Egbert (król Anglii)

Ten artykuł od 2017-03 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Egbert

Ecȝbryht

król Wesseksu, Kentu, Esseksu, Susseksu i Mercji
Król Wesseksu
Okres	od 802 do lipiec 839
Poprzednik	Beorhtric
Następca	Ethelwulf
Król Kentu
Okres	od 825 do lipiec 839
Poprzednik	Baldred
Następca	Ethelwulf
Król Esseksu
Okres	od 825 do lipiec 839
Poprzednik	Sigered
Następca	Ethelwulf
Król Susseksu
Okres	od 825 do lipiec 839
Poprzednik	nieznany
Następca	Ethelwulf
Król Mercji
Okres	od 829 do 830
Poprzednik	Wiglaf
Następca	Wiglaf
Dane biograficzne
Dynastia	Dynastia Cedryka
Data i miejsce urodzenia	ok. 770 Wessex
Data i miejsce śmierci	lipiec 839 Kornwalia
Ojciec	Ealhmund z Kentu
Matka	nieznana
Żona	Redburga
Dzieci	Ethelwulf

Egbert, staroang. Ecȝbryht (zm. w 839^[1]) – anglosaski monarcha Wesseksu w latach 802–839 oraz bretwalda od 825. Zjednoczył większość królestw Heptarchii, a w latach 829–830 rządził całą Anglią. Uznawany przez wielu za pierwszego króla Anglii, ale sam jeszcze nie używał takiego tytułu.

Życiorys

Pochodzenie Egberta jest niepewne. Kronika Anglosaska pod datą 825 podaje, że król Egbert wysłał swojego syna Ethelwulfa do Kentu, gdzie miał dochodzić dziedzicznych praw ojca do korony. Ojciec Egberta nosi w tej kronice imię Ealhmund. Pod koniec VIII w. rządził w Kencie król o imieniu Ealhmund, wspomniany w tej samej kronice pod datą 784^[2]. Historycy uważają go za ojca Egberta. Imię jego matki jest nieznane. Przyrodnią siostrą Egberta była święta Alburga^[3], opatka z Wilton.

Egbert był kandydatem na tron Wesseksu już w 786 roku po śmierci króla Cynewulfa. Tron zdobył jednak Beorhtric, sprzymierzeniec króla Mercji Offy. W 789 roku Beorhtric i Offa doprowadzili do wygnania Egberta, który udał się na kontynent, na dwór Karola Wielkiego. Nie wiadomo, ile czasu na nim przebywał. Niektórzy historycy twierdzą, że 3, inni, że 13 lat.

Po śmierci Beorhtrica w 802 roku Egbert został uznany królem Wesseksu. Jego poprzednik rządził pod silnymi wpływami królestwa Mercji; Egbert był bardziej niezależny w swojej polityce, wykorzystując stopniowe osłabienie Mercji, które trwało od śmierci króla Offy w 796 roku. Natychmiast po objęciu tronu Egbert musiał stawić czoło atakowi Æthelmunda, earlowi Hwicce. Æthelmund został jednak pokonany i zabity przez earla Wiltshire, Weoxtana, który również zginął w bitwie.

W 815 roku Egbert spustoszył terytoria zachodniej Walii, które to tereny historycy utożsamiają z obecną Kornwalią, która mniej więcej w tym czasie dostała się pod władzę monarchów z Wesseksu. Kolejnym ważnym wydarzeniem za panowania Egberta była bitwa pod Ellandun, którą stoczył z królem Mercji Beornwulfem w 825 roku^[4]. Zwycięstwo uczyniło z Egberta najpotężniejszego z anglosaskich królów. W tym samym roku obalono promercjańskich władców Kentu, Esseksu i Susseksu, a ich korony przypadły Egbertowi. Mieszkańcy Anglii Wschodniej zbuntowali się w tym samym roku i wygnali popleczników króla Mercji. Swoim zwierzchnikiem (ale nie królem) uczynili Egberta. W 825 roku Egbert przyjął tytuł bretwaldy.

W 829^[4] r. pokonał nowego króla Mercji Wiglafa i objął panowanie nad tym królestwem. Następnie wyprawił się na północ, do Nortumbrii. Tamtejszy król, Eanred, odmówił walki z Egbertem na polach Dore (obecne przedmieścia Sheffield) i uznał go za swojego zwierzchnika. W 830 roku Egbert przedsięwziął zwycięską wyprawę na Walię. W tym samym roku niepodległość odzyskała Mercja, której królem ponownie został Wiglaf. Nie wiadomo, czy stało się tak w wyniku zwycięskiej rebelii, czy też wskutek decyzji Egberta.

Pod koniec panowania Egbert musiał zmagać się z najazdami „duńskich ludzi”, wikingów. W 836 roku poniósł z ich rąk klęskę, ale w stoczonej w 838^[5] roku bitwie pod Hingston Down w Kornwalii odniósł nad wikingami i ich sojusznikami zwycięstwo.

Egbert zmarł latem 839 roku. Tron odziedziczył jego najstarszy syn. Został pochowany w Old Minster w Winchesterze. Jego prochy zostały przeniesione do tamtejszej katedry w XI w.

Podczas angielskiej wojny domowej w XVII w. żołnierze Parlamentu wyrzucili kości Egberta i innych władców z trumien i użyli ich w celu wybicia okien kościoła.

Małżeństwo i potomstwo

Podczas pobytu na dworze Karola Wielkiego Egbert poślubił frankijską księżniczkę Redburgę, siostrę, siostrzenicę, córkę lub prawnuczkę cesarza. Urodziła mu potomstwo:

• Ethelwulfa, króla Wesseksu,
• Ethelstana (zm. 851)
• Edytę, zakonnicę.

Przypisy