Edward Pilszak

Edward Pilszak
Data urodzenia

18 stycznia 1928

Data śmierci

23 kwietnia 2010

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Narodowość

polska

Odznaczenia
Odznaka „Zasłużony dla Sanoka”

Edward Pilszak (ur. 18 stycznia 1928, zm. 23 kwietnia 2010) – polski sportowiec, piłkarz, lekkoatleta, hokeista, łyżwiarz szybki, trener, działacz i sędzia sportowy.

Życiorys

Grobowiec rodziny Pilszaków w Sanoku

Urodził się 18 stycznia 1928[1]. Po zakończeniu II wojny światowej został zawodnikiem OMTUR w Sanoku[2]. 8 września 1946 wystąpił w pierwszym meczu piłkarskim nowego utworzonego zespołu KS Wagon Sanok (późniejsza Stal Sanok) przeciwko drużynie KS Huta Krosno[3]. Odbył kurs na instruktora piłki nożnej u boku Ryszarda Koncewicza, po czym trenował zespół OMTUR w Sanoku, a później drużyną działającą pod egidą Sanockiej Fabryki Wagonów „Sanowag” (późniejsza Sanocka Fabryka Autobusów „Autosan”, grający w Klasie C, a później w Klasie B[1]. W porze zimowej uprawiał łyżwiarstwo. Od 1949 odbywał służbę wojskową i kształcił się w Technicznej Szkole Wojsk Lotniczych w Zamościu oraz w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Warszawie[2][1]. W tym czasie nadal uprawiał piłkę nożną, hokej na lodzie i pięciobój, trenując w klubach WKS „Technik” Zamość i WKS „Lotnik” Warszawa[2][1]. Uzyskał uprawnienia instruktora hokeja na lodzie[2]. Przeniesiony do rezerwy w stopniu podporucznika lotnictwa podjął pracę w Zakładach Mechanicznych w Tarnowie[2][1]. Został zawodnikiem tamtejszego klubu hokejowego Metal Tarnów[2][4][1].

Do Sanoka powrócił w 1960[2] lub 1962[1]. Został zatrudniony w zakładzie SFA „Autosan”[5][2]. W rodzinnym mieście podjął uprawianie hokeja na lodzie i był jednym z pierwszych inicjatorów tej dyscypliny w mieście oraz pierwszym szkoleniowcem i instruktorem[2][3]. Był zawodnikiem zespołu Sanoczanki Sanok, następnie sekcji hokejowej Stali Sanok[1][3]. Jako zawodnik grał na pozycji obrońcy[6]. Wraz z nim w drużynie występował m.in. Stefan Tarapacki[3]. Wypatrzył m.in. talent hokeisty Czesława Radwańskiego[7], a wśród jego wychowanków byli także Jan Paszkiewicz, braci Adam i Jan Łakosowie, Zbigniew Buczek, Kazimierz Szostak, Ryszard Bieleń[1]. Od 1965 do 1967 pełnił funkcję kierownika sekcji hokejowej Stali Sanok[3]. Był jednym z inicjatorów budowy lodowiska Torsan[2]. Po przerwaniu pracy szkoleniowej w 1972 był sędzią hokejowym[2][1].

Uprawiał także łyżwiarstwo szybkie. W Sanoku stworzył zespół zawodników w tej dyscyplinie, którego był szkoleniowcem i członkiem jako sportowcem[2]. Był twórcą, zawodnikiem i trenerem sekcji łyżwiarskiej, założonej w 1965 i w latach 60. będącej jedyną w województwie rzeszowskim, działającej przy stadionie POSTiW „Wierchy” w Sanoku[8][1]. W lutym 1967 w zawodach Wojewódzkiej Spartakiady na tymże obiekcie indywidualnie wygrał zawody w wieloboju seniorów oraz drużynowo zwyciężył w składzie kadry powiatu sanockiego[9]. Jako najstarszy zawodnik brał udział w edycjach łyżwiarskiego Maratonu Walterowskiego, upamiętniającego gen. Karola Świerczewskiego (I: 23 marca 1986[10][11], II: 22 marca 1987[12]). Później był instruktorem w sanockich klubach łyżwiarstwa szybkiego: w MKS Zryw Sanok (w latach 1969-1970 i 1976-1979) oraz w SKŁ Górnik Sanok (od 1980)[3][13][14][15][2][1]. W tym czasie szkolił panczenistów, startujących w zawodach rangi mistrzowskiej i pucharowej w kraju i za granicą[1]. Był także sędzią łyżwiarstwa szybkiego[2][1]. W 1983, będąc zatrudnionym w dziale TNS, obchodził jubileusz 30-lecia pracy w fabryce[16]. Odszedł na emeryturę w 1990[2]. Jako instruktor i trener grup młodzieżowych pozostawał w strukturze kontynuatorów hokejowej Stali Sanok – klubach STS, SKH (prowadził także zajęcia w UKS Sanok[17], w 2000 utworzył przy klubie szkółkę hokejową[1]) i KH Sanok[18].

Zmarł 23 kwietnia 2010 i został pochowany w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Centralnym w Sanoku 26 kwietnia 2010[19].

Odznaczenia i wyróżnienia

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q Laureaci Nagród Miasta 2000. Edward Pilszak. „Tygodnik Sanocki”. Nr 24 (501), s. 6, 15 czerwca 2001. 
  2. a b c d e f g h i j k l m n o Józef Ząbkiewicz. Ludzie sanockiego sportu. Edward Pilszak. „Tygodnik Sanocki”, s. 10, Nr 26 (138) z 1 lipca 1994. 
  3. a b c d e f Sport w Sanoku w okresie powojennym. isanok.pl. [dostęp 2016-01-12].
  4. Robert Noga: (Nie)zapomniane drużyny (2). I w hokeja grano…. temi.pl, 2012-08-12. [dostęp 2016-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  5. Dziękujemy za.... „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 8, Nr 34 (127) z 1-10 grudnia 1978. 
  6. Bogumiła Koszela, Wiesław Koszela, Marian Struś: 50 lat Zakładowego Domu Kultury, 30 lat Orkiestry Dętej, 30 lat Klubu Sportowego „Stal” Sanockiej Fabryki Autobusów „Autosan”. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1976, s. 48.
  7. Józef Ząbkiewicz. Galeria hokeistów STS. Czesław Radwański, drugi trener STS. „Tygodnik Sanocki”, s. 9, Nr 8 (120) z 25 lutego 1994. 
  8. Wierchy startują pod Giewontem. Trudna próba sanockich łyżwiarzy. „Nowiny-Stadion”, s. 1, Nr 7 z 13 lutego 1967. 
  9. Sanok wygrał Woj. Spartakiadę w jeździe szybkiej na lodzie. „Nowiny-Stadion”, s. 1, Nr 8 z 20 lutego 1967. 
  10. Wiesław Koszela. Walterowski Maraton Łyżwiarski – impreza na medal. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 7, Nr 11 (374) z 10-20 kwietnia 1986. 
  11. I Maraton Walterowski. sskating.com. [dostęp 2016-01-12].
  12. II Maraton Walterowski. sskating.com. [dostęp 2016-01-12].
  13. „Górnika” raczkowanie. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 7, Nr 5 (261) z 10-10 lutego 1983. 
  14. Górnika dzień powszedni. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 7, Nr 18 (274) z 1-10 lipca 1983. 
  15. Łyżwiarze na rowerach i w siłowni. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 7, Nr 21 (420) z 10-31 lipca 1987. 
  16. Józef Ząbkiewicz. Jubileusz pracy. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 5, Nr 21 (277) z 1-10 sierpnia 1983. 
  17. Ogłoszenie. „Głos Ziemi Sanockiej”. Nr 2, s. 8, 9 kwietnia 2000. 
  18. Piotr Wacławski. Walne w SKH. „Tygodnik Sanocki”. Nr 48 (473), s. 14, 1 grudnia 2000. 
  19. Sebastian Królicki: Zmarł Edward Pilszak. Zawsze walczył o lepszą technikę jazdy. hokej.net, 2010-04-23. [dostęp 2016-01-12].
  20. Plenum KM PZPR. O rozwój sanockiego sportu. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 31 (287) z 10-20 listopada 1983. 
  21. Jolanta Ziobro. Są już nagrody. „Tygodnik Sanocki”. Nr 22 (499), s. 1, 1 czerwca 2001. 
  22. Jolanta Ziobro. Dostrzeżeni i nagrodzeni. „Tygodnik Sanocki”. Nr 23 (500), s. 1, 8 czerwca 2001. 
  23. Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 2001–2004. „Rocznik Sanocki”. IX, s. 417, 2006. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  24. Franciszek Oberc. Samorząd miejski Sanoka a wybitni sanoczanie. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 540-541, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 

Media użyte na tej stronie

Odznaka Zasłużony dla Sanoka (1978).jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” przyznana Aleksandrowi Rybickiemu (1978). Źródło: Archiwum Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. "Odznaczenia Aleksandra Rybickiego z okresu międzywojennego i PRL i legitymacje" (zespół 11, sygn. 83).
Tomb of Pilszak family at Central Cemetery in Sanok (Matejki Part) 1.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grobowiec rodziny Pilszak w części „Matejki Stary” Cmentarza Centralnego w Sanoku. Pochowany Edward Pilszak.