Ekrem Kryeziu

Ekrem Kryeziu
Data i miejsce urodzenia

1 czerwca 1943
Peć

Zawód

reżyser
producent filmowy
scenarzysta

Lata aktywności

od 1966

Ekrem Kryeziu (ur. 1 czerwca 1943 w Peji[1]) – kosowski reżyser filmowy i telewizyjny, dramaturg.

Życiorys

Studiował początkowo w Zagrzebiu, skąd przeniósł się do Belgradu, gdzie w 1970 ukończył studia na wydziale dramaturgii Akademii Filmowej (klasa prof. Josipa Kulundżicia). Jeszcze w okresie studiów rozpoczął pracę w telewizji – początkowo jako spiker, a następnie jako reżyser, scenarzysta i redaktor w redakcji programów albańskojęzycznych TV Belgrad. W 1967 wziął udział w realizacji pierwszego filmu albańskojęzycznego zrealizowanego przez kinematografię jugosłowiańską – Uka i Bjeshkëve të Nemuna (Most w Górach Przeklętych), jako asystent reżysera Miomira „Miki” Stamenkovicia. Przez krótki czas kierował studiem filmowym Kosovafilmi.

W 1981 wziął udział w demonstracjach studenckich w Prisztinie, za co został skazany na 8 lat pozbawienia wolności[1]. Więzienie opuścił w 1985 i założył firmę Labia, realizującą filmy i wydającą płyty z muzyką albańską.

W 1996 zainicjował studia z zakresu dramaturgii na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu w Prisztinie. Po wybuchu wojny o Kosowo w 1999 uciekł do Macedonii, a stamtąd do USA. W 2002 na stałe powrócił do Prisztiny i pracuje jako wykładowca na miejscowym uniwersytecie[1].

Na dorobek reżyserski Kryeziu składa się 11 filmów dokumentalnych, dwa seriale telewizyjne. Reżyserował także spektakle teatralne na scenach Prisztiny i Gjakovë. Jest także publicystą i analitykiem politycznym.

W 2008 opracował i wydał dwutomową antologię dramatów autorów z Kosowa[2]. Za swoją twórczość dramaturgiczną został w 2014 uhonorowany tytułem Pisarza Roku przez albański Pen-Club[3].

Twórczość

Filmy dokumentalne

  • 1969: Dasma
  • 1971: Të ngujuarit
  • 1973: Një lindje
  • 1974: Prištinski stari fijaker
  • 1975: Dita e mërgimtarëve
  • 1978: Epoka para gjyqit
  • 1980: Gjurmët e bardha
  • 1980: E tërë jeta për një ditë
  • 1996: Viktimat e Tivarit
  • 1997: Dashuria e Bjeshkëve të Nëmuna
  • 1998: Rruga pa kthim
  • 2009: Kodi i jetes

Seriale telewizyjne

  • 1970: Po e zëm, po e zëm
  • 1979: Kur pranvera vonohet

Przypisy

  1. ↑ a b c Robert Elsie: Historical Dictionary of Kosovo. Scarecrow Press: 2010, s. 105. ISBN 978-0-8108-7231-8.
  2. ↑ Josif Papagjoni: Enciklopedi. Teatri & Kinematografia Shqiptare. Tirana: Toena, 2009, s. 200-201. ISBN 978-99943-1-456-0. (alb.).
  3. ↑ Promovohet krijimtaria dramaturgjike e Ekrem Kryeziut = 2018-06-21, kultplus.com (alb.).

Bibliografia