Edwin Jędrkiewicz
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 16 kwietnia 1889 Wadowice | |
| Data i miejsce śmierci | 4 września 1971 Mediolan | |
| Narodowość | polska | |
| Język | polski | |
| Odznaczenia | ||
 | ||
Edwin Jędrkiewicz (ur. 16 kwietnia 1889 [1] w Wadowicach, zm. 4 września 1971 w Mediolanie) – polski poeta, prozaik, dramatopisarz i tłumacz.
Życiorys
Pierwotnie nazywał się Rosenfeld (po ojcu Wiktorze). Nazwisko Jędrkiewicz przejął po matce Amelii z Jędrkiewiczów. Ukończył szkołę średnią we Lwowie. Na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza studiował filologię klasyczną i filozofię. Pracował jako nauczyciel we Lwowie i Ołomuńcu. W 1914 ożenił się ze Stefanią Brylińską[1]. W latach 1920–1924 pełnił funkcję prezesa lwowskiego Związku Literatów. Był delegatem na zjazd Związku Zawodowego Literatów Polskich 4 lutego 1922 w Warszawie[2]. Pod koniec lat 20. przeniósł się do Gdańska, gdzie pracował w gimnazjum i organizował życie teatralne w tym mieście. W czasie II wojny światowej – po zajęciu Lwowa przez ZSRR – przebywał przez jakiś czas we Lwowie (uczył w szkole średniej) i Jaremczach. W roku 1944 został ewakuowany przez Niemców na Węgry. Po powrocie do Polski podjął pracę jako nauczyciel w jednej z gdańskich szkół. Był kustoszem Biblioteki Miejskiej, należał do aktywnych organizatorów życia kulturalnego na Wybrzeżu (w latach 1946–1948 był pierwszym prezesem gdańskiego oddziału ZLP). Od 1951 roku mieszkał w Poroninie. Zmarł podczas pobytu w Mediolanie. Pochowany został w Torre Pellice we Włoszech.
W swoich dziełach poruszał problemy psychologiczno-moralne. Wykorzystywał bogatą symbolikę i metaforykę. Chętnie sięgał po konwencję fantastyczną. Jako tłumacz przełożył z łaciny m.in. dzieła Apuleiusa i Erazma z Rotterdamu oraz pisma Andrzeja Frycza Modrzewskiego (w tym O poprawie Rzeczypospolitej). Przygotował też Antologię poezji polsko-łacińskiej 1470–1543.
Odznaczenia
- Srebrny Wawrzyn Akademicki (4 listopada 1937)[3]
Twórczość (wybór)
- Saul król (1923) – dramat
- Czerwony młyn (druk fragmentów 1920–1921) – dramat
- Świątki i centaury (1921, II wyd. 1958) – opowiadania
- Pieśń o ogniu i wodzie (1924) – poezje
- Jędrek i szczęście (1929) – opowiadania
- Sąd (1934) – opowiadania
- Droga z Martynowic (1938) – powieść
- Gra (1960) – opowiadania
- Daimonion Ti (1962) – powieść
- Kukły mistrza Damiana (1966) – powieść
- Wender, wender, aryjani! (1968) – powieść
Tłumaczenia (wybór)
- Benito Mussolini, Mowy
- Apuleius, Metamorfozy, albo Złoty osioł
- Andrzej Frycz Modrzewski, Dzieła wszystkie
- Erazm z Rotterdamu, Pochwała głupoty
- Andrzej Wiszowaty, O religii zgodnej z rozumem
- Andrzej Krzycki, Poezje; Dzieła wszystkie
Przypisy
- ↑ a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 303.
- ↑ Wiadomości bieżące. Z miasta. O byt literatów. „Kurjer Warszawski”, s. 4, Nr 39 z 8 lutego 1922.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 257, poz. 407 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej za granicą”.
Bibliografia
- Jan Józef Lipski, Świątki, centaury i ludzie, „Twórczość” 1958, nr 12.
- Zbigniew Herbert, E.J. 1889–1971, „Twórczość” 1971, nr 12.
- M. Pelczar, Edwin Jędrkiewicz, „Litery” 1971, nr 11.
- Andrzej Niewiadowski, Jędrkiewicz Edwin (hasło w Słowniku polskich autorów fantastyki), „Fantastyka” 1985, nr 5 (tu także fragment powieści Kukły mistrza Damiana).
Media użyte na tej stronie
Baretka: Wawrzyn Akademicki.