwie partyjnym został zawieszony w prawach członka partii przez Łódzki OKR. Sprawę skierowano co Centralnego Sądu Partyjnego, lecz do września 1939 nie została ona rozpatrzona.

W czerwcu 1939, za zgodą Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS, rozpoczęto we współpracy z Oddziałem II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego przygotowywanie grup dywersyjnych na wypadek wojny. Grupy te miały wykorzystać doświadczenia i kadry działaczy PPS w tajemnicy przed władzami zarówno państwowymi, jak i partyjnymi. Chodyński organizował w Łodzi batalion „Baron-Berlin”.

We wrześniu 1939 r. wraz z grupą działaczy PPS przedostał się do Warszawy, gdzie był organizatorem kwaterującego na Pradze łódzkiego Robotniczego Batalionu Obrony Warszawy. W październiku 1939 rozpoczął działalność w konspiracyjnej PPS-WRN na terenie Łodzi. Od listopada 1939 był sekretarzem, a od końca 1940 przewodniczącym Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS-WRN w Łodzi. Zagrożony aresztowaniem w listopadzie 1941 przeniósł się do Warszawy, a następnie do Radomia. Tam był członkiem OKR do 1944 i dowódcą Gwardii Ludowej WRN. Pracował jednocześnie jako ślusarz w jednej z radomskich fabryk.

Po wojnie pozostał pod fałszywym nazwiskiem z czasów wojny, pracował w jednej z radomskich fabryk. Zmarł w lutym 1962 r. lub listopadzie 1967.

Bibliografia

• Biogram Edmunda Chodyńskiego na stronie Biblioteki Sejmowej.
• MariaM. Nartonowicz-Kot MariaM., Polski ruch socjalistyczny w Łodzi w latach 1927–1939, Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, 2001, ISBN 83-7171-426-2, OCLC 751262198 .
• Parlament Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1927, pod red. Henryka Mościckiego i Włodzimierza Dzwonkowskiego, Warszawa 1928.
• Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, FeliksF. Tych (red.), StefanS. Adamski, t. 1, Warszawa: „Książka i Wiedza”, 1985, ISBN 83-05-11435-X, ISBN 83-05-11327-2, OCLC 835903421 .