Egzulant
Egzulant, eksulant (od łac. exsulans, exsulantis - wygnaniec) – szlachcic, który opuścił swój majątek po utracie przez Rzeczpospolitą terenów, na których on się znajdował, na rzecz Rosji lub Imperium Osmańskiego, uchodząc w nowe granice państwa. Szlachta ta zachowała pełnię praw politycznych. Zbierały się sejmiki utraconych ziem, wybierano posłów na Sejm oraz nadawano urzędy związane z województwami, które nie wchodziły już w skład Rzeczypospolitej.
Egzulanci otrzymywali od króla nadania jako odszkodowanie za dobra utracone w wyniku wojen, których to rekompensat szlachta ta natarczywie się dopraszała. W XVII w. miała ona duży wpływ na stosunki polsko-rosyjskie: protestowała przeciwko ratyfikacji traktatu z Moskwą i działała na rzecz odzyskania swoich ziem, pogłębiając tym kłopoty polityczne państwa.
Nadaniami dla egzulantów zajmowały się sejmy jeszcze pod koniec istnienia państwa[1]. Jako grupa istnieli aż do upadku Rzeczypospolitej.
Przypisy
- ↑ przykład Przełom, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 144.
Bibliografia
- egzulant (pol.). Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego. [dostęp 2018-05-21].
- Wygnańcy ze Wschodu. Egzulanci w Rzeczypospolitej w ostatnich latach panowania Jana Kazimierza i za panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego (pol.). Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych. [dostęp 2018-05-21].
- Co z tym Smoleńskiem? (pol.). Focus. [dostęp 2018-05-21].
- Cele wojny z Turcją i strategia ich realizacji – część I (pol.). Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. [dostęp 2018-05-21].