Edward Szpakowski
| ||
 generał brygady | ||
| Data urodzenia | 12 lipca 1880 | |
|---|---|---|
| Data śmierci | ok. 2 marca 1942 | |
| Przebieg służby | ||
| Siły zbrojne |  Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie | |
| Stanowiska | szef gabinetu ministra Spraw Wojskowych | |
| Odznaczenia | ||
      _BAR.svg){kind=small} | ||
Edward Szpakowski (ur. 12 lipca 1880, zm. ok. 2 marca 1942) – doktor prawa, pułkownik Armii Imperium Rosyjskiego, generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys
Po studiach prawa na uniwersytecie w Petersburgu rozpoczął zawodową służbę w armii rosyjskiej, w charakterze audytora. Dosłużył się stopnia pułkownika.
Po upadku rządów carskich wstąpił ok. 1918 do WP, gdzie od 1920 roku był prokuratorem przy Naczelnym Sądzie Wojskowym, a następnie Najwyższym Sądzie Wojskowym. 29 maja 1920 roku został zatwierdzony w stopniu pułkownika Korpusu Sądowego ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920. W latach 1922–1926 był szefem gabinetu ministra Spraw Wojskowych.
W 1926, w czasie przewrotu majowego, otrzymał od rządu zadanie zdobycia gmachu MSW na ul.Nowowiejskiej, obsadzonego przez piłsudczyków pod dowództwem płk. Sławoja Składkowskiego, ale sprowadzeni przez Szpakowskiego żołnierze i marynarze ulegli perswazjom Składkowskiego i Jagryma-Maleszewskiego i przeszli na stronę piłsudczyków. F.S. Składkowski opisał to następująco[1]: „na dziedziniec ministerstwa weszła zamówiona dla ochrony gmachu przez gen. Szpakowskiego kompania ordynansów, a tuż za nią kompania sanitarna, dowodzona przez znanego mi dobrze sierżanta Gierosa. Obydwaj sierżanci zameldowali, że przyprowadzili kompanie do dyspozycji generała Szpakowskiego, na mój rozkaz jednak uszykowali kompanie w dwuszereg i złożyli raport stanu liczebnego. Było razem koło stu pięćdziesięciu szeregowych, uzbrojonych w stare karabiny francuskie /.../ Pluton marynarzy, również sprowadzony uprzednim zarządzeniem generała Szpakowskiego, przyjął i natchnął przemową pułkownik kawalerii Jagrym-Maleszewski, który okazał mi wybitną pomoc przy obronie ministerstwa”.
Po zwycięstwie piłsudczyków gen. Szpakowski przeszedł w 1927 w stan spoczynku. Mieszkał w Warszawie przy ul. Koszykowej 44[2]. W roku 1942 został aresztowany przez Niemców i uwięziony na Pawiaku. Został rozstrzelany na początku marca 1942, prawdopodobnie na terenie obozu pracy Treblinka I. Jego grób symboliczny znajduje się na warszawskich Powązkach (H-2-12/13)[3].
Jego synem był Olgierd Szpakowski, działacz Ruchu Narodowo-Radykalnego „Falanga”, jeniec obozu w Starobielsku, wnuczką – Małgorzata Szpakowska.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)[4]
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja, zezwolenie Naczelnika Państwa w 1922)[5]
- Wielki Oficer Orderu Gwiazdy (Rumunia)[6]
- Komandor Orderu Korony (Włochy)[6]
- Komandor Orderu Korony (Belgia)[6]
- Komandor Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja)[7]
- Komandor Orderu Orła Białego (Jugosławia)[7]
Przypisy
- ↑ F.S. Składkowski, Nie ostatnie słowo..., s. 72–73.
- ↑ Spis abonentów... s. 337.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: SZPAKOWSCY I REUTTOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-03].
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921-1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 30. [dostęp 2015-04-09].
- ↑ Decyzja Naczelnika Państwa L. 3625.22 G. M. I. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 250).
- ↑ a b c Rocznik oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 6, 118. [dostęp 2015-04-09].
- ↑ a b Rocznik oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928, s. 12. [dostęp 2015-04-09].
Bibliografia
- Felicjan Sławoj Składkowski, Nie ostatnie słowo oskarżonego, Warszawa 2003
- Spis abonentów Warszawskiej Sieci Telefonów PAST i Rządowej Warszawskiej Sieci Okręgowej, Warszawa 1939
Media użyte na tej stronie
Central element of the Russian imperial coat of arms.
ribbon of the medal of commander of the Order of the Crown of Italy, during the Kingdom of Italy.
Naramiennik generała brygady Wojska Polskiego (1919-39).
Baretka: Order Korony – Komandor (Belgia).
(Ordre de la Couronne – Commandeur).
(De Kroonorde – Commandeur).
Baretka: Order Gwiazdy Rumunii (model 1877) – Wielki Oficer – Księstwo i Królestwo Rumunii.
Baretka: Order Białego Orła – Komandor – Królestwo Serbii / Królestwo SHS / Królestwo Jugosławii.