Edward Gruber

Edward Gruber
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia16 sierpnia 1875
Brody
Data i miejsce śmierci19 października 1945
Warszawa
Przebieg służby
Lata służby1897–1898, 1914–1927
Siły zbrojneWappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
JednostkiDepartament IX Ministerstwa Spraw Wojskowych
Najwyższy Sąd Wojskowy
Stanowiskaszef departamentu i naczelny prokurator wojskowy
sędzia NSW
Główne wojny i bitwyI wojna światowa
Późniejsza pracaadwokat, nauczyciel akademicki
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Nagrobek Edwarda Grubera

Edward Gruber (ur. 16 sierpnia 1875 w Brodach, zm. 19 października 1945 w Warszawie[1]) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Edward Gruber urodził się 16 sierpnia 1875 w Brodach, w rodzinie Antoniego i Józefy. Edukację pobierał w gimnazjum we Lwowie, a potem na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego, który ukończył w 1899. W latach 1897–1898 odbył jednoroczną służbę wojskową. Następnie pracował w sądownictwie austro-węgierskim jako prokurator.

W 1914 został zmobilizowany do cesarskiej i królewskiej armii, w której służył przez całą wojnę światową, jako oficer audytor sądu polowego oraz w c. i k. Ministerstwie Wojny.

Od marca 1919 do 5 stycznia 1922 był szefem wydziału w Departamencie Wojskowo-Prawnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1920 był podprokuratorem Prokuratury przy Naczelnym Sądzie Wojskowym. Na tym stanowisku 29 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu pułkownika w Korpusie Sądowym, w „grupie byłej armii austro-węgierskiej”. W latach 1922–1924 pełnił służbę na stanowisku prokuratora Prokuratury przy Najwyższym Sądzie Wojskowym. W tym samym czasie wykładał prawo w Wyższej Szkole Wojennej. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1. lokatą w korpusie oficerów sądowych[2].

31 marca 1924 Prezydent RP, Stanisław Wojciechowski na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, gen. dyw. Władysława Sikorskiego mianował go generałem brygady ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 3. lokatą w korpusie generałów. Z dniem 3 kwietnia 1924 Minister Spraw Wojskowych mianował go Naczelnym Prokuratorem Wojskowym[3].

29 maja 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski mianował go Naczelnym Prokuratorem Wojskowym[4]. 22 stycznia 1925 Minister Spraw Wojskowych mianował go szefem Departamentu IX Ministerstwa Spraw Wojskowych z pozostawieniem na stanowisku Naczelnego Prokuratora Wojskowego[5]. 22 maja 1926 Marszałek Sejmu, Maciej Rataj w zastępstwie Prezydenta RP zwolnił go ze stanowiska Naczelnego Prokuratora Wojskowego i mianował sędzią Najwyższego Sądu Wojskowego, a Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski zwolnił go ze stanowiska szefa Departamentu IX MSWojsk. z pozostawieniem na stanowisku sędziego NSW[6]. Z dniem 31 maja 1927 został przeniesiony w stan spoczynku[7].

Po przejściu w stan spoczynku praktykował jako adwokat w Warszawie. Wykładał też prawo w Wyższej Szkole Wojennej.

Mieszkał w Milanówku. Został osadnikiem wojskowym w powiecie lidzkim[8].

Był więźniem obozu NKWD w Rembertowie[9]. Zmarł 19 października 1945 w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A10-8-28)[10].

Ordery i odznaczenia

Awanse

  • podporucznik rezerwy sądownictwa wojskowego Austro-Węgier 1898
  • major – 1919
  • pułkownik Korpusu Sądowego – 29 maja 1920 zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920, zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1. lokatą w korpusie oficerów sądowych
  • generał brygady – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 3. lokatą w korpusie generałów

Przypisy

  1. ↑ www.skelnik.net – Gen. bryg. Edward Gruber (pol.) [dostęp 2011-12-02].
  2. ↑ Rocznik oficerski 1923, s. 1081, 1089.
  3. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 199.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 65 z 11 lipca 1924 roku, s. 379.
  5. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 30 stycznia 1925 r., Nr 11, s. 46.
  6. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 22 maja 1926 r., Nr 21, s. 164.
  7. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 17 marca 1927 r., Nr 9, s. 70.
  8. ↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 55. [dostęp 2015-04-05].
  9. ↑ Obóz NKWD w Rembertowie (pol.) [dostęp 2011-12-02].
  10. ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].
  11. ↑ M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 979 „za zasługi, położone w dziedzinie organizacji i ustawodawstwa wojskowego”.
  12. ↑ a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 234–235.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Naczelni prokuratorzy wojskowi II Rzeczypospolitej

Godło Polski

Media użyte na tej stronie

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
PL Epolet gen bryg.svg
Naramiennik generała brygady Wojska Polskiego (1919-39).
Godło II Rzeczypospolitej.png
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Edward Gruber grób.JPG
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób Edwarda Grubera na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach