Edward Strawiński

Edward Strawiński

podpułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia	8 października 1876 Niżborg
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 USRR, ZSRR
Przebieg służby
Siły zbrojne	C. K. Armia Wojsko Polskie
Jednostki	1 Pułk Ułanów 8 Pułk Ułanów 2 Pułk Szwoleżerów 11 Pułk Ułanów
Stanowiska	dowódca pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Edward Wincenty Strawiński^[1] h. Sulima (ur. 8 października 1876 w Niżborgu, zm. 1940 w ZSRR) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 8 października 1876 w Niżborgu^[2][3], w rodzinie Gustawa^[4] (1837–1905), ziemianina, powstańca styczniowego, majora wojsk polskich, po 1866 osiadłego w Szydłowcach^[5][6] i Zofii Lubicz Potockiej (córka Mieczysława Potockiego)^[7]. W 1890 Adam, Maria, Bronisław i Edward Strawińscy byli współwłaścicielami tabularnymi wsi Niżborg Nowy i Stary^[8][9][10] (wcześniej właścicielem Niżborga Nowego był Gustaw Strawiński^[11]).

W sierpniu 1898 ukończył Terezjańską Akademię Wojskową w Wiener Neustadt. W kawalerii C. K. Armii został mianowany podporucznikiem z dniem 1 września 1898^[12][13], następnie awansowany na porucznika z dniem 1 listopada 1902^[14], rotmistrza z dniem 1 maja 1912^[15]. Służył w 1 pułku ułanów we Lwowie^{[16][17][18][19][20][21][22][23][24][25]}, gdzie od ok. 1908 był komendantem pociągu pionierów^{[26][27][28][29][30][31]}. Podczas I wojny światowej do 1918 pozostawał oficerem macierzystej jednostki, przemianowanej na Pułk Ułanów Nr 1^[32][33][34].

Po zakończeniu wojny, jako były oficer armii austriackiej został przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony w stopniu majora^[35]. Służył w 8 pułku ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego^[36]. Podczas wojny polsko-bolszewickiej od 14 marca do 10 czerwca 1920 był dowódcą 2 pułku Szwoleżerów Rokitniańskich^[37]. W tym czasie pułk pod jego dowództwem wykonał ofensywę na Dniepr^[38]. Został awansowany na stopień podpułkownika jazdy ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r.^[39][40] Jako oficer nadetatowy 11 pułku Ułanów Legionowych w 1923, 1924 sprawował stanowisko komendanta Komendy Uzupełnień Koni Nr 18 w Stanisławowie^[41][42]. Potem został przeniesiony w stan spoczynku. W 1934 r., jako podpułkownik w stanie spoczynku, był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VI jako oficer w dyspozycji dowódcy O.K. VI i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Stanisławów^[43]. Jako emerytowany oficer w 1928 r. zamieszkiwał w Wodnikach^[44]. Z żoną Olgą byli ostatnimi dziedzicami Wodnik z Łanami do września 1939 r.^[2]

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę został aresztowany 10 kwietnia 1940 r. przez funkcjonariuszy NKWD. Został przewieziony do więzienia przy ulicy Karolenkiwskiej 17 w Kijowie. Tam prawdopodobnie na wiosnę 1940 r. został zamordowany przez NKWD. Jedno ze źródeł podało, iż Edward Strawiński został zastrzelony w Sądowej Wiszni^[45]. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 r. (został wymieniony na liście wywózkowej 72/1-87 oznaczony numerem 2845)^[46]. Ofiary tej zbrodni zostały pochowane na otwartym w 2012 r. Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Był mężem Olgi Marii Rozalii z Cieńskich h. Pomian (1883–1940)^[47], córki Stanisława Cieńskiego. Ich dziećmi byli: Maria Zofia Jadwiga po mężu Mazur (1914–1992), Roman Gustaw (1916–1939), Stefan Ignacy Hubert (ur. 1920), Wanda (1921–1944) i Anna po mężu Marty (ur. 1927). W kampanii wrześniowej zginął syn Roman, zaś później na Daleki Wschód zostały zesłane przez sowietów żona i trzy córki Edwarda Strawińskiego (żona poniosła śmierci, a córki powróciły z zesłania, Wanda zginęła w powstaniu warszawskim)^[48].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i z mieczami (Austro-Węgry, przed 1918)^[34]
• Brązowy Medal Zasługi Wojskowej Signum Laudis na czerwonej wstążce (Austro-Węgry, przed 1913)^[30]
• Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry, przed 1918)^[34]
• Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii (Austro-Węgry, przed 1900)^[17]
• Krzyż Jubileuszowy Wojskowy (Austro-Węgry, przed 1909)^[26]
• Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913 (Austro-Węgry, przed 1914)^[31]

Przypisy

Bibliografia

• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
• Edward Strawiński. sejm-wielki.pl. [dostęp 2014-12-10].