Ehrhardt E-V/4

Ehrhardt E-V/4 Straßenpanzerwagen

Dane podstawowe
Państwo	Cesarstwo Niemieckie
Producent	Heinrich Ehrhardt Automobilewerke AG w Zella-Mehlis
Typ pojazdu	samochód pancerny
Trakcja	kołowa
Załoga	8-9
Historia
Prototypy	1916
Produkcja	1916 – 1919
Egzemplarze	33
Dane techniczne
Silnik	1 silnik gaźnikowy, rzędowy, 4-cylindrowy Ehrhardt o mocy 80 KM przy 1200 obr./min.
Poj. zb. paliwa	190 l
Pancerz	nitowany z płyt walcowanych, grubość: 4 – 9 mm
Długość	5,30 m
Szerokość	2,00 m
Wysokość	2,85 m
Prześwit	0,32 m
Masa	7 750 kg
Moc jedn.	10,3 KM/t
Osiągi
Prędkość	61,3 km/h
Zasięg	250 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
3 – 5 karabiny maszynowe MG 8/15 kal. 7,92 mm
Użytkownicy
Niemcy, Polska

Samochód pancerny Ehrhardt E-V/4 – niemiecki ciężki samochód pancerny z okresu I wojny światowej.

Historia

W 1915 roku dowództwo armii niemieckiej zamówiły w firmach trzy prototypy samochodów pancernych, jedną z tych firm była wytwórnia samochodów Heinrich Ehrhardt Automobilewerke AG w Zella-Mehlis, w której opracowano samochód pancerny na podwoziu samochodu ciężarowego typu E-V/4 i opancerzony płytami walcowanymi z firmy Friedrich Krupp AG.

W 1916 roku prototyp tego samochodu włączono w skład doświadczalnego oddziału samochodów pancernych, w którego składzie wziął udział w walkach na terenie Rumunii.

W 1917 roku zamówiono 12 samochodów tego typu, które oznaczono jako Ehrhardt M 1917. Samochody seryjne różniły się od prototypu m.in. miały ruchomą wieżę, ulepszone opancerzenie, a także były wyposażone w radiostację. Samochody te znalazły się w utworzonych specjalnie sześciu plutonach samochodów pancernych, w każdym z nich znalazły się ta samochody pancerne. Plutony włączono do walki, w których uczestniczyły do momentu zakończenia I wojny światowej.

Jeszcze w 1917 roku zamówiono kolejną serię samochodów w ilości 20 sztuk, których budowę zakończono dopiero w 1919 roku, już po zakończeniu I wojny światowej. Samochody te oznaczono jako Erhardt M 1919 i różniły się od samochodów M 1917 gorszej jakości opancerzeniem.

Samochody pancerne Erhardt E-V/4 znalazły się na wyposażeniu armii niemieckiej w składzie specjalnie utworzonych plutonów samochodów pancernych. Brały udział w działaniach wojennych armii niemieckiej w Europie. Po wybuchu powstania wielkopolskiego użyto ich w walkach przeciwko powstańcom.

Samochód pancerny „Pułkownik Grudzielski”

7 lutego 1919 roku jeden z samochodów M 1917 został zdobyty przez żołnierzy 1. kompanii rogozińskiej (późniejszej 5. kompanii 58 pułku piechoty) na szosie Chodzież – Oborniki, na północ od Budzynia. Załoga samochodu została zmuszona do poddania się dzięki postawie starszego żołnierza Leona Napiecka, który za ten czyn został później odznaczony Orderem Virtuti Militari^[1][2].

Następnie samochód został skierowany do Poznania, gdzie 21 lutego rozkazem dziennym nr 48 dowódcy Armii Wielkopolskiej otrzymał nazwę „Pułkownik Grudzielski”. W dniach 19-20 marca wziął on udział w walkach pod Zamościem przeciwko oddziałom niemieckim wspartymi przez pociąg pancerny^[2].

Powstańcy śląscy uczestniczą we mszy polowej. Widoczne ciężkie karabiny maszynowe MG08 na podstawie saneczkowej i lekki karabin maszynowy MG 08/15. W tle samochód pancerny Ehrhardt M1917 noszący nazwę „Górny Śląsk-Alzacja”.

W czasie III powstania śląskiego samochód został skierowany na Śląsk, a jego dowódcą został ochotnik z Alzacji podchor. A. Forrestier. Otrzymał wtedy nową nazwę Górny Śląsk-Alzacja i włączony w skład II dywizjonu samochodów pancernych Karola Walerusa. W składzie tego dywizjonu brał udział w walkach w rejonie Kędzierzyna w dniach 5-7 maja 1921 roku oraz w dniu 21 maja pod Żyrową^[3].

Po zakończeniu III powstania śląskiego samochód wrócił do Poznania, gdzie włączono go w skład 2 dywizjonu samochodów pancernych. W listopadzie 1925 roku skierowano go do Warszawy, gdzie wszedł w skład 2 szwadronu samochodów pancernych. W 1928 roku został skreślony ze stanu szwadronu i prawdopodobnie przekazany na złom^[3].

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Łapiński: Zarys historii wojennej 58-go pułku Piechoty Wielkopolskiej. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Janusz Magnuski: Samochody pancerne Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1993. ISBN 83-86028-00-9.
• Praca zbiorowa: Encyklopedia powstań śląskich. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982.