Edward Dysko
generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia | 13 września 1925 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1943–1990 |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Edward Dysko (ur. 13 września 1926 w Starej Rudni, zm. 6 stycznia 2009 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego i działacz kombatancki.
Życiorys
Syn Adama i Malwiny. W lutym 1940 roku został deportowany wraz z członkami rodziny do Kraju Krasnojarskiego.
Służba wojskowa
W maju 1943 wstąpił jako ochotnik do 1 DP im. Tadeusza Kościuszki[1], w której szeregach walczył w bitwie pod Lenino. Został skierowany do szkoły oficerskiej, a po jej ukończeniu przeszedł z dywizją szlak bojowy. Walczył o wyzwolenie Warszawy, o przełamanie Wału Pomorskiego i w bitwie o Kołobrzeg. Uczestniczył także w operacji berlińskiej, gdzie był dwukrotnie ranny. W 1948 skończył Oficerską Szkołę Piechoty nr 1 w Krakowie ze stopniem podporucznika i stanowiskiem dowódcy plutonu podchorążych. Wykładał taktykę w Oficerskiej Szkole Piechoty nr 2 w Jeleniej Górze. Od 1957 służył w 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej. W latach 1961–1963 w stopniu podpułkownika był dowódcą 16 batalionu powietrznodesantowego[2]. W latach 1956–1959 był słuchaczem Akademii Sztabu Generalnego w Rembertowie. Jako pułkownik dyplomowany studiował w moskiewskiej Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR. Był szefem sztabu dywizji, zastępcą dowódcy dywizji ds. liniowych, a od 20 sierpnia 1968 piastował stanowisko dowódcy 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej w Krakowie, uczestniczącej w Operacji „Dunaj”.
W październiku 1972 został mianowany generałem brygady; nominację wręczył mu w Belwederze przewodniczący Rady Państwa prof. Henryk Jabłoński. W styczniu 1973 objął dowództwo 1 Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Tadeusza Kościuszki w Legionowie. Od 1 kwietnia 1975 do 31 stycznia 1980 był attaché wojskowym przy ambasadzie PRL w Budapeszcie[1]. Od stycznia 1980 został oddany do dyspozycji dyrektora Departamentu Kadr MON[1]. W 1990 został pożegnany przez ministra obrony narodowej Piotra Kołodziejczyka i przeszedł w stan spoczynku.
W latach 1974–1990 był członkiem Rady Naczelnej ZBoWiD.
Był prezesem Zarządu Krajowego Stowarzyszenia Kawalerów Orderu Wojennego Krzyża Grunwaldu[3]. Był również wiceprezesem Komitetu Budowy Pomnika Spadochroniarza Polskiego w Warszawie[4].
Pochowany został 14 stycznia 2009 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera FII-10-2)[5].
Odznaczenia
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1973)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1990)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1965)
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1970)
- Krzyż Walecznych (1970)
- Krzyż bitwy pod Lenino (1988)
- Brązowy Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” (1945)
- Medal za Warszawę 1939–1945 (1947)
- Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk (1947)
- Medal „Za udział w walkach o Berlin” (1968)
- Medal 10-lecia Polski Ludowej
- Medal 30-lecia Polski Ludowej
- Medal 40-lecia Polski Ludowej
- Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (1958)
- Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1975)
- Order Czerwonego Sztandaru (ZSRR, 1973)
- Order Wojny Ojczyźnianej II klasy (ZSRR, 1968)
- Medal „Za wyzwolenie Warszawy” (ZSRR, 1947)
- Medal za Zdobycie Berlina (ZSRR, 1968)
- Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR, 1947)
- Medal 40-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945 (ZSRR)
- Medal 60-lecia zakończenia II Wojny Światowej (Izrael) - 2005[6]
Przypisy
- ↑ a b c Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2019-03-17].
- ↑ Wojska Lądowe, www.jednostki-wojskowe.pl [dostęp 2017-11-17] (ang.).
- ↑ STOWARZYSZENIE KAWALERÓW ORDERU WOJENNEGO KRZYŻA GRUNWALDU, rejestr.io [dostęp 2019-03-18] .
- ↑ KOMITET BUDOWY POMNIKA SPADOCHRONIARZA POLSKIEGO W WARSZAWIE, rejestr.io [dostęp 2019-03-18] .
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [dostęp 2019-11-14] (pol.).
- ↑ "Kombatant. Biuletyn Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych", nr 10 (177), 2005, s. 9
Bibliografia
- Nekrologi w „Gazecie Wyborczej” z 09.01.2009.
- „Kombatant” nr 10 (153) październik 2003.
- Mariusz Jędrzejko, Mariusz Lesław Krogulski, Marek Paszkowski, Generałowie i admirałowie III Rzeczypospolitej (1989–2002), Wydawnictwo von borowiecky, Warszawa 2002, s. 164 (z fotografią)
- Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom III: M–S, Toruń 2010.
Media użyte na tej stronie
Baretka: Order Krzyża Grunwaldu III klasy
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Baretka: Medal 30-lecia Polski Ludowej
Baretka: Medal 40-lecia Polski Ludowej
Baretka: Złoty Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny".
Baretka: Złoty Medal za Zasługi dla Obronności Kraju.
Ribbon bar for the Soviet medal "40 Years of Victory"
Source: Drawn by User:Zscout370Baretka: Medal Morski
Ribbon bar of the Medal "For the Victory over Germany in the Great Patriotic War 1941–1945". The Soviet Union (USSR).
Baretka: Medal za udział w walkach o Berlin
Ribbon bar Medal For the Liberation of Warsaw
Ribbon bar of the Order of the Red Banner. The Soviet Union (USSR).
gen. bryg. Edward Dysko (1926-2009)
Ribbon bar of the Medal "For the Capture of Berlin". The Soviet Union (USSR).
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Edwarda Dysko na Wojskowych Powązkach
Soviet Ribbon bar Order Of The Patriotic War (2st Class)
Baretka: Medal za Warszawę 1939-1945
Baretka: Brązowy Medal Zasłużonym na Polu Chwały
Baretka Krzyża Bitwy pod Lenino