Edward Choma
.jpg) Edward Choma (przed 1938) | |
 starszy kapelan | |
| Data i miejsce urodzenia | 26 grudnia 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
 _BAR.svg){kind=small}     | |
| Data i miejsce urodzenia | 26 grudnia 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 1940 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat | 4 sierpnia 1913 |
Edward Choma (ur. 26 grudnia 1889 w Złoczowie, zm. 1940 w Katyniu) – polski duchowny rzymskokatolicki, starszy kapelan Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
.jpg)
Życiorys
Urodził się 26 grudnia 1889 w Złoczowie jako syn Michała i Anny z domu Kosek. W 1909 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Złoczowie[1][2]. Ukończył studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Lwowskiego. Otrzymał sakrament święceń 4 sierpnia 1913. Posługiwał jako wikariusz w Bolechowie i Jazłowcu. W czerwcu 1916 został administratorem ekspozytury w Burakówce. Podczas I wojny światowej we wrześniu 1917 został powołany do c. i k. armii i pełnił funkcję kapelana 105 szpitala polowego, a później posługiwał w 100 pułku piechoty. U kresu wojny, a na początku obrony Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej zgłosił się jako ochotnik do wojsk polskich, został mianowany kapelanem III odcinka, później służył w 1 pułku Strzelców Lwowskich. Od czerwca 1919 posługiwał w szeregach 4 Dywizji Piechoty do końca wojny z polsko-bolszewickiej. Wraz z tą jednostką powrócił do jej garnizonu we Włocławku. Został awansowany do stopnia starszego kapelana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[3][4][5]. Od października 1921 był kierownikiem Rejonu Duszpasterstwa Skierniewice[6][7][8]. Od stycznia 1930 był administratorem parafii wojskowej w Słonimiu[9]. Od lipca 1936 był administratorem parafii wojskowej w Radomiu.
Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 uczestniczył w polskiej wojnie obronnej jako kapelan 77 pułku piechoty[10]. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 dostał się do niewoli radzieckiej. Był osadzony w obozie w Starobielsku, później w Kozielsku. Na wiosnę 1940 został rozstrzelany w Katyniu przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Jest pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi (25 maja 1939)[11]
- Medal Niepodległości (4 listopada 1933)[12]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Upamiętnienie
Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika[13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[14].
W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” księdza Chomę uhonorowano poprzez zasadzenie Dębu Pamięci w Klimontowie[15].
W styczniu 2011 Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w Warszawie zgłosiło księdza Edwarda Chomę, jako jednego z 24 kapelanów wojskowych jako kandydatów do procesu beatyfikacyjnego Męczenników Wschodu (1917–1989)[16]. Episkopat Polski powierzył przygotowania do rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego Męczenników Wschodu bp. Antoniemu Dydyczowi[17].
Przypisy
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Złoczowie za rok szkolny 1909. Złoczów: 1909, s. 57, 71.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie za lata 1873/4-1923/4. Złoczów: 1925, s. 11.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1426.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1297.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 406.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1421.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1293.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 840.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 899.
- ↑ Zbigniew Kępa: Księża kapelani Wojska Polskiego ofiary mordu katyńskiego. ordynariat.wp.mil.pl, 2010-02-07. [dostęp 2017-01-10].
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 255, poz. 273 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ LISTA OSÓB ZAMORDOWANYCH W KATYNIU, CHARKOWIE, TWERZE I MIEDNOJE MIANOWANYCH POŚMIERTNIE NA KOLEJNE STOPNIE. policja.pl. [dostęp 2014-10-08].
- ↑ Edward Choma. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2017-01-10].
- ↑ Księża kapelani zgłoszeni jako kandydaci do procesu beatyfikacyjnego Męczenników Wschodu. ordynariat.wp.mil.pl, 24 stycznia 2011. [dostęp 2014-10-08].
- ↑ Bp Antoni Pacyfik Dydycz na UKSW: Ratowanie pamięci o męczennikach Wschodu (konwersatorium o kapelanach wojskowych zamordowanych na Wschodzie). ordynariat.wp.mil.pl, 6 czerwca 2012. [dostęp 2014-10-08].
Bibliografia
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Materiały do historii katolickiego duszpasterstwa wojskowego w Polsce. XXV-lecie kapłaństwa księży kapelanów wojskowych. Edward Choma. „Rozkaz Wewnętrzny Biskupa Polowego Wojsk Polskich”, s. 207–208, 1938. Polowa Kuria Biskupia.
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 76. [dostęp 2017-01-10].
Media użyte na tej stronie
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
ks. Edward Choma (-1938)
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tablica upamiętniająca duchownych zamordowanych w ramach zbrodni katyńskiej odsłonięta w 2021 roku w krużganku bazyliki mniejszej pw. Trójcy Świętej i sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego na Świętym Krzyżu. Na tablicy zostali upamiętnieni księża: Kazimierz Suchcicki, Edmund Nowak, Edward Choma, Andrzej Niwa, Władysław Urban, Mikołaj Cichowicz, Aleksander Dubiel, Józef Kacprzak, Józef Mikuczewski, Bronisław Szwed, Franciszek Zakrzewski, Ignacy Drabczyński (kleryk), Michał Tyszka, Czesław Wojtyniak, Antoni Aleksandrowicz, Stanisław Kontek, Józef Skorel, Jan Leon Ziółkowski, Ignacy Drozdowicz, Mieczysław Janas, Stanisław Matzner, Jan Mioduszewski, Jerzy Wrazidło, Józef Czemerajda, Władysław Plewik, Andrzej Szeptycki (kleryk) oraz Mikołaj Ilków.
Naramiennik majora Wojska Polskiego (1919-39).