Efekt gitarowy

Efekt gitarowy typu delay Digitech Digidelay
Gitarzysta korzystający z efektów umieszczonych w pedalboardzie podczas koncertu.

Efekt gitarowy – urządzenie elektroniczne przetwarzające i modyfikujące dźwięk, stosowane przeważnie do gitary elektrycznej, jak również nazwa efektu działania takiego urządzenia.

Możliwych jest kilka sposobów zmiany sygnału, wykorzystywanych w efektach gitarowych:

  • Zmiana zakresu dynamicznego sygnału:
    • Kompresor – urządzenie do kompresji dynamiki (zawężania zakresu dynamicznego instrumentu).
    • Ekspander – urządzenie poszerzające zakres dynamiczny instrumentu.
    • Limiter – rodzaj kompresora nie pozwalający, aby średnia amplituda sygnału przekroczyła pewną ustalona wartość graniczną.
    • Equalizer – urządzenie pozwalające na korekcję barwy dźwięku. Składa się z zespołu filtrów, które służą do podbijania lub tłumienia określonego zakresu częstotliwości. Najczęściej spotykane są korektory graficzne.
  • Obcinanie amplitudy (powoduje wprowadzanie harmonicznych do sygnału, jako skutek zniekształceń nieliniowych):
    • Fuzz – prekursor overdrive i distortion, zamienia sygnał wejściowy w sygnał quasi prostokątny. Odpowiada to wprowadzeniu nieparzystych harmonicznych do sygnału. Uzyskane brzmienie jest ziarniste i skompresowane. Efekt był z początku implementowany za pomocą uszkadzania membrany głośnika, a następnie na drodze elektronicznej, przez obcinanie wierzchołków sygnału na półprzewodnikowych elementach germanowych. Wynalazcą był amerykański inżynier dźwięku Glenn Snoddy[1].
    • Distortion (pol. zniekształcenie) – powoduje charakterystyczny metaliczny dźwięk gitary, uzyskiwany dzięki wprowadzaniu harmonicznych. Charakteryzuje się stosunkowo agresywnym brzmieniem.
    • Overdrive (pol. przester) – efekt podobny do distortion, jednak mniej agresywny w brzmieniu. W zamyśle ma symulować przesterowany wzmacniacz lampowy.
  • Efekty modulacyjne:
    • Pitch Shifter – zmiana częstotliwości – polega na zmianie sygnału w dziedzinie częstotliwości (FFT).
    • Chorus (pol. chór) – uzyskiwany przez zmieszanie sygnału bezpośredniego z sygnałem opóźnionym o ok. 20 ms. Jest to równoznaczne z zastosowaniem filtru grzebieniowego.
    • Flanger – jeden z najstarszych efektów, wykorzystywany przez Jimiego Hendrixa (utwór Bold as Love) i Beatlesów – jest odmianą chorusa, w którym czas opóźnienia sygnału jest mniejszy, wynosi ok. 5 ms, a do tego wyposażony w sprzężenie zwrotne, dzięki któremu część sygnału z wyjścia efektu trafia z powrotem na jego wejście. Uzyskiwane brzmienie jest „mokre”, przypomina efekty „kosmiczne”.
    • Panner – efekt polegający na okresowym przesuwaniu panoramy sygnału stereo z lewej strony na prawą i z powrotem.
    • Delay – efekt polegający na dodaniu do sygnału jego powtórzeń odległych w czasie o interwał od kilkudziesięciu ms do kilkunastu sekund.
    • Reverb (pol. pogłos) – efekt symulujący reakcję pomieszczenia na sygnał. Realizowany typowo za pomocą sprężyn pogłosowych, elektronicznie: analogowo lub cyfrowo, poprzez zwielokrotnienie efektu Delay.

Urządzenia nazywane efektami gitarowymi stosowane są głównie do gitar elektrycznych i mają zwykle kształt prostopadłościanu (stąd potoczna ich nazwa – kostka) z pokrętłami regulacyjnymi i pedałem.

Pedalboard

Pedalboard to skrzynia, w której gitarzyści przechowują efekty gitarowe. Zazwyczaj jest on skonstruowany w ten sposób, aby przed rozpoczęciem koncertu nie trzeba było wyciągać z niego efektów – wystarczy zdjąć górną pokrywę.

Zobacz też

Przypisy

  1. Bill Friskics-Warren: Glenn Snoddy, 96, Accidental Inventor of the Fuzz Tone, Dies (ang.). nytimes.com, 25 maja 2018. [dostęp 2018-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-26)].

Media użyte na tej stronie

DigiTech DigiDelay.jpg
Autor: Vsene, Licencja: CC BY-SA 4.0
Efekt gitarowy DigiTech DigiDelay.
Rockowe Ogródki 2012, Krzysztof Misiak 04.jpg
Autor:


Jeśli chcesz wykorzystać to zdjęcie, proszę o jego podpisanie w następujący sposób:
autor: Adam Kliczek, http://zatrzymujeczas.pl (CC-BY-SA-3.0)
W przypadku zamieszczenia zdjęcia na stronie internetowej, poproszę o przesłanie informacji mailowej z adresem tej strony. W przypadku zamieszczenia zdjęcia w publikacji drukowanej, poproszę o przesłanie informacji mailowej o publikacji.
Kontakt ze mną: adam.kliczek@gmail.com

More information about pictures pl en +/−

Translations of this template pl en +/−

, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Krzysztof Misiak, gitarzysta i lider zespołu 3 Jazz Soldiers podczas koncertu w pubie Rock'69. Zakończenie warsztatów instrumentalnych Rockowe Ogródki, 13. lipca 2012, Płock.