Edward Okulski

Edward Okulski

„Wacław”

major piechoty
Data i miejsce urodzenia	13 lipca 1891 Wieliczka
Data i miejsce śmierci	1940 Kalinin
Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie Straż Graniczna II RP
Jednostki	3 pułk piechoty Leg. 1 pułk piechoty Leg.
Stanowiska	dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Późniejsza praca	Straż Graniczna
Odznaczenia

Edward Karol Okulski ps. „Wacław” (ur. 13 lipca 1891 w Wieliczce, zm. 1940 w Kalininie) – major piechoty Wojska Polskiego i nadkomisarz Straży Granicznej, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Syn Jana i Marii z Włodarczyków. Absolwent seminarium nauczycielskiego. W latach 1912–1914 należał do stałych drużyn polowych „Sokoła” w Wieliczce. W latach 1914–1917 służył w Legionie Polskim jako żołnierz 3 pułku piechoty^[1]. 20 września 1917 wcielony do armii austro-węgierskiej brał udział w walkach na froncie włoskim w 20 pp, 4. i 13 pp Armii Austro-Węgier. Od 11 listopada 1918 w Wojsku Polskim, brał udział w walkach na froncie litewsko-białoruskim wiosną 1919. Przydzielony do 1 pułk piechoty Leg. bierze udział w wojnie polsko-bolszewickiej jako dowódca II batalionu. "wykonywał najtrudniejsze zadania powierzone w czasie od 17 VII 1920 aż do zajęcia Białegostoku. W akcji pod Drohiczynem prowadził osobiście kontratak, wypierając nieprzyjaciela z silnie bronionych pozycji" Za te czyny odznaczony Orderem Virtuti Militari^[2].

Od 1929 w Straży Granicznej. W 1933 szef Inspektoratu Straży Granicznej w Tczewie. 23 maja 1939 nadal pracując w Tczewie, został polskim Inspektorem Celnym na obszar Wolnego Miasta Gdańska. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 27. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[3].

17 lipca 1939 mianowany komendantem Obwodu Straży Granicznej w Jaśle. We wrześniu 1939 walczył wraz z kompanią Straży Granicznej w składzie 2 Brygady Górskiej Grupy Operacyjnej „Jasło” Armii „Karpaty”. Znalazł się w niewoli radzieckiej i był więziony w obozie NKWD w Ostaszkowie. Zamordowany przez NKWD wiosną 1940 roku w Kalininie jako jedna z ofiar zbrodni katyńskiej.

Awanse

• podporucznik – grudzień 1918^[1]

Życie prywatne

Dwukrotnie żonaty, czworo dzieci^[2].

Awanse pośmiertne i upamiętnienie

5 października 2007 roku został pośmiertnie awansowany na stopień podpułkownika Wojska Polskiego^[4], a w rok później na stopień inspektora Straży Granicznej^[5].

15 września 2009 roku na ścianie budynku przy ul. Stanisława Wyspiańskiego 4 w Jaśle (w latach 1938–1939 siedziba Komendy Obwodu Jasło Straży Granicznej) odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą trzem ostatnim komendantom Straży Granicznej Obwodu Jasło: nadkomisarzowi Zdzisławowi Rucińskiemu, nadkomisarzowi Edwardowi Okulskiemu i komisarzowi Józefowi Bocheńskiemu, ofiarom zbrodni katyńskiej^[6].

14 maja 2010 roku na terenie Zespołu Szkół Miejskich nr 3 w Jaśle posadzono Dąb Pamięci poświęcony Edwardowi Okulskiemu^[7].

Materiały archiwalne dotyczące Edwarda Okulskiego są przechowywane w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie, gdzie zostały przekazane przez rodzinę^[8].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari 496^[2] (1921)^[9]
• Krzyż Niepodległości^[8]
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie
• Złoty Krzyż Zasługi (1938)^[10]
• Srebrny Krzyż Zasługi^[2]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[11]
• Krzyż Legionowy
• Medal za Długoletnią Służbę
• Odznaka Pamiątkowa Straży Granicznej
• Odznaka „Za Wierną Służbę” I Brygady^[8]
• Odznaka (krzyż) Wilno (Wielkanoc 1919 roku)^[8]
• Odznaka I Brygady Legionów^[8]
• Srebrny Medal Za Waleczność II Klasy (28 czerwca 1916 roku, Austro-Węgry)^[8]

Przypisy

Bibliografia

• Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Miednoje Tom II. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2005. s. 637. [dostęp 2015-11-01].
• Paweł Okulski. Edward Karol Okulski „Wacław”. „Kociewski Magazyn Regionalny”. nr 3 (70), s. 18, 2010. ISSN 0860-1917. 
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.

Linki zewnętrzne

• Fotografia tablicy pamiątkowej w Jaśle. terazjaslo.pl. [dostęp 2012-03-17].