Edvard Grieg
_by_Elliot_and_Fry_-_02.jpg) Edvard Grieg (1888) | |
| Imię i nazwisko | Edvard Hagerup Grieg |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | kompozytor, pianista, dyrygent |
| Odznaczenia | |
  | |
 | |
Edvard Hagerup Grieg (ur. 15 czerwca 1843 w Bergen[1], zm. 4 września 1907 tamże) – norweski kompozytor, pianista i dyrygent, z rodziny o szkockich korzeniach.
Życiorys
Studia muzyczne odbył w konserwatorium w Lipsku m.in. u Ignaza Moschelesa (fortepian), Ernsta Friedricha Richtera (harmonia i kontrapunkt)[1], Carla Reineckego (kompozycja) w latach 1858–1862. W 1863 roku osiadł w Kopenhadze, gdzie zaprzyjaźnił się z kompozytorami Nielsem Wilhelmem Gade oraz Johannem Peterem Emiliusem Hartmannem, reprezentantami duńskiego romantyzmu, a rok później założył ze współtowarzyszami towarzystwo Euterpe, którego celem było popieranie współczesnej muzyki skandynawskiej.
Jesienią 1866 roku osiedlił się w Christianii (obecnie Oslo), gdzie działał jako dyrygent, zorganizował koncerty abonamentowe. Tam poznał wybitnego dramaturga norweskiego Bjørnstjerne Bjørnsona. Zimę tego roku spędził we Włoszech i tam poznał Henryka Ibsena. W 1868 roku skomponował Koncert fortepianowy a-moll op. 16. W 1869 roku odwiedził w Rzymie Ferenca Liszta. W latach 1874–1875 na zamówienie Ibsena napisał muzykę do dramatu Peer Gynt, z której zestawione dwie suity Peer Gynt przyniosły mu największą popularność.
W 1880 roku zamieszkał w Bergen, a następnie w pobliskim Troldhaugen. Rozpoczął wówczas wielkie podróże koncertowe jako pianista, dyrygent i akompaniator. W 1884 roku, z okazji uroczystości 200-lecia urodzin duńskiego poety i dramaturga norweskiego pochodzenia Ludvika Holberga, skomponował inne znane dzieło, Suitę w dawnym stylu Z czasów Holberga.
Był twórcą narodowej szkoły muzycznej w Norwegii. Jego utwory powiązane są z literaturą (sagami, legendami, nordycką balladą, poezją ludową) oraz z muzycznym folklorem skandynawskim, cechuje je liryzm i subtelna nastrojowość (w miniaturach fortepianowych bliska już impresjonizmowi), ogromna inwencja melodyczna. Pieśni odznaczają się idealną zgodnością tekstu i melodii w akcentach i frazowaniu oraz bogatym akompaniamentem, z rozbudowaną harmoniką.
W 1904 został odznaczony norweskim Krzyżem Wielkim Orderu Świętego Olafa, a w 1896 francuską Legią Honorową[2].
Kompozycje
Z czego prawdopodobnie najbardziej znane to:
- Koncert fortepianowy a-moll op. 16 (1868),
- Suita Z czasów Holberga na orkiestrę smyczkową, op. 40 (1885),
- I suita Peer Gynt op. 46 (1888), w tym: Poranek, Śmierć Azy, Taniec Anitry, W grocie Króla Gór,
- II suita Peer Gynt op. 55 (1891), w tym m.in. Pieśń Solwejgi.
oraz cykle Utworów lirycznych.
Przypisy
- ↑ a b S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna. T. VI. Warszawa: 1900, s. 352.
- ↑ Edvard Grieg: Diaries, Articles, Speeches. Columbus, Ohio: Peer Gynt Press, 2001, s. 414, 419.
Bibliografia
- Edvard Grieg w bazie AllMusic (ang.)
Linki zewnętrzne
- Edvard Grieg – nuty tego kompozytora dostępne w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Edvard Grieg – nuty tego kompozytora dostępne w bibliotece cyfrowej Choral Public Domain Library (ChoralWiki)
- Edvard Grieg - nuty dostępne na stronie Polona.pl
- ISNI: 0000 0001 2279 5367
- VIAF: 46946549
- LCCN: n79046495
- GND: 118697641
- NDL: 00522174
- LIBRIS: 42gjjm9n29h8817
- BnF: 13894720b
- SUDOC: 084053623
- SBN: LO1V091495
- NLA: 36173485
- NKC: jn19990002879
- BNE: XX1050534
- NTA: 069399697
- BIBSYS: 90054680
- Open Library: OL38111A
- PLWABN: 9810621571305606
- NUKAT: n97064040
- J9U: 987007262171205171
- PTBNP: 40069
- CANTIC: a10453039
- LNB: 000035868
- NSK: 000091477
- BNA: 000021605
- CONOR: 8489571
- ΕΒΕ: 71406
- KRNLK: KAC199610879
- RISM: pe84066
- WorldCat: lccn-n79046495
Media użyte na tej stronie
Portrait of Edvard Grieg, looking left. Carte de visite with signature: the portrait was published in The Leisure Hour (1889).[1] An engraving of it was made by T. Johnson and published in The Century (1894).[2]