Edward Witten
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
 | |
Edward Witten (ur. 26 sierpnia 1951 w Baltimore) – amerykański fizyk teoretyczny i matematyk, profesor Institute for Advanced Study (IAS) w Princeton[1]. Laureat prestiżowych nagród fizycznych, ustępujących statusem tylko Nagrodzie Nobla jak Medal Lorentza (2010) czy Nagroda Fizyki Fundamentalnej (2012), a także najwyższych wyróżnień matematycznych – w tym Medalu Fieldsa (1990); w 2021 roku Witten pozostaje jedynym fizykiem, który otrzymał tę nagrodę[2].
W 1986 i 2002 wygłosił wykłady plenarne na Międzynarodowym Kongresie Matematyków[3].
Witten zasłynął w teorii cząstek elementarnych i kwantowej grawitacji dzięki pracom nad teorią superstrun. W latach 90. zunifikował jej główne warianty – opisujące czasoprzestrzeń 10-wymiarową – oraz supergrawitację zawierającą jeszcze jeden, jedenasty wymiar. Zaproponował tak M-teorię[4]. Witten wprowadził również topologiczną kwantową teorię pola i miał wpływ na rozwój samej matematyki, przez badanie pokrewnych obszarów topologii i geometrii.
Członkostwa
- 2006: Papieska Akademia Nauk[5].
Wyróżnienia
- 1985: Medal Diraca (ICTP),
- 1990: Medal Fieldsa,
- 1998: Dannie Heineman Prize for Mathematical Physics,
- 2000: Nagroda Frederica Essera Nemmersa w dziedzinie matematyki,
- 2002: National Medal of Science,
- 2008: Nagroda Crafoorda w dziedzinie matematyki,
- 2010: Medal Lorentza,
- 2010: Medal Isaaca Newtona,
- 2012: Nagroda Fizyki Fundamentalnej,
- 2014: Nagroda Kioto w dziedzinie matematyki[6],
- 2016: Albert Einstein World Award of Science.
Zobacz też
- planetoida (11349) Witten
Przypisy
- ↑ Witten Edward, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-07-29].
- ↑ Christophe Galfard, Wszechświat w twojej dłoni, tłum. Sławomir Paruszewski, wyd. Otwarte, Kraków 2017, s. 234.
- ↑ ICM Plenary and Invited Speakers | International Mathematical Union (IMU), www.mathunion.org [dostęp 2022-10-09].
- ↑
The Second Revolution: Beyond Strings (Post 1995), whystringtheory.com [dostęp 2021-12-30]. - ↑ Edward Witten (ang.), casinapioiv.va [dostęp 2021-10-20].
- ↑ Kyoto Prize. [dostęp 2017-06-24].
Linki zewnętrzne
- Strona domowa Wittena na IAS
- John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Edward Witten w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
Edward Witten – nagrody
Laureaci Medalu Fieldsa
Laureaci Medalu Lorentza
| XX wiek |
|
|---|---|
| XXI wiek |
|
Laureaci National Medal of Science (lata 2000–2009)
| 2000 |
|
|---|---|
| 2001 |
|
| 2002 |
|
| 2003 |
|
| 2004 |
|
| 2005 |
|
| 2006 |
|
| 2007 |
|
| 2008 |
|
| 2009 |
|
Media użyte na tej stronie
FieldsMedalFrontArchimedes.jpg
The photo carries no copyright and may be freely used for publications. IMU requests, though, that Stefan Zachow's authorship is duly acknowledged. This is the medal that was declined in 2006 by en:Grigori Perelman for his work on the en:Poincaré conjecture. Source: The International Mathematical Union (with more detailed information about copyright at an image description page there)
The photo carries no copyright and may be freely used for publications. IMU requests, though, that Stefan Zachow's authorship is duly acknowledged. This is the medal that was declined in 2006 by en:Grigori Perelman for his work on the en:Poincaré conjecture. Source: The International Mathematical Union (with more detailed information about copyright at an image description page there)
LorentzMedal-square.jpg
Autor: Wikimedia Commons – LorentzMedal.jpg, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zdjęcie Medalu Lorentza, przycięte (wykadrowane) do kwadratu.
Autor: Wikimedia Commons – LorentzMedal.jpg, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zdjęcie Medalu Lorentza, przycięte (wykadrowane) do kwadratu.
USA Philadelphia Liberty Medal ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 4.0
Ribbon bar of the Philadelphia Liberty Medal. USA.
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 4.0
Ribbon bar of the Philadelphia Liberty Medal. USA.
National Medal of Science.jpg
Obverse of the United States National Medal of Science
Obverse of the United States National Medal of Science