Egzekutor (książka)

Egzekutor
Autor

Stefan Dąmbski

Typ utworu

pamiętnik

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Polska

Język

polski

Data wydania

2010

Wydawca

Ośrodek Karta

Egzekutor – książka napisana przez Stefana Dąmbskiego (byłego żołnierza Armii Krajowej) w formie spowiedzi z przesłaniem, że wojna niszczy każdego człowieka, wydana w 2010 przez Ośrodek Karta[1].

Treść

Treść książki stanowią wspomnienia autora dotyczące II wojny światowej. Stefan Dąmbski jako partyzant należący do Armii Krajowej działał na Podkarpaciu zajmując się w czasie wojny przede wszystkim wykonywaniem wyroków śmierci, a w okresie powojennym akcjami odwetowymi przeciwko ludności ukraińskiej oraz walką z władzą ludową. Zabijał z zimną krwią Niemców, Ukraińców oraz funkcjonariuszy nowej władzy. Książka stanowi rozliczenie z tym właśnie okresem w życiu autora i została przez niego podsumowana cytatem:

Przez lata po zakończeniu wojny próbowałem analizować siebie samego i w końcu uznałem, że doszedłem do tego zwierzęcego stadium głównie przez moje wychowanie w młodych latach – w atmosferze do przesady patriotycznej.

Stefan Dąmbski swoje wspomnienia napisał przebywając na emigracji w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Pisał je od lat 70. XX wieku, a zakończył przed popełnieniem samobójstwa w 1993. Fragmenty jego wspomnień ukazały się w 1997 w kwartalniku Karta.

Recenzje

Wiarygodność wspomnień Stefana Dąmbskiego zawartych w Egzekutorze kwestionują środowiska żołnierzy Armii Krajowej, którzy przytaczają wiele fragmentów wspomnień w których autor mija się z prawdą. Treść wszystkich głosów opublikowana została wraz z komentarzem historyka Grzegorza Ostasza w książce w dziale pt. Wokół Egzekutora.

Dla profesora Andrzeja Ledera interesujący jest fragment dotyczący reakcji autora na stanowisko partyzantów z jego oddziału związane z wkroczeniem Armii Czerwonej do Polski i ustanowieniem nowej władzy. Otóż, wielu partyzantów z jego oddziału

uważa, że nasze zadanie jest już wykonane, że czas przejść do cywila, pokończyć szkoły i zabrać się do uczciwej pracy.

U autora te słowa budzą zdziwienie, wręcz przerażenie[2].

Przypisy

  1. ↑ Byłem gorszy od zwierzęcia. Byłem żołnierzem AK. [dostęp 2010-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-15)].
  2. ↑ Andrzej Leder, Prześniona rewolucja, Warszawa 2013, s. 137.

Linki zewnętrzne