Efekt aerozolowy pośredni

Rysunek jest podzielony na dwie części, w każdej widoczna jest chmura oraz okienko pokazująca w powiększeniu jej skład. Po lewej chmura jest ciemna, przejrzysta, w powiększeniu widzimy nieliczne, duże krople. Przez chmurę przechodzi gruba żółta strzałka, z cienkim odgałęzieniem celującym do góry. Po prawej chmura jest dobrze widoczna jasna, w powiększeniu widzimy liczne drobne kropelki. Przez chmurę przechodzi żółta strzałka, podobnie jak po lewej rozgałęziająca się - w dół celuje tu odnoga cienka a w górę - gruba.
Pośredni efekt aerozolowy. Chmury powstające w czystym powietrzu składają się z względnie małej liczby dużych kropli (po lewej). W rezultacie mają małe albedo, są przejrzyste i łatwo przepuszczają promieniowanie słoneczne. Chmury powstające w powietrzu z dużą zawartością aerozolu (po prawej) składają się z względnie dużej liczby drobnych kropel i mają w związku z tym duże albedo. To znaczy, że rozpraszają dużo promieniowania słonecznego, nie dopuszczając go do powierzchni Ziemi. Są gęste i białe, ponieważ rozpraszają promieniowanie na wszystkie strony.

Efekt aerozolowy pośredni (ang. indirect aerosol effect) – jeden ze sposobów, w jaki aerozole atmosferyczne wpływają na bilans energetyczny planety a tym samym - jej klimat. Obejmuje dwa mechanizmy: wpływ aerozolu na albedo i czas życia chmur[1].

Cząstki aerozolu atmosferycznego mogą stanowić jądra kondensacji niezbędne do powstawania chmur. Przy tej samej zawartości pary wody, powstająca chmura może składać się z dużej liczby drobnych kropel lub małej liczby dużych kropel - zależnie od koncentracji cząstek aerozolu w atmosferze. Wpływa to na jej albedo: chmura składająca się z większej liczby kropel rozprasza więcej promieniowania słonecznego[2]. Oznacza to zmniejszenie ilości energii docierającej do powierzchni Ziemi a więc chłodzący wpływ na klimat[3]. Dobrze widocznym na zdjęciach satelitarnych przykładem działania pośredniego efektu aerozolowego są ścieżki statków[2][4].

W chmurze składającej się z dużej liczby drobnych kropelek o podobnych rozmiarach utrudnione jest zapoczątkowanie koalescencji a więc też - powstawanie deszczu[5]. Opóźnienie powstania opadu oznacza wydłużenie czasu życia chmury a więc i zwiększenie ilości promieniowania słonecznego, jakie w jego trakcie rozproszy. To również ma chłodzący wpływ na klimat[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b IPCC, 7.5.2 Indirect Effects of Aerosols on Clouds and Precipitation - AR4 WGI Chapter 7: Couplings Between Changes in the Climate System and Biogeochemistry, www.ipcc.ch [dostęp 2018-11-06] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-02].
  2. ↑ a b 2.12. Aerozol, [w:] Marcin Popkiewicz, Aleksandra Kardaś, Szymon Malinowski, Nauka o klimacie, listopad 2018, s. 99, ISBN 978-83-8110-659-7.
  3. ↑ 7. Clouds and Aerosols, [w:] IPCC, Climate Change 2013: The Physical Science Basis, 2013 [dostęp 2018-11-06] [zarchiwizowane z adresu 2017-06-23].
  4. ↑ Aerosols: Tiny Particles, Big Impact, earthobservatory.nasa.gov, 2 listopada 2010 [dostęp 2018-11-06] (ang.).
  5. ↑ Krzysztof Haman, Deszcz, „Delta”, www.wiw.pl, 1981 [dostęp 2018-11-06].

Media użyte na tej stronie

Aerosol effect on cloud albedo.jpg
Pośredni efekt aerozolowy. Chmury powstające w czystym powietrzu składają się z względnie małej liczby dużych kropli (po lewej). W rezultacie mają małe albedo, są przejrzyste i łatwo przepuszczają promieniowanie słoneczne. Chmury powstające w powietrzu z dużą zawartością aerozolu (po prawej) składają się z względnie dużej liczby drobnych kropel i mają w związku z tym duże albedo. To znaczy, że rozpraszają dużo promieniowania słonecznego, nie dopuszczając go do powierzchni Ziemi. Są gęste i białe, ponieważ rozpraszają promieniowanie na wszystkie strony.