Edward Dubanowicz

Edward Dubanowicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

6 stycznia 1881
Jaszczew

Data i miejsce śmierci

18 października 1943
Londyn

Zawód, zajęcie

prawnik

Narodowość

polska

Małżeństwo

Maria Magdalena Cieńska (1895-1996)

Edward Ignacy Dubanowicz (ur. 6 stycznia 1881 w Jaszczwi[1], zm. 18 października 1943 w Londynie) – polski działacz polityczny, prawnik, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza.

Życiorys

Od 1904 działacz Ligi Narodowej i Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego. W roku szkolnym 1904/1905 jako zastępca nauczyciela pracował w C. K. IV Gimnazjum we Lwowie, po czym został zwolniony celem odbycia jednorocznej służby wojskowej[2]. Został docentem austriackiego prawa politycznego, a w 1913 uzyskał habilitację na Wydziale Prawa i Umiejętności Politycznych Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie[3]. Po zakończeniu I wojny światowej wstąpił do Wojska Polskiego. Został awansowany do stopnia porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w Korpusie Oficerów Piechoty[4].

Członek Komitetu Obywatelskiego i Polskiego Komitetu Narodowego we Lwowie w listopadzie 1918 roku[5]. Był przewodniczącym Tymczasowego Komitetu Rządzącego we Lwowie[6] powołanego 23 listopada 1918[7]. Był zastępcą członka Rady Obrony Państwa w 1920 roku[8]. W latach 1919–1927 poseł na Sejm Ustawodawczy oraz I kadencji w II RP. Był członkiem zarządu i członkiem klubu sejmowego Narodowego Zjednoczenia Ludowego[9], z którego wystąpił wraz z grupą posłów w czerwcu 1921. W 1921 założyciel Narodowo-Chrześcijańskiego Stronnictwa Ludowego. Był przewodniczącym Komisji Konstytucyjnej Sejmu Ustawodawczego w związku z czym odegrał dużą rolę w opracowaniu konstytucji marcowej z 1921.

Narodowo-Chrześcijańskie Stronnictwo Ludowe w 1922 roku przekształciło się w Stronnictwo Chrześcijańsko-Narodowe. Po zamachu majowym w 1926 nastąpił podział Stronnictwa Narodowo-Chrześcijańskiego, a Edward Dubanowicz związał się z powstałym w 1928 roku Stronnictwem Narodowym, wracając tym samym w szeregi endecji, w której zaczynał swoją polityczną działalność. W 1935 roku został wyrzucony ze Stronnictwa Narodowego w związku z przejęciem w nim władzy przez tzw. młodych endeków[10]. Był wykładowcą w ramach Studium Dyplomatycznego we Lwowie[11].

W 1940 ze swojego domu w Hucie Pieniackiej[12] deportowany przez władze sowieckie do Kazachstanu. Zwolniony po układzie Sikorski-Majski. Od 1942 przebywał w Londynie.

Publikacje

  • Uwłaszczenie dla użyteczności publicznej (1911)
  • Rewizja konstytucji (1926)
  • Ku stałemu ustrojowi Państwa Polskiego (1936)

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 153.
  2. ↑ Władysław Kucharski: Przegląd historyczny 50-lecia Gimnazjum IV im. Jana Długosza we Lwowie. W: Władysław Kucharski (red.): Księga pamiątkowa 50-lecia Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie. Lwów: 1928, s. 52.
  3. ↑ Inauguracja nowego roku szkolnego na uniwersytecie lwowskim. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 234 z 12 października 1913. 
  4. ↑ Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914-1939. Edward Dubanowicz. officersdatabase.appspot.com. [dostęp 2014-12-25].
  5. ↑ Eugeniusz Romer, Pamiętnik Paryski 1918-1919, t. I, Warszawa 2010, s. 34.
  6. ↑ Rozporządzenie Tymczasowego Komitetu Rządzącego. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 262 z 6 grudnia 1918. 
  7. ↑ Agnieszka Biedrzycka: Kalendarium Lwowa 1918–1939. Kraków: 2012, s. 1-2. ISBN 97883-242-1542-3.
  8. ↑ Piotr Krzysztof Marszałek, Rada Obrony Państwa z 1920 roku : studium prawnohistoryczne, Wrocław 1995, s. 72.
  9. ↑ Tadeusz Rzepecki, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919, Poznań 1920, s. 286.
  10. ↑ J. Faryś, A. Wątor Edward Dubanowicz 1881-1943, s. 140
  11. ↑ Adam Redzik: Lwowska Szkoła Dyplomatyczna (1930–1939). cracovia-leopolis.pl. [dostęp 2015-01-16].
  12. ↑ Praca Łucji Orłowskiej, z blogu Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego.

Bibliografia

  • Przemysław Czarnek, Edward Dubanowicz (1881–1943), w: Profesorowie prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (redakcja Antoni Dębiński, Wojciech Sz. Staszewski, Monika Wójcik), Wydawnictwo KUL, Lublin 2008, s. 103–117 (z fotografią)
  • Grażyna Karolewicz, Nauczyciele akademiccy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w okresie międzywojennym, część II: Biogramy, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1994, s. 55–56
  • Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, tom I: A–D (opracowanie autorskie Małgorzata Smogorzewska, redakcja naukowa Andrzej Krzysztof Kunert), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1998, s. 421–423 (z fotografią)

Linki zewnętrzne

Rada Obrony Państwa (1920)
Z urzędu
Reprezentanci kół poselskich
Przedstawiciele rządu
Niestali przedstawiciele wojska

Godło Polski

  • pogrubienie – członkowie rady przez cały okres jej istnienia; kursywa – członkowie rady odwołani przed końcem jej istnienia

Media użyte na tej stronie