Edward Dysko
generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia | 13 września 1925 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1943–1990 |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Edward Dysko (ur. 13 września 1926 w Starej Rudni, zm. 6 stycznia 2009 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego i działacz kombatancki.
Życiorys
Syn Adama i Malwiny. W lutym 1940 roku został deportowany wraz z członkami rodziny do Kraju Krasnojarskiego.
Służba wojskowa
W maju 1943 wstąpił jako ochotnik do 1 DP im. Tadeusza Kościuszki[1], w której szeregach walczył w bitwie pod Lenino. Został skierowany do szkoły oficerskiej, a po jej ukończeniu przeszedł z dywizją szlak bojowy. Walczył o wyzwolenie Warszawy, o przełamanie Wału Pomorskiego i w bitwie o Kołobrzeg. Uczestniczył także w operacji berlińskiej, gdzie był dwukrotnie ranny. W 1948 skończył Oficerską Szkołę Piechoty nr 1 w Krakowie ze stopniem podporucznika i stanowiskiem dowódcy plutonu podchorążych. Wykładał taktykę w Oficerskiej Szkole Piechoty nr 2 w Jeleniej Górze. Od 1957 służył w 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej. W latach 1961–1963 w stopniu podpułkownika był dowódcą 16 batalionu powietrznodesantowego[2]. W latach 1956–1959 był słuchaczem Akademii Sztabu Generalnego w Rembertowie. Jako pułkownik dyplomowany studiował w moskiewskiej Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR. Był szefem sztabu dywizji, zastępcą dowódcy dywizji ds. liniowych, a od 20 sierpnia 1968 piastował stanowisko dowódcy 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej w Krakowie, uczestniczącej w Operacji „Dunaj”.
W październiku 1972 został mianowany generałem brygady; nominację wręczył mu w Belwederze przewodniczący Rady Państwa prof. Henryk Jabłoński. W styczniu 1973 objął dowództwo 1 Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Tadeusza Kościuszki w Legionowie. Od 1 kwietnia 1975 do 31 stycznia 1980 był attaché wojskowym przy ambasadzie PRL w Budapeszcie[1]. Od stycznia 1980 został oddany do dyspozycji dyrektora Departamentu Kadr MON[1]. W 1990 został pożegnany przez ministra obrony narodowej Piotra Kołodziejczyka i przeszedł w stan spoczynku.
W latach 1974–1990 był członkiem Rady Naczelnej ZBoWiD.
Był prezesem Zarządu Krajowego Stowarzyszenia Kawalerów Orderu Wojennego Krzyża Grunwaldu[3]. Był również wiceprezesem Komitetu Budowy Pomnika Spadochroniarza Polskiego w Warszawie[4].
Pochowany został 14 stycznia 2009 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera FII-10-2)[5].
Odznaczenia
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1973)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1990)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1965)
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1970)
- Krzyż Walecznych (1970)
- Krzyż bitwy pod Lenino (1988)
- Brązowy Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” (1945)
- Medal za Warszawę 1939–1945 (1947)
- Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk (1947)
- Medal „Za udział w walkach o Berlin” (1968)
- Medal 10-lecia Polski Ludowej
- Medal 30-lecia Polski Ludowej
- Medal 40-lecia Polski Ludowej
- Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (1958)
- Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1975)
- Order Czerwonego Sztandaru (ZSRR, 1973)
- Order Wojny Ojczyźnianej II klasy (ZSRR, 1968)
- Medal „Za wyzwolenie Warszawy” (ZSRR, 1947)
- Medal za Zdobycie Berlina (ZSRR, 1968)
- Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR, 1947)
- Medal 40-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945 (ZSRR)
- Medal 60-lecia zakończenia II Wojny Światowej (Izrael) - 2005[6]
Przypisy
- ↑ a b c Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2019-03-17].
- ↑ Wojska Lądowe, www.jednostki-wojskowe.pl [dostęp 2017-11-17] (ang.).
- ↑ STOWARZYSZENIE KAWALERÓW ORDERU WOJENNEGO KRZYŻA GRUNWALDU, rejestr.io [dostęp 2019-03-18] .
- ↑ KOMITET BUDOWY POMNIKA SPADOCHRONIARZA POLSKIEGO W WARSZAWIE, rejestr.io [dostęp 2019-03-18] .
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [dostęp 2019-11-14] (pol.).
- ↑ "Kombatant. Biuletyn Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych", nr 10 (177), 2005, s. 9
Bibliografia
- Nekrologi w „Gazecie Wyborczej” z 09.01.2009.
- „Kombatant” nr 10 (153) październik 2003.
- Mariusz Jędrzejko, Mariusz Lesław Krogulski, Marek Paszkowski, Generałowie i admirałowie III Rzeczypospolitej (1989–2002), Wydawnictwo von borowiecky, Warszawa 2002, s. 164 (z fotografią)
- Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom III: M–S, Toruń 2010.
Media użyte na tej stronie
Baretka: Order Krzyża Grunwaldu III klasy
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Baretka: Medal 30-lecia Polski Ludowej
Baretka: Medal 40-lecia Polski Ludowej
Baretka: Złoty Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny".
Baretka: Złoty Medal za Zasługi dla Obronności Kraju.
Ribbon bar of the Order of the Red Banner. The Soviet Union (USSR).
Ribbon bar of the Medal "For the Victory over Germany in the Great Patriotic War 1941–1945". The Soviet Union (USSR).
Ribbon bar for the Soviet medal "40 Years of Victory"
Source: Drawn by User:Zscout370Baretka: Medal Morski
Baretka: Medal za udział w walkach o Berlin
Ribbon bar Medal For the Liberation of Warsaw
gen. bryg. Edward Dysko (1926-2009)
Ribbon bar of the Medal "For the Capture of Berlin". The Soviet Union (USSR).
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Edwarda Dysko na Wojskowych Powązkach
Soviet Ribbon bar Order Of The Patriotic War (2st Class)
Baretka: Medal za Warszawę 1939-1945
Baretka: Brązowy Medal Zasłużonym na Polu Chwały
Baretka Krzyża Bitwy pod Lenino