Egon Krenz

Egon Krenz

(c) Bundesarchiv, Bild 183-1984-0704-400 / CC-BY-SA 3.0
Data i miejsce urodzenia	19 marca 1937 Kołobrzeg
Przewodniczący Rady Państwa NRD
Okres	od 24 października 1989 do 6 grudnia 1989
Przynależność polityczna	SED
Poprzednik	Erich Honecker
Następca	Manfred Gerlach
Sekretarz generalny Socjalistycznej Partii Jedności Niemiec
Okres	od 18 października 1989 do 8 grudnia 1989
Przynależność polityczna	Socjalistyczna Partia Jedności Niemiec
Poprzednik	Erich Honecker
Przewodniczący Rady Obrony Narodowej
Okres	od 18 października 1989 do 6 grudnia 1989
Przynależność polityczna	Socjalistyczna Partia Jedności Niemiec
Poprzednik	Erich Honecker
I sekretarz rady centralnej Wolnej Młodzieży Niemieckiej
Okres	od 1974 do 1983
Poprzednik	Günther Jahn
Następca	Eberhard Aurich
Przewodniczący Wolnej Młodzieży Niemieckiej w Izbie Ludowej
Okres	od 1971 do 1976
Poprzednik	Johannes Reh
Następca	Gunther Boehme
Przewodniczący Pionierskiej Organizacji Ernsta Thalmanna
Okres	od 1971 do 1974
Poprzednik	Werner Engst
Następca	Helga Labs

Egon Krenz (ur. 19 marca 1937 w Kolbergu, obecnie Kołobrzeg) – niemiecki działacz państwowy, komunista, ostatni sekretarz generalny SED^[1].

Życiorys

Urodził się w rodzinie krawca w Kołobrzegu, w rejencji koszalińskiej, gdzie w 1943 r. rozpoczął naukę w szkole. W 1944 r. wraz z rodziną musiał jednak opuścić miasto. W latach 1953–1957 studiował w Instytucie Kształcenia Nauczycieli w Putbus na wyspie Rugia, zdając egzamin końcowy. W 1953 r. wstąpił do komunistycznej organizacji młodzieżowej Freie Deutsche Jugend (FDJ). Dwa lata później, jako dobrze zapowiadający się działacz, uzyskał członkostwo w SED. W latach 1957–1959 służył w niemieckiej armii (Nationale Volksarmee) na Rugii. Szybko piął się po szczeblach kariery w FDJ: w 1959 r. został sekretarzem powiatowym na Rugii, w 1960 tę samą funkcję objął w okręgu Rostock, a rok później został sekretarzem Centralnej Rady FDJ. W latach 1964–1967 studiował w Wyższej Szkole Partyjnej KC KPZR w Moskwie (Высшая партийная школа КПСС). W latach 1967–1974 był sekretarzem CR FDJ, odpowiedzialnym za agitację, propagandę oraz współpracę FDJ z uczelniami. W latach 1971–1974 przewodniczył organizacji pionierskiej Ernst Thälmann.

Od 1971 r. aż do upadku NRD był członkiem Izby Ludowej, przez dziesięć lat (do 1981) zasiadał w jej prezydium. W 1973 r. awansował, zostając członkiem KC SED. Cieszył się wtedy olbrzymim zaufaniem Ericha Honeckera. W latach 1981–1984 był członkiem Rady Państwa NRD. W 1983 r. został członkiem politbiura i sekretarzem KC NSPJ. Rok później został wybrany zastępcą przewodniczącego Rady Państwa (de facto drugim po Honeckerze człowiekiem w republice). W czerwcu 1989 ze zrozumieniem dla władz chińskich wypowiadał się o masakrze na placu Niebiańskiego Spokoju w Pekinie („należało coś uczynić, w celu przywrócenia porządku”). W październiku 1989, jako następca Honeckera, przejął funkcje sekretarza generalnego SED oraz przewodniczącego Rady Państwa i szefa Narodowej Rady Obrony. 3 grudnia 1989 zrzekł się wszystkich stanowisk w państwie i partii^[2]. W styczniu następnego roku na własną prośbę został wykluczony z członkostwa w SED-PDS. Z racji sprawowanych funkcji był „skoszarowany” w partyjno-rządowym osiedlu kierownictwa NRD – Osiedlu Leśnym pod Bernau, następnie na osiedlu Majakowskiring w Berlinie-Pankow.

Od tego czasu często wypowiadał się na tematy związane z łamaniem praw człowieka w NRD (broniąc ówczesnych decyzji kierownictwa jako „mniejszego zła” i „wyniku ówczesnej sytuacji geopolitycznej” przed zarzutami mediów). Zaprzeczał także, by jako osoba odpowiedzialna za przeprowadzenie wyborów w NRD ponosił odpowiedzialność za ich fałszowanie.

W 1993 r. rozpoczął się proces przeciwko Krenzowi: w sprawie śmierci uciekinierów na granicy wewnątrzniemieckiej oraz w sprawie fałszerstw wyborczych. W 1999 r. Federalny Trybunał Sprawiedliwości utrzymał wyrok Berlińskiego Sądu Krajowego z 28 sierpnia 1997 o karze sześciu lat więzienia dla oskarżonego (co on sam określił jako „Siegerjustiz”, czyli „sprawiedliwość zwycięzców”^[3]). W latach 1999–2003 Krenz odbywał karę w zakładzie Berlin-Hakenfelde (później Berlin-Plötzensee). 18 grudnia 2003 wyszedł na wolność, wykonanie pozostałej części kary zawieszono. W 2009 r. wydał wspomnienia pt. Gefängnis-Notizen (Notatki więzienne), które spowodowały wzrost jego popularności^[4]. Do aktywnej polityki jednak już nie powrócił.

Przypisy

Bibliografia

• Biogram