Edwin Atherstone

Edwin Atherstone
Data urodzenia17 kwietnia 1788
Data śmierci29 stycznia 1872
Narodowośćangielska
Językangielski
Dziedzina sztukipoezja
Ważne dzieła

Upadek Niniwy

Fresk z Herkulanum

Edwin Atherstone (ur. 17 kwietnia 1788, zm. 29 stycznia 1872) – angielski poeta i pisarz. Autor ceniony za życia, choć będący również obiektem niewybrednych ataków ze strony krytyki literackiej[1], obecnie rzadko przywoływany zarówno w opracowaniach historii literatury angielskiej, jak i antologiach.

Życiorys

Urodził się 17 kwietnia 1788[2]. Był trzynastym z piętnaściorga dzieci farbiarza Hugh Atherstone’a i jego żony Ann z domu Green[2]. Uczył się w Fulneck Moravian School w Yorkshire[2]. Żył w nieformalnym związku z Mary Wainwright Pearson, która urodziła mu trzy córki i syna[2]. Zmarł 29 stycznia 1872[2].

Twórczość

Talent narracyjny i nieprzeciętna pracowitość predestynowały go do poezji epickiej. Jego największe dzieło to poemat The Fall of Nineveh (Upadek Niniwy) w trzydziestu księgach, wydany w latach 1828–1868[3]. Napisał też drugi, niewiele krótszy epos Israel in Egypt (Izrael w Egipcie), oparty na biblijnej Księdze Wyjścia, a także poematy A Midsummer Day’s Dream (Sen dnia letniego, 1824), The Last Days of Herculaneum (Ostatnie dni Herkulanum, 1821) i Abradates and Panthea (Abradates i Panthea) oraz powieści The Sea Kings in England (Morscy królowie w Anglii) i The Handwriting on the Wall (Napis na ścianie), jak również dramaty.

Atherstone specjalizował się w monumentalnych utworach o tematyce katastroficznej[4]. Opisywał zagładę państw i miast – asyryjskiej Niniwy i rzymskiego Herkulanum. Ponadto przełożył wierszem również fragment rozdziału XVIII Apokalipsy św. Jana[5]. Jego dzieła można dziś odczytywać jako antytotalitarne, przedstawiają bowiem zwycięstwo pozytywnych bohaterów nad tyranami – egipskim faraonem i asyryjskim despotą Sardanapalem.

Eposy Upadek Niniwy i Izrael w Egipcie należą do najdłuższych utworów wierszowanych napisanych po angielsku – każdy z nich w przybliżeniu jest dwukrotnie większy od Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Izrael w Egipcie ma niespełna dwadzieścia tysięcy wersów[3], a Pan Tadeusz prawie dziesięć tysięcy linijek[6]. Opisując The Last Days of Herculaneum i The Fall of Nineveh autor antologii McGuffey's Ecclectic Reader stwierdza: Both poems [...] are remarkable for their splendor of diction and their great descriptive power[7].

Przyjaźń z Johnem Martinem

Przyjacielem Edwina Atherstone’a był malarz John Martin[8]. Martin namalował obrazy zainspirowane bezpośrednio twórczością Atherstone’a, Ostatnie dni Herkulanum (1822)[9] i Upadek Niniwy (1829).

Dzieła

  • The fall of Nineveh, The first six books, by Edwin Atherstone, Baldwin and Cradock, London 1828.
  • The fall of Nineveh. A poem by Edwin Atherstone. Second edition: dilligently corrected and otherwise improved. In two volumes, Longmans, Green, Reader and Dyer, London 1868.
  • Israel in Egypt. A poem by Edwin Atherstone, Longman, Green, Longman and Roberts, London 1861.
  • The last days of Herculaneum and Abradates and Panthea. Poems by Edwin Atherstone, Baldwin, Cradock and Joy, London 1821.
  • Dramatic works of Edwin Atherstone. Edited by his daughter, Mary Elizabeth Atherstone, E. Stock, London 1888.
  • The sea-kings in England: an historical romance of the time of Alfred by the Author of the „Fall of Niniveh”, In Three Volumes, Robert Cadell, Edinburgh 1830.
  • The handwriting on the wall, a story by Edwin Atherstone, In Three Volumes, Richard Bentley, London 1858.

Przekłady

Dzieła poety nie wzbudziły zainteresowania wśród polskich tłumaczy. Brak osobnych wydań jego poematów. W podstawowych zbiorach tłumaczeń poezji angielskiej nie została uwzględniona jego twórczość, nawet w wyimkach. Fragmenty eposów Edwina Atherstone’a są dostępne w internetowej antologii poezji angielskiej[10].

Przypisy

  1. ↑ Anonimowy krytyk w Blackwood’s Edinburgh Magazine w lutym 1830 napisał: „The truth is, we have read Mr Atherstone till we have become almost - you would not believe us, did we say wholly - as stupid as himself; and how stupid that is, you perhaps partly may know, by reading either this Article or The fall of Nineveh”. [Prawda jest taka, że czytamy pana Atherstone’a, aż się stajemy prawie - nie uwierzylibyście, gdybyśmy napisali całkiem - głupi jak on, a jak jest głupi, możecie się dowiedzieć albo czytając ten artykuł, albo Upadek Niniwy.], Blackwood’s Edinburgh Magazine, No. CLXII, Vol. XXVII, February 1830.
  2. ↑ a b c d e Erin Kampbell: Atherstone, Edwin (ang.). english.unl.edu. [dostęp 2016-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-02)].
  3. ↑ a b Arthur Henry Bullen: Atherstone, Edwin. W: Dictionary of National Biography. T. 2. Smith, Elder & Co, 1885. (ang.)
  4. ↑ Herbert F. Tucker: Epic. Britain's Heroic Muse 1790-1910. Oxford: Oxford University Press, 2006, s. 256-261. ISBN 978-0-19-923298-7.
  5. ↑ Rev. Henry Stebbing (red.): Sacred Poetry: Consisting of Selections from the Works of the Most Admired Writers (ang.). books.google.pl. s. 109-110. [dostęp 2016-12-08].
  6. ↑ Okoliczności powstania utworu (pol.). bieleckaa.pl.tl. [dostęp 2016-10-16].
  7. ↑ McGuffey's Ecclectic Reader (ang.). ia802609.us.archive.org. s. 401. [dostęp 2016-12-08].
  8. ↑ Catherine Reilly: Mid-Victorian Poetry, 1860-1879. An Annotated Bibliography. New York: Mansell, 2000, s. 17.
  9. ↑ Andrew Zissos (red.): A Companion to the Flavian Age of Imperial Rome (ang.). books.google.pl. s. 527. [dostęp 2016-10-01].
  10. ↑ Antologia poezji angielskiej w wyborze i przekładzie Wiktora Jarosława Darasza. [dostęp 2016-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-08)].

Media użyte na tej stronie

Herculaneum Fresco 001.jpg
Wall painting depicting a banquet. A man drinks from a type of drinking vessel with two openings called a rhyton. His female companion wears a sheer garment and a golden net over her hair. A female servant attends to the couple, proffering a small box. The table in front holds a set of silver vessels for mixing wine. The whole scene represents an idealized Greek drinking party, a pleasurable sight for the guests of this first century Roman household.