Edmund Saporski

Edmund Saporski
Sebastian Woś
Imię i nazwisko urodzeniaSebastian Woś
Data i miejsce urodzenia19 stycznia 1844
Stare Siołkowice, Królestwo Prus
Data i miejsce śmierci6 grudnia 1933
Kurytyba, Brazylia
Zawód, zajęciegeometra
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Edmund Saporski ur. jako Sebastian Woś (ur. 19 stycznia 1844 w Starych Siołkowicach, zm. 6 grudnia 1933[1] w Kurytybie[2]) – polski geometra, pionier osadnictwa polskiego w Brazylii.

Życiorys

Urodził się w 19 stycznia 1844 w Starych Siołkowicach koło Opola pod imieniem Sebastian Woś[3], z zawodu był geometrą[4]. W latach 60. XIX wieku wyjechał do Ameryki Południowej, prawdopodobnie uciekając przed służbą w armii niemieckiej[1]. W 1867 r. próbował osiedlić się w Urugwaju[4], ale rok później osiadł w Brazylii, gdzie pracował początkowo jako nauczyciel, a później członek zespołu projektującego linię kolejową[1].

Razem z księdzem Antonim Zielińskim z Blumenau, opracował plan przesiedlenia polskich imigrantów ze stanu Santa Catarina do bardziej przyjaznych terenów w stanie Parana. Dzięki zgodzie cesarza Brazylii Piotra II udało się rozpocząć przygotowania do przesiedlenia, które w 1871 r. zakończyło się przeprowadzką 16 polskich rodzin z Brusque w Santa Catarinie na wytyczone m.in. przez Saporskiego działki w Pilarzihno w okolicach Kurytyby.

Od 1874 Saporski pracował jako mierniczy, zajmował się także organizacją osadnictwa kolejnych grup polskich imigrantów w Paranie[1].

Był aktywnym uczestnikiem życia kulturalnego polskiej diaspory, pełnił funkcję redaktora Gazety Polskiej w Brazylii, prezesa Towarzystwa Tadeusza Kościuszki, a od 1912 r. jako pierwszy Polak pełnił funkcję posła do parlamentu stanowego[1] (w kadencji 1912–1913), zasiadał w komisji robót publicznych, a następnie w komisji policji wojskowej[3].

W 1953, dzięki staraniom Polonii, w Kurytybie odsłonięto pomnik Saporskiego[1].

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Edmund Woś-Saporski (pol.). W: Diaspora – almanach poświęcony Polonii na świecie [on-line]. Yourpoland. [dostęp 2012-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-24)].
  2. ↑ Sebastian Edmund Saporski (Woś-Saporski, pierwotnie Woś) [dostęp z dnia: 2016-03-03]
  3. ↑ a b Jerzy Mazurek: Kraj a emigracja: ruch ludowy wobec wychodźstwa chłopskiego do krajów Ameryki Łacińskiej (do 1939 roku). Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie, 2006, s. 55. ISBN 83-60093-20-2. [dostęp 2012-04-05].
  4. ↑ a b Walter Wiesław Gołębiewski. Polacy na emigracji w Ameryce Łacińskiej cz. 4. „Życie Kolorado”. 

Bibliografia

  • Zdzisław Malczewski: Słownik biograficzny Polonii brazylijskiej. Warszawa: Centrum Studiów Latynoamerykańskych Uniwersytetu Warszawskiego, 2000.
  • Eugeniusz Ciuruś: Polacy w Brazylii. Lublin: Polonijne Centrum Kulturalno-Oświatowe Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1977.