Edward Szystowski
 Fotografia portretowa, 1936 r. | |
 komandor porucznik pilot | |
| Data i miejsce urodzenia | 2 listopada 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 1 września 1939 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1917–1939 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | dowódca dywizjonu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 _BAR.svg){kind=small}   | |
Edward Stanisław Szystowski (ur. 2 listopada 1896 w Windawie, zm. 1 września 1939 w Pucku) – komandor porucznik pilot Marynarki Wojennej, uczestnik I i II wojny światowej oraz wojny z bolszewikami.
Życiorys
Urodził się 2 listopada 1896 roku w Windawie na Łotwie (ówczesne Cesarstwo Rosyjskie), w rodzinie szlachty polskiej osiadłej w Inflantach[1]. Naukę rozpoczął w Szkole Realnej w Mińsku. Działał tam w nielegalnych kółkach młodzieży polskiej. Uczył się następnie w Korpusie Morskim w Sankt Petersburgu. Po zakończeniu nauki, w maju 1917 roku został oficerem rosyjskiej Marynarki Wojennej[1]. Służył we Flocie Północnej Oceanu Lodowatego, m.in. na pancerniku „Czesma” (typu Połtawa)[1]. Ukończył też wówczas kurs lotnictwa morskiego[1].
W 1919 roku powrócił do Polski i został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu porucznika marynarki[1]. Początkowo skierowany do Departamentu dla Spraw Morskich, a w marcu 1920 roku do Flotylli Pińskiej[1]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej dowodząc statkami uzbrojonymi. Po polskim odwrocie na zachód, służył w sierpniu 1920 we Flotylli Wiślanej jako dowódca II Dywizjonu Statków Uzbrojonych[1]. 18 października 1920 został na krótko dowódcą monitora ORP „Horodyszcze”[2].
Od sierpnia 1922 roku służył w Dowództwie Floty w Pucku. W 1923 roku ukończył kurs lotnictwa morskiego w Morskiej Szkole Aeronautyki we Francji, a następnie kurs w Niższej Szkole Pilotów w Bydgoszczy[1]. W listopadzie 1924 roku został przeniesiony do korpusu oficerów aeronautyki w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 68,9 lokatą, z równoczesnym wcieleniem do Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku[3][4]. 3 maja 1926 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 1 lipca 1925 roku i 19. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych[5]. W grudniu 1927 roku został przeniesiony z korpusu oficerów lotnictwa do korpusu oficerów Marynarki Wojennej, korpus morski, w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 lipca 1925 roku i 7,1 lokatą, z równoczesnym pozostawieniem w Morskim Dywizjonie Lotniczym na stanowisku dowódcy eskadry wielosilnikowej[6][7]. W lipcu 1928 roku został przeniesiony służbowo do Dowództwa Floty na stanowisko dowódcy ORP Kujawiak[8]. Następnie ukończył kurs w Szkole Podwodnego Pływania w Tulonie we Francji[1]. Nadzorował budowę we Francji okrętu podwodnego „Ryś”, którego został pierwszym dowódcą[1]. 12 marca 1933 został mianowany komandorem podporucznikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 i 5. lokatą w korpusie oficerów morskich[9].
W kwietniu 1933 roku, w stopniu komandora podporucznika, został dowódcą Morskiego Dywizjonu Lotniczego[10][1]. Na stopień komandora porucznika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 roku i 5. lokata w korpusie oficerów morskich. Przed wojną był wysłany do Holandii w celu przetestowania oferty wodnosamolotów oraz przewodniczył Komisji Odbioru budowanych tam okrętów podwodnych „Orzeł” (1938 – styczeń 1939) i „Sęp” (luty–kwiecień 1939)[1].
Zginął 1 września 1939 roku podczas nalotu lotnictwa niemieckiego około godz. 6 na bazę lotnictwa morskiego w Pucku[1]. Tam też został pochowany[1].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych[11]
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[12][11]
- Odznaka Pilota nr 685 (7 listopada 1924)[13]
- Krzyż Kawalerski 1 Klasy Orderu Miecza (Szwecja, 1932)[14]
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Konarski 2009 ↓, s. 44.
- ↑ Jan A. Bartelski, Andrzej S. Bartelski. Flotylla Wiślana w latach 1918–1921. Część 2. „Morze, statki i okręty”. Nr 9/2010. XV (105), s. 18. Warszawa: Magnum X. ISSN 1426-529X.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 119 z 7 listopada 1924 roku, s. 663.
- ↑ Konarski 2009 ↓, s. 44, wg autora do Morskiego Dywizjonu Lotniczego został przydzielony w maju 1925 roku, w stopniu kapitana marynarki (sic!).
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926 roku, s. 131.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927 roku, s. 363.
- ↑ Konarski 2009 ↓, s. 44, wg autora eskadrą wielosilnikową dowodził do 1928 roku.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 230.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 marca 1933 roku, s. 47.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 90.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 395.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 119 z 7 listopada 1924 roku, s. 661.
- ↑ Sveriges statskalender / 1940. Bihang, s. 67
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Mariusz Konarski. Komandor Szystowski. „Lotnictwo z Szachownicą”. Nr 34 (4/2009), s. 44, listopad 2009. ISSN 1643-5702.
Media użyte na tej stronie
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
.svg)
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Edward Szystowski, komandor podporucznik, pilot.
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Bareteka Kawalera 1. klasy Królewskiego Orderu Miecza
.svg)
Bandera wojenna Rzeczypospolitej Polskiej. Oparta na Image:Naval_Ensign_of_Poland.svg oraz Image:Coat_of_arms_of_Poland2_1919-1927.svg. Była używana w latach 1919-1927 (praktycznie do 1936). Prawidłowe proporcje: 5:8 (w załączniku graficznym do ustawy są proporcje 5:10,5 lecz później zostało to sprostowane).
Naramiennik komandora porucznika MW RP.