Efekt cytopatyczny
 | Ten artykuł od 2008-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Efekt cytopatyczny, CPE (ang. cytopathic effect) - zespół zmian morfologicznych i degeneracyjnych, występujących w komórkach pod wpływem replikacji wirusa. Jest on następstwem zahamowania transkrypcji RNA oraz syntezy białek gospodarza, jak również toksycznego wpływu białek wirusa.
| Nazwa wirusa | Efekt cytopatyczny |
|---|---|
| Wirus polio (Enterovirus) | Śmierć komórki nerwowej, kwasochłonne ciałka inkluzyjne Cowdry'ego typu B |
| HPV (Papillomaviridae) | Atypowe komórki - koilocyty w rozmazie papanicolau |
| HSV (Herpesviridae) | Ciałka Tzancka (wielojądrowe duże komórki), ciałka Cowdry'ego A (wtręty wewnątrzjądrowe) |
| Papovavirus (Papovaviridae) | Kwasochłonne jądrowe ciała inkluzyjne |
| Wirus ospy prawdziwej, wirus krowianki (Poxviridae) | Ciałka Guarnieriego zwane inkluzjami typu B (kwasochłonne cytoplazmatyczne ciałka inkuzyjne) |
| Adenovirus (Mastadenovirus) | Zasadochłonne jądrowe ciała inkluzyjne Cowdry'ego typu B |
| Wirus wścieklizny (Rhabdoviridae) | Kwasochłonne cytoplazmatyczne ciała inkluzyjne (ciałka Negriego) |
| Cytomegalovirus | Kwasochłonne jądrowe i cytoplazmatyczne ciała inkluzyjne ("sowie oczy") |
| Wirus odry (Morbilivirus) | Ciałka inkluzyjne związane z encefalopatią (MIBE) |
| Wirus świnki (Paramyxoviridae) | Komórki Warthina ‐ Finkeldeya |
| RSV (Paramyxoviridae) | Syncytia komórkowe |
| SV40, wirus KV, wirus JC (Poliomaviridae) | Transformacja nowotworowa oligodendrocytu (duże inkluzje jądrowe i cytoplazmatyczne Cowdry'ego) |
| Wirus żółtej febry (Flavivirus) | Ciałka Councilmana, ciałka Torresa |
| Wirus choroby Borna (Filoviridae) | komórki neuronów lub gleju - mnogie eozynofilowe wewnątrzjądrowe ciałka inkluzyjne Joest-Degen'a |
| HIV (Lentivirus) | Śmierć komórek Th CD4+ |
| Ebstein-Barr virus (Herpesviridae) | Atypowe limfocyty (limfocyty Tc CD8+) |
Bibliografia
- Mikrobiologia lekarska. Fritz A. Kayser (red. naukowa tłumaczenia Piotr B. Heczko, Agata Pietrzyk). Warszawa: PZWL, 2007, s. 14, 362. ISBN 978-83-200-3154-6.
- Atlas histopatologii. Wenancjusz Domagała, Maria Chosia, Elżbieta Urasińska. Warszawa: PZWL, 2007, s. 150. ISBN 978-83-200-3476-9.