Edward Gruber

Edward Gruber
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia16 sierpnia 1875
Brody
Data i miejsce śmierci19 października 1945
Warszawa
Przebieg służby
Lata służby1897–1898, 1914–1927
Siły zbrojneWappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
JednostkiDepartament IX Ministerstwa Spraw Wojskowych
Najwyższy Sąd Wojskowy
Stanowiskaszef departamentu i naczelny prokurator wojskowy
sędzia NSW
Główne wojny i bitwyI wojna światowa
Późniejsza pracaadwokat, nauczyciel akademicki
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Nagrobek Edwarda Grubera

Edward Gruber (ur. 16 sierpnia 1875 w Brodach, zm. 19 października 1945 w Warszawie[1]) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Edward Gruber urodził się 16 sierpnia 1875 w Brodach, w rodzinie Antoniego i Józefy. Edukację pobierał w gimnazjum we Lwowie, a potem na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego, który ukończył w 1899. W latach 1897–1898 odbył jednoroczną służbę wojskową. Następnie pracował w sądownictwie austro-węgierskim jako prokurator.

W 1914 został zmobilizowany do cesarskiej i królewskiej armii, w której służył przez całą wojnę światową, jako oficer audytor sądu polowego oraz w c. i k. Ministerstwie Wojny.

Od marca 1919 do 5 stycznia 1922 był szefem wydziału w Departamencie Wojskowo-Prawnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1920 był podprokuratorem Prokuratury przy Naczelnym Sądzie Wojskowym. Na tym stanowisku 29 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu pułkownika w Korpusie Sądowym, w „grupie byłej armii austro-węgierskiej”. W latach 1922–1924 pełnił służbę na stanowisku prokuratora Prokuratury przy Najwyższym Sądzie Wojskowym. W tym samym czasie wykładał prawo w Wyższej Szkole Wojennej. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1. lokatą w korpusie oficerów sądowych[2].

31 marca 1924 Prezydent RP, Stanisław Wojciechowski na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, gen. dyw. Władysława Sikorskiego mianował go generałem brygady ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 3. lokatą w korpusie generałów. Z dniem 3 kwietnia 1924 Minister Spraw Wojskowych mianował go Naczelnym Prokuratorem Wojskowym[3].

29 maja 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski mianował go Naczelnym Prokuratorem Wojskowym[4]. 22 stycznia 1925 Minister Spraw Wojskowych mianował go szefem Departamentu IX Ministerstwa Spraw Wojskowych z pozostawieniem na stanowisku Naczelnego Prokuratora Wojskowego[5]. 22 maja 1926 Marszałek Sejmu, Maciej Rataj w zastępstwie Prezydenta RP zwolnił go ze stanowiska Naczelnego Prokuratora Wojskowego i mianował sędzią Najwyższego Sądu Wojskowego, a Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski zwolnił go ze stanowiska szefa Departamentu IX MSWojsk. z pozostawieniem na stanowisku sędziego NSW[6]. Z dniem 31 maja 1927 został przeniesiony w stan spoczynku[7].

Po przejściu w stan spoczynku praktykował jako adwokat w Warszawie. Wykładał też prawo w Wyższej Szkole Wojennej.

Mieszkał w Milanówku. Został osadnikiem wojskowym w powiecie lidzkim[8].

Był więźniem obozu NKWD w Rembertowie[9]. Zmarł 19 października 1945 w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A10-8-28)[10].

Ordery i odznaczenia

Awanse

  • podporucznik rezerwy sądownictwa wojskowego Austro-Węgier 1898
  • major – 1919
  • pułkownik Korpusu Sądowego – 29 maja 1920 zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920, zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1. lokatą w korpusie oficerów sądowych
  • generał brygady – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 3. lokatą w korpusie generałów

Przypisy

  1. ↑ www.skelnik.net – Gen. bryg. Edward Gruber (pol.) [dostęp 2011-12-02].
  2. ↑ Rocznik oficerski 1923, s. 1081, 1089.
  3. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 199.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 65 z 11 lipca 1924 roku, s. 379.
  5. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 30 stycznia 1925 r., Nr 11, s. 46.
  6. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 22 maja 1926 r., Nr 21, s. 164.
  7. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 17 marca 1927 r., Nr 9, s. 70.
  8. ↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 55. [dostęp 2015-04-05].
  9. ↑ Obóz NKWD w Rembertowie (pol.) [dostęp 2011-12-02].
  10. ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].
  11. ↑ M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 979 „za zasługi, położone w dziedzinie organizacji i ustawodawstwa wojskowego”.
  12. ↑ a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 234–235.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Naczelni prokuratorzy wojskowi II Rzeczypospolitej

Godło Polski

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
PL Epolet gen bryg.svg
Naramiennik generała brygady Wojska Polskiego (1919-39).
Godło II Rzeczypospolitej.png
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Edward Gruber grób.JPG
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób Edwarda Grubera na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach