Ehrentempel

(c) Bundesarchiv, Bild 183-S22310 / CC-BY-SA 3.0

Ehrentempel w listopadzie 1936

Ehrentempel („Świątynia Honoru”) – zespół dwóch budowli powstałych w czasach III Rzeszy w 1935 roku w Monachium. Budowle były miejscem pochówku szesnastu członków NSDAP, którzy zginęli podczas puczu monachijskiego w listopadzie 1923. 9 stycznia 1947 roku oba budynki zostały zniszczone przez armię USA w ramach denazyfikacji^[1].

Pierwsze upamiętnienie

8 listopada 1933 Adolf Hitler wygłosił przemówienie dla członków partii w Bürgerbräukeller (w tym miejscu rozpoczął się pucz monachijski), a następnego dnia odsłonięto małą tablicę pamiątkową na południowej stronie Feldherrnhalle. Dwóch policjantów lub członków SS pełniło straż honorową po obu stronach tablicy, a przechodnie byli zobowiązani do wykonywania hitlerowskiego pozdrowienia^[2].

Inauguracja

8 listopada 1935 roku zabici uczestnicy puczu zostali ekshumowani i przeniesieni do Feldherrnhalle, gdzie zostali położeni pod szesnastoma kolumnami, na których były ich imiona i nazwiska. Następnego dnia, po uroczystym przejściu Hitlera kolejno od jednej trumny do drugiej, zostali zniesieni po schodach pomnika i położeni na powozach, a następnie trumny przystrojone flagami zostały odwiezione do Ehrentempel (autorstwa Paula Ludwiga Troosta) na Königsplatz. Uroczysty przemarsz wiódł przez ulicę pełną ludzi stojących pomiędzy czterystoma kolumnami, na których płonął wieczny płomień. Gdy polegli byli składani do sarkofagów (po osiem w każdej konstrukcji), flagi zostały opuszczone do połowy masztu. Każdy sarkofag zawierał imię i nazwisko poległego^[1].

Kiedy gauleiter Adolf Wagner zmarł w 1944 roku na udar, został pochowany metr od północnej świątyni, w przyległym kopcu pomiędzy dwoma obiektami.

Charakterystyka

Odwiedzający świątynię byli zobowiązani do zachowania ciszy, zdjęcia kapelusza i pilnowania, aby dzieci nie biegały po centralnej części budowli. Ehrentempel był wykonany z wapienia, oprócz dachu, który został wykonany ze stali i betonu, a od wewnątrz sufit pokryty został szklaną mozaiką. Piedestał świątyni (który jako jedyny przetrwał do dziś), ma siedemdziesiąt stóp szerokości. Kolumny miały dwadzieścia trzy stopy wysokości. Waga wszystkich sarkofagów razem wynosiła około 2,900 funtów.

Po wojnie

Pozostałości Ehrentempel

5 lipca 1945 armia USA usunęła szczątki pochowanych z Ehrentempel i skontaktowała się z rodzinami zmarłych. Rodziny mogły zdecydować, czy chcą pochować bliskich na cmentarzu w Monachium w anonimowych grobach lub ich rodzinnych grobach albo skremować ich ciała. Resztki kolumn zostały przerobione i wykorzystane jako klocki hamulcowe w miejskich autobusach i jako materiały dla galerii sztuki, które uległy zniszczeniu podczas wojny. Sarkofagi zostały przetopione i wykorzystane do lutowania oraz naprawy torów i linii elektrycznych tramwajów miejskich, które zostały zniszczone podczas wojny^[1].

9 stycznia 1947 górna część budowli została wysadzona w powietrze. Centralna część nadal istniała i wypełniała się wodą podczas deszczu, tworząc w ten sposób swego rodzaju naturalny pomnik. Gdy Niemcy ponownie się zjednoczyły w miejscu budynków planowano stworzyć ogródek piwny, restaurację lub kawiarnię, lecz zaniechano tych planów z powodu rzadkiego rodzaju biotopu tam występującego. Rezultatem tego jest to, że podstawy budynku ocalały i przecinają dzisiaj róg Briennerstrasse i Arcisstrasse. W 1990 roku odkryto piwnicę ukrytą pod budowlami (nie była ona znana Amerykanom). W 2007 roku umieszczono małą tablicę wyjaśniającą jej funkcję^[3].

Pochowani w Ehrentempel

Zobacz też

• Brunatny Dom

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Munich Documentation Centre for the History of National Socialism. ns-dokumentationszentrum-muenchen.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-03)]. (ang.)