Edward Kisiel
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 24 lutego 1918 | |
| Data i miejsce śmierci | 28 września 1993 | |
| Biskup diecezjalny białostocki | ||
| Okres sprawowania | 1991–1993 (od 1992 arcybiskup metropolita) | |
| Administrator apostolski w Białymstoku | ||
| Okres sprawowania | 1976–1991 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat | 14 lutego 1943 | |
| Nominacja biskupia | 3 maja 1976 | |
| Sakra biskupia | 27 czerwca 1976 | |
| Data konsekracji | 27 czerwca 1976 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Białystok | ||||||||
| Miejsce | |||||||||
| Konsekrator | |||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||
| |||||||||
Edward Kisiel (ur. 24 lutego 1918 w Jundziłłowie, zm. 28 września 1993 w Białymstoku) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor teologii, administrator apostolski w Białymstoku w latach 1976–1991, biskup diecezjalny białostocki w latach 1991–1993 (od 1992 arcybiskup metropolita), od 1993 arcybiskup senior archidiecezji białostockiej.
Życiorys
Urodził się 24 lutego 1918 w Jundziłłowie niedaleko Brasławia. W latach 1932–1935 uczęszczał do Państwowego Gimnazjum im. Grzegorza Piramowicza w Dziśnie, następnie w latach 1935–1937 do Państwowego Gimnazjum im. Józefa Piłsudskiego w Pińsku, gdzie w 1937 złożył egzamin dojrzałości typu humanistycznego. W tym czasie należał do Sodalicji Mariańskiej. W latach 1937–1942 odbył studia filozoficzno-teologiczne na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Stefana Batorego, jednocześnie zdobywając formację kapłańską w Wyższym Seminarium Duchownym w Wilnie. Święcenia diakonatu przyjął w 1941 w archikatedrze wileńskiej przez posługę miejscowego arcybiskupa metropolity Romualda Jałbrzykowskiego. Aresztowany w marcu 1942 wraz z profesorami i innymi klerykami wileńskiego seminarium, został osadzony w więzieniu na Łukiszkach. W maju 1942 wysłany transportem kolejowym na przymusowe roboty w głąb Rzeszy, zbiegł z niego podczas postoju w Warszawie. Ukrywał się u albertynów warszawskich i orionistów łaźniewskich. Na początku 1943 w kolegium jezuitów w Warszawie złożył końcowe egzaminy kursu seminaryjnego. Święceń prezbiteratu udzielił mu 14 lutego 1943 w kaplicy domu sióstr urszulanek w Warszawie biskup diecezjalny piński Kazimierz Bukraba[1]. W latach 1950–1953 odbył dalsze studia na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego[1], które ukończył z doktoratem z teologii dogmatycznej[2] na podstawie dysertacji Wartości społeczne Wcielenia według św. Hilarego z Poitiers[1].
W marcu 1943 przedostał się do Białegostoku, gdzie uzyskał skierowanie do pracy jako wikariusz w parafii Matki Bożej Anielskiej w Czarnej Wsi (1943–1944). Następnie był wikariuszem ekonomicznym w parafii św. Wojciecha w Uhowie (1944–1945), po czym pracował jako prefekt szkolny w parafii św. Rocha w Białymstoku, a także prefekt białostockich szkół: Gimnazjum Krawieckiego, Państwowej Szkoły Powszechnej dla Dorosłych, Państwowego Gimnazjum i Liceum Gospodarczego, Technikum Mechanicznego, Zasadniczej Szkoły Zawodowej, Technikum Mleczarskiego oraz Zasadniczej Szkoły Przemysłu Mięsnego. W latach 1969–1971 administrował parafią św. Rocha w Białymstoku w charakterze wikariusza ekonomicznego. W 1947 został dekanalnym sekretarzem Krucjaty Eucharystycznej, w 1957 wszedł w skład kolegium duszpasterzy akademickich, w 1958 został cenzorem ksiąg religijnych i wydawnictw kościelnych, a w 1960 archidiecezjalnym duszpasterzem młodzieży szkolnej[1]. Od 1957 do 1976 piastował stanowisko archidiecezjalnego wizytatora religii[2]. Pełnił funkcję spowiednika alumnów wyższego seminarium duchownego i sióstr misjonarek św. Rodziny[1]. W 1970 został ustanowiony referentem wydziału duszpasterskiego[1], w 1971 kanclerzem kurii arcybiskupiej[2], a w 1975 wszedł w skład diecezjalnej komisji ds. wychowania w seminarium duchownym[1]. W 1974 został obdarzony godnością kanonika gremialnego kapituły archikatedralnej w Białymstoku. 15 stycznia 1976 po przejściu Henryka Gulbinowicza na urząd arcybiskupa wrocławskiego został wybrany na wikariusza kapitulnego[1].
Od 1970 wykładał zagadnienia pastoralne w Diecezjalnym Ośrodku Kształcenia Soborowego[1].
3 maja 1976 decyzją papieża Pawła VI został prekonizowany[1] administratorem apostolskim polskiej części archidiecezji wileńskiej z siedzibą w Białymstoku i biskupem tytularnym Limaty[3]. Święcenia biskupie otrzymał 27 czerwca 1976 w prokatedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Białymstoku. Konsekrował go kardynał Stefan Wyszyński, prymas Polski, w asyście Henryka Gulbinowicza, arcybiskupa metropolity wrocławskiego, i Bronisława Dąbrowskiego, biskupa pomocniczego warszawskiego[1]. Jako dewizę biskupią przyjął słowa „Evangelizare misit me” (Posłał mnie, abym głosił Ewangelię)[2]. 5 czerwca 1991, podczas wizyty papieża Jana Pawła II w Białymstoku, został mianowany biskupem diecezjalnym nowo powołanej diecezji białostockiej. Ingres do katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Białymstoku odbył 27 czerwca 1991. 25 marca 1992, w związku z utworzeniem metropolii białostockiej, został ustanowiony jej metropolitą i wyniesiony do godności arcybiskupa. Paliusz metropolitalny otrzymał 29 czerwca 1992 w bazylice św. Piotra w Rzymie[1]. W 1976 dokonał rozbudowy gmachu wyższego seminarium duchownego, w 1978 założył Archidiecezjalne Studium Katechetyczne, w 1988 rozpoczął przygotowania do rozpoczętego w 1993 synodu diecezjalnego, utworzył 18 parafii[1], przeprowadził reorganizację struktur dekanalnych[3]. 15 maja 1993[3] Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z urzędu arcybiskupa metropolity białostockiego[1].
Był współkonsekratorem podczas sakr[4] biskupa pomocniczego w Białymstoku[5] Edwarda Ozorowskiego (1979), arcybiskupa metropolity Mińska-Mohylewa Kazimierza Świątka (1991) i biskupa diecezjalnego Grodna Aleksandra Kaszkiewicza (1991)[4].
Zmarł 28 września 1993 w siedzibie biskupiej w Białymstoku. 1 października 1993 został pochowany w krypcie archikatedry białostockiej[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 67–69. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ a b c d A. Kraszewska. Biskup Edward Kisiel i dzieło katechizacji. „Na drogach katechezy”. Nr 4(128), lipiec–sierpień 2006. ISSN 1232-5244. [dostęp 2017-05-03].
- ↑ a b c P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 202–203. ISBN 83-211-1311-7.
- ↑ a b Edward Kisiel. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).
- ↑ P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 327–328. ISBN 83-211-1311-7.
Linki zewnętrzne
- Edward Kisiel w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2011-10-30]