Edward Jürgens

Edward Jürgens
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 października 1824
Płock

Data i miejsce śmierci

2 sierpnia 1863
Warszawa

Alma Mater

Uniwersytet w Tartu

Edward Jürgens (ur. 11 października 1824 w Płocku, zm. 2 sierpnia 1863 w Warszawie) – polski działacz niepodległościowy w zaborze rosyjskim, przywódca liberalnej burżuazji warszawskiej (millenerów).

Pochodził z rodziny neofickiej pochodzenia żydowskiego (po matce)[1]. Syn majstra ciesielskiego Henryka (Heinricha) przybyłego z Holsztynu i Anny z Krygerów, wdowy po majstrze szklarskim.

1843 ukończył gimnazjum w Płocku. Kontaktował się z grupą „Przeglądu Naukowego”. Od 1847 pod nadzorem policji. 1852 ukończył studia na wydziale kameralnym uniwersytetu w Dorpacie, po czym osiadł w Warszawie. Od 1857 radca tytularny, a od listopada 1852 starszy rachmistrz. Był członkiem Konwentu Polonia[2].

Był przeciwnikiem konspiracji i zbrojnego powstania, a zwolennikiem pracy organicznej. Opowiadał się za rozszerzeniem autonomii Królestwa Polskiego i uwłaszczeniem chłopów.

Z wyznania był luteraninem[3]. Po przystąpieniu millenerów do „białych” był członkiem Dyrekcji Wiejskiej stronnictwa. W 1859 wszedł w skład komitetu powołanego przez Narcyza Jankowskiego, którego zadaniem miała być koordynacja przygotowań powstańczych, jednak nie dał się wciągnąć Ludwikowi Mierosławskiemu do akcji spiskowej. Wypowiadał się przeciw konspiracjom i narzucaniu krajowi linii politycznej z Paryża. Po wybuchu powstania w 1863 opowiedział się za czynną walką z rosyjskim zaborcą.

Aresztowany w czasie powstania styczniowego zmarł w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej w nocy z 2 na 3 sierpnia 1863 roku[4]. Pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 58, miejsce 13)[5].

Malarstwo

Był malarzem amatorem. Rysunku uczył go w płockim gimnazjum Julian Zawodziński[6].

Przypisy

  1. ↑ S. Didier, Rola neofitów w dziejach Polski, Warszawa 1934, s. 93, 99, 100, 101, 102, 105.
  2. ↑ Antoni Minkiewicz, „Konwent Polonia”, 1828-1978, w: Zeszyty Historyczne, zeszyt 46, Paryż 1978, s. 222.
  3. ↑ Adrian Uljasz: Ewangelicy ziem polskich XIX wieku w szkicach profesora Tadeusza Stegnera – Recenzja opublikowana ze zmianami redakcyjnymi w piśmie „Słowo i Myśl” 2010, nr 2 (Poznań). Parafia Ewangelicko-Augsburska Św. Trójcy w Lublinie. [dostęp 2010-07-19].
  4. ↑ Konwent Polonia – lista członków 1828 – 1939. www.konwentpolonia.pl. [dostęp 2012-05-18].
  5. ↑ śp. Edward Jürgens.
  6. ↑ Artykuł „O Julianie Zawodzińskim malarzu, dagerotypiście płockim” w „Notatkach Płockich”. mazowsze.hist.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-15)]..

Bibliografia

  • Polski Słownik Biograficzny t. XI, Wrocław-Warszawa-Kraków 1964–1965.
  • Alexander Kraushar: Edward Jurgens: karta z dziejów 1863 roku: Warszawa: 1907

Linki zewnętrzne


Media użyte na tej stronie

Edward Jürgens.png
Эдвард Юргенс (1824—1863) — лідар т. зв. «мільянераў». Памёр у заключэнні ў X павільёне Варшаўскай цытадэлі.