Edmund John

Grób Edmunda Johna na Cmentarzu Powązkowskim

Edmund John (ur. 21 lutego 1894 w Warszawie, zm. 1989 tamże) – polski architekt, grafik, plakacista^[1], ilustrator, malarz, pedagog i wykładowca na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej oraz autor palindromów.

Był synem adwokata Aleksandra Johna, prezesa Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia” i malarki Ignacji Konstancji John, córki księdza unickiego.

Edmund John uczył się w latach 1905–1913 w Średniej Szkole Handlowej Zgromadzenia Kupców im. Rontalera w Warszawie, a po jej ukończeniu rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Lwowskiej. Z chwilą wybuchu I wojny światowej przerwał studia. W latach 1916–1919 kontynuował przerwane studia na Politechnice Warszawskiej, studiując równocześnie w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych u Stanisława Lentza i Edwarda Trojanowskiego. Uczył się też malarstwa prywatnie u Konrada Krzyżanowskiego. Po ukończeniu studiów John został asystentem, później starszym asystentem w Katedrze Rysunku Odręcznego Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. W czasie wojny 1920 roku zgłosił się ochotniczo do wojska. Po wojnie odbył kilka podróży artystycznych.

W latach 1919–1939 był członkiem Związku Polskich Artystów Grafików. W roku 1933 był współzałożycielem i sekretarzem, od 1937 prezesem Koła Artystów Grafików Reklamowych (KAGR).

Edmund John był stałym bywalcem Kazimierza Dolnego. Tam zastał go wybuch II wojny światowej. 15 października 1939 powrócił do Warszawy.

Po Powstaniu Warszawskim znalazł się w Pruszkowie, skąd przedostał się do majątku Czarysz na Kielecczyźnie. Po powrocie do Warszawy zastał zburzoną kamienicę Johna na placu Zamkowym, gdzie uległ zniszczeniu jego dorobek artystyczny.

Po wojnie został powołany na wykładowcę w Katedrze Rysunku i Malarstwa Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (kierownik prof. Zygmunt Kamiński). Przeszedł na emeryturę w roku 1969.

Twórczość

W okresie II Rzeczypospolitej Edmund John uczestniczył w wielu konkursach na godła i plakaty wielu instytucji. Malował głównie akwarelą, stosując własną technikę tworzącą charakterystyczną strukturę obrazu. Zajmował się też malarstwem ściennym, m.in. stworzył plafon w Teatrze Narodowym (z Zygmuntem Kamińskim) i polichromie na Rynku Starego Miasta (z Wacławem Borowskim).

Projektował znaczki pocztowe, ekslibrisy, banknoty oraz medale. Projektował ponadto ilustracje, okładki i winiety książek oraz czasopism, prospekty reklamowe, papiery wartościowe i godła państwowe.

W latach dwudziestych był współzałożycielem jednej z wytwórni filmowych, projektował scenografie^[2], ^[3], ^[4] filmowe i teatralne, wystąpił w kilku filmach^[5], ^[6]. Edmund John miał wiele zainteresowań pozaartystycznych. Był autorem 2500 palindromów. Konstruował odbiorniki radiowe. Uprawiał fotografię, także stereoskopową.

Przez wiele dziesięcioleci był związany z Kazimierzem Dolnym. Prowadził tam kursy plenerowe dla studentów. Był postacią powszechnie znaną w miasteczku, jego osoba w berecie baskijskim i z fajką należała do charakterystycznych elementów krajobrazu kazimierskiego. Przyjaźnił się z malarzem Tadeuszem Pruszkowskim i pozował do jego obrazów. Jako pedagog był popularny wśród studentów warszawskiej architektury, każdą korektę kończył postawieniem wielkiej, zamaszystej litery „J” z kropką.

W katalogach monet okresu PRL jego nazwisko jest wymieniane jako współprojektanta, obok Kazimierza Zielińskiego, 10-złotówki z Tadeuszem Kościuszką, wybitej przez Mennicę Państwową przede wszystkim w postaci kolekcjonerskiej próby niklowej, sygnowanej literami E J^[7].

Odwiedzał Kazimierz do połowy lat osiemdziesiątych. Zmarł kilka lat później w wieku 94 lat i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera S-4-18)^[8].

Zobacz też

• Polscy autorzy palindromów

Przypisy

Bibliografia

• WaldemarW. Odorowski WaldemarW., Malarze Kazimierza nad Wisłą, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1991, ISBN 83-03-03429-4, OCLC 830075471 .
• Brulion kazimierski. brulion-kazimierski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
• W Kazimierzu Dolnym