Eero Mäntyranta

Eero Mäntyranta

Mäntyranta podczas ZIO 1964
Data i miejsce urodzenia	20 listopada 1937 Turtola
Data i miejsce śmierci	30 grudnia 2013 Oulu
Klub	Pellon Ponsi
Wzrost	170 cm
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Finlandia Igrzyska olimpijskie złoto Squaw Valley 1960 Sztafeta złoto Innsbruck 1964 15 km złoto Innsbruck 1964 30 km srebro Innsbruck 1964 Sztafeta srebro Grenoble 1968 15 km brąz Grenoble 1968 30 km brąz Grenoble 1968 Sztafeta Mistrzostwa świata złoto Zakopane 1962 30 km złoto Oslo 1966 30 km srebro Zakopane 1962 Sztafeta srebro Oslo 1966 Sztafeta brąz Oslo 1966 50 km
Inne nagrody
Medal Holmenkollen 1964 Zakończenie kariery: 1972 r.

Eero Antero Mäntyranta (ur. 20 listopada 1937 w Turtoli, zm. 30 grudnia 2013 w Oulu) – fiński biegacz narciarski, siedmiokrotny medalista olimpijski oraz pięciokrotny medalista mistrzostw świata. Jeden z najbardziej utytułowanych fińskich sportowców.

Kariera

Jego olimpijskim debiutem były igrzyska w Squaw Valley w 1960 r. Wspólnie z Toimi Alatalo, Väinö Huhtalą i Veikko Hakulinenem zdobył tam złoty medal w sztafecie 4x10 km. Zajął także 6. miejsce w biegu na 15 km stylem klasycznym. Cztery lata później, podczas igrzysk olimpijskich w Innsbrucku zdobył aż trzy medale. Zwyciężył zarówno w biegu na 30 jak i na 15 km techniką klasyczną. Ponadto razem z Väinö Huhtalą, Arto Tiainenem i Kalevim Laurilą wywalczył srebrny medal w sztafecie. Sukces osiągnięty na tych igrzyskach przyniósł mu przydomek "Mister Seefeld in Tirol" (nawiązanie do nazwy miejscowości w której rozegrano konkurencje narciarstwa klasycznego oraz biatlon). Kolejne trzy medale zdobył na igrzyskach olimpijskich w Grenoble w 1968 r. Zajął drugie miejsce w biegu na 15 km, ulegając jedynie Haraldowi Grønningenowi z Norwegii. Wspólnie z Kalevim Oikarainenem, Hannu Taipale i Kalevim Laurilą wywalczył brązowy medal w sztafecie, a indywidualnie był trzeci także w biegu na 30 km. Startował ponadto na igrzyskach olimpijskich w Sapporo w 1972 r., gdzie w swoim najlepszym starcie, w biegu na 30 km zajął 19. miejsce. Na kolejnych igrzyskach już nie startował.

W 1962 r. wystartował na mistrzostwach świata w Zakopanem. Zdobył złoty medal w biegu na 30 km stylem klasycznym. Ponadto wspólnie z Väinö Huhtalą, Kalevim Laurilą i Penttim Pesonenem wywalczył srebrny medal w sztafecie. Cztery lata później, na mistrzostwach świata w Oslo zdobył trzy medale, po jednym każdego koloru. Na dystansie 30 km obronił tytuł mistrza świata wywalczony w Zakopanem. Ponadto razem z Kalevim Oikarainenem, Hannu Taipale i Kalevim Laurilą zdobył srebrno w sztafecie, a indywidualnie także brązowy medal w biegu na 50 km.

Mäntyranta trzykrotnie wygrywał bieg na 15 km podczas Holmenkollen Ski Festival (w 1962, 1964 i 1968). Na tym samym dystansie zwyciężał także w Lahti w latach 1964 i 1972. Był także pięciokrotnie mistrzem Finlandii, a dwukrotnie zdobywał srebrne i brązowe medale. W 1964 i 1966 r. został wybrany sportowcem roku w Finlandii.

W 1964 roku uhonorowany został medalem Holmenkollen wraz z dwoma skoczkami narciarskimi Veikko Kankkonenem z Finlandii i Halvorem Næsem z Norwegii oraz Georgiem Thomą, dwuboistą z RFN. Fińskie ministerstwo edukacji uhonorowało Mäntyrantę w 2000 roku nagrodą Pro Urheilu. W Pello znajduje się też muzeum sportowca.

Doping

Eero Mäntyranta był pierwszym fińskim sportowcem któremu dowiedziono stosowanie nielegalnych metod dopingu. Na mistrzostwach Finlandii w 1972 roku wykryto w jego organizmie amfetaminę, ale sprawę zatuszowano. Po igrzyskach olimpijskich w Sapporo fakt został upubliczniony, ale Mäntyranta nie przyznał się. Później potwierdził, że stosował hormony, które w latach jego kariery sportowej nie były jeszcze zabronione. Dopiero w 1993 roku badania genetyczne wykazały, że Fin, tak jak inni członkowie jego rodziny, posiada mutację w genie kodującym białko receptora erytropoetyny zwiększającą odpowiedź organizmu na erytropoetynę^[1].

Osiągnięcia

Igrzyska olimpijskie

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Konkurencja	Czas biegu	Strata	Zwycięzca
6.	23 lutego	1960	Squaw Valley	15 km stylem klasycznym	51:55.5 min	+45.1 s	Håkon Brusveen
1.	25 lutego	1960	Squaw Valley	Sztafeta 4x10 km[2]	2:18:45.6 h	-	-
1.	30 stycznia	1964	Innsbruck	30 km stylem klasycznym	1:30:50.7 h	-	-
1.	2 lutego	1964	Innsbruck	15 km stylem klasycznym	50:54.1 min	-	-
9.	5 lutego	1964	Innsbruck	50 km stylem klasycznym	2:43:52.6 h	+3:54.5 min	Sixten Jernberg
2.	8 lutego	1964	Innsbruck	Sztafeta 4x10 km[3]	2:18:34.6 h	+7.8 s	Szwecja
3.	7 lutego	1968	Grenoble	30 km stylem klasycznym	1:35:39.2 h	+1:16.1 min	Franco Nones
2.	10 lutego	1968	Grenoble	15 km stylem klasycznym	47:54.2 min	+1.9 s	Harald Grønningen
3.	14 lutego	1968	Grenoble	Sztafeta 4x10 km[4]	2:08:33.5 h	+2:23.2 min	Norwegia
15.	17 lutego	1968	Grenoble	50 km stylem klasycznym	2:28:45.8 h	+4:08.0 min	Ole Ellefsæter
19.	4 lutego	1972	Sapporo	30 km stylem klasycznym	1:36:31.15 h	+5:09.36 min	Wiaczesław Wiedienin
DNF	10 lutego	1972	Sapporo	50 km stylem klasycznym	2:43:14.75 h	-	Pål Tyldum

Mistrzostwa świata

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Konkurencja	Czas biegu	Strata	Zwycięzca
1.	18 lutego	1962	Zakopane	30 km stylem klasycznym	1:52:39.4 h	-	-
5.	20 lutego	1962	Zakopane	15 km stylem klasycznym	55:22.8 min	+1:01.6 min	Assar Rönnlund
2.	22 lutego	1962	Zakopane	Sztafeta 4x10 km[5]	2:24:39.8 h	+44.5 s	Szwecja
1.	17 lutego	1966	Oslo	30 km stylem klasycznym	1:37:26.7 h	-	-
6.	20 lutego	1966	Oslo	15 km stylem klasycznym	47:56.2 min	+33.6 s	Gjermund Eggen
2.	23 lutego	1966	Oslo	Sztafeta 4x10 km[6]	2:14:27.9 h	+1:12.1 min	Norwegia
3.	26 lutego	1966	Oslo	50 km stylem klasycznym	3:03:04.7 h	+49.6 s	Gjermund Eggen

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Profil na stronie FIS (niem. • ang. • fr.)
• Profil na Sports-Reference.com. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-09)]. (ang.)