Edward Szpakowski
| ||
 generał brygady | ||
| Data urodzenia | 12 lipca 1880 | |
|---|---|---|
| Data śmierci | ok. 2 marca 1942 | |
| Przebieg służby | ||
| Siły zbrojne |  Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie | |
| Stanowiska | szef gabinetu ministra Spraw Wojskowych | |
| Odznaczenia | ||
      _BAR.svg){kind=small} | ||
Edward Szpakowski (ur. 12 lipca 1880, zm. ok. 2 marca 1942) – doktor prawa, pułkownik Armii Imperium Rosyjskiego, generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys
Po studiach prawa na uniwersytecie w Petersburgu rozpoczął zawodową służbę w armii rosyjskiej, w charakterze audytora. Dosłużył się stopnia pułkownika.
Po upadku rządów carskich wstąpił ok. 1918 do WP, gdzie od 1920 roku był prokuratorem przy Naczelnym Sądzie Wojskowym, a następnie Najwyższym Sądzie Wojskowym. 29 maja 1920 roku został zatwierdzony w stopniu pułkownika Korpusu Sądowego ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920. W latach 1922–1926 był szefem gabinetu ministra Spraw Wojskowych.
W 1926, w czasie przewrotu majowego, otrzymał od rządu zadanie zdobycia gmachu MSW na ul.Nowowiejskiej, obsadzonego przez piłsudczyków pod dowództwem płk. Sławoja Składkowskiego, ale sprowadzeni przez Szpakowskiego żołnierze i marynarze ulegli perswazjom Składkowskiego i Jagryma-Maleszewskiego i przeszli na stronę piłsudczyków. F.S. Składkowski opisał to następująco[1]: „na dziedziniec ministerstwa weszła zamówiona dla ochrony gmachu przez gen. Szpakowskiego kompania ordynansów, a tuż za nią kompania sanitarna, dowodzona przez znanego mi dobrze sierżanta Gierosa. Obydwaj sierżanci zameldowali, że przyprowadzili kompanie do dyspozycji generała Szpakowskiego, na mój rozkaz jednak uszykowali kompanie w dwuszereg i złożyli raport stanu liczebnego. Było razem koło stu pięćdziesięciu szeregowych, uzbrojonych w stare karabiny francuskie /.../ Pluton marynarzy, również sprowadzony uprzednim zarządzeniem generała Szpakowskiego, przyjął i natchnął przemową pułkownik kawalerii Jagrym-Maleszewski, który okazał mi wybitną pomoc przy obronie ministerstwa”.
Po zwycięstwie piłsudczyków gen. Szpakowski przeszedł w 1927 w stan spoczynku. Mieszkał w Warszawie przy ul. Koszykowej 44[2]. W roku 1942 został aresztowany przez Niemców i uwięziony na Pawiaku. Został rozstrzelany na początku marca 1942, prawdopodobnie na terenie obozu pracy Treblinka I. Jego grób symboliczny znajduje się na warszawskich Powązkach (H-2-12/13)[3].
Jego synem był Olgierd Szpakowski, działacz Ruchu Narodowo-Radykalnego „Falanga”, jeniec obozu w Starobielsku, wnuczką – Małgorzata Szpakowska.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)[4]
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja, zezwolenie Naczelnika Państwa w 1922)[5]
- Wielki Oficer Orderu Gwiazdy (Rumunia)[6]
- Komandor Orderu Korony (Włochy)[6]
- Komandor Orderu Korony (Belgia)[6]
- Komandor Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja)[7]
- Komandor Orderu Orła Białego (Jugosławia)[7]
Przypisy
- ↑ F.S. Składkowski, Nie ostatnie słowo..., s. 72–73.
- ↑ Spis abonentów... s. 337.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: SZPAKOWSCY I REUTTOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-03].
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921-1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 30. [dostęp 2015-04-09].
- ↑ Decyzja Naczelnika Państwa L. 3625.22 G. M. I. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 250).
- ↑ a b c Rocznik oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 6, 118. [dostęp 2015-04-09].
- ↑ a b Rocznik oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928, s. 12. [dostęp 2015-04-09].
Bibliografia
- Felicjan Sławoj Składkowski, Nie ostatnie słowo oskarżonego, Warszawa 2003
- Spis abonentów Warszawskiej Sieci Telefonów PAST i Rządowej Warszawskiej Sieci Okręgowej, Warszawa 1939
Media użyte na tej stronie
Naramiennik generała brygady Wojska Polskiego (1919-39).
Central element of the Russian imperial coat of arms.
Baretka: Order Białego Orła – Komandor – Królestwo Serbii / Królestwo SHS / Królestwo Jugosławii.
ribbon of the medal of commander of the Order of the Crown of Italy, during the Kingdom of Italy.
Baretka: Order Korony – Komandor (Belgia).
(Ordre de la Couronne – Commandeur).
(De Kroonorde – Commandeur).
Baretka: Order Gwiazdy Rumunii (model 1877) – Wielki Oficer – Księstwo i Królestwo Rumunii.