Ekspedycja 36
 | |
| Pojazd | |
| Pojazd dowożący | |
|---|---|
| Załoga | |
 Zdjęcie załogi, od lewej: Aleksandr Misurkin, Pawieł Winogradow, Christopher Cassidy, Luca Parmitano, Fiodor Jurczichin, Karen Nyberg | |
| Załoga | 6 |
| Start | |
| Miejsce startu | |
| Początek misji | 13 maja 2013, |
| Wyjście w przestrzeń kosmiczną | 27 h 51 min |
| Misja ISS | |
| Lądowanie | |
| Lądowanie | 10 września 2013, |
| Czas trwania misji | 120 d 27 min 33 s |
| Międzynarodowa Stacja Kosmiczna | |
Ekspedycja 36 – stała załoga Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, która sprawowała swoją misję od 13 maja do 10 września 2013 roku. Ekspedycja 36 rozpoczęła się wraz z odłączeniem od stacji statku Sojuz TMA-07M i trwała do odcumowania od ISS statku Sojuz TMA-08M.
Załoga
W skład załogi Ekspedycji 36 wchodziło sześcioro astronautów z trzech państw i agencji kosmicznych. Dowódcą ekspedycji był Rosjanin Pawieł Winogradow, dla którego był to trzeci lot w kosmos. Wcześniej był członkiem ekspedycji Mir EO-24 na stację kosmiczną Mir oraz jako dowódca Ekspedycji 13 na ISS. Winogradow uczestniczył również w misjach Sojuz TM-26 i TMA-8[1]. Pawieł Winogradow przybył na ISS na pokładzie Sojuza TMA-08M 29 marca 2013 roku razem z Aleksandrem Misurkinem i Amerykaninem Christopherem Cassidy[2]. Dla Misurkina był to pierwszy lot kosmiczny, natomiast Cassidy wcześniej uczestniczył w misji STS-127 wahadłowca Endeavour[3][4].
Winogradow, Misurkin i Cassidy po przybyciu na stację weszli w skład Ekspedycji 35 i dopiero po odłączeniu od ISS statku Sojuz TMA-07M stali się oni członkami 36. stałej załogi stacji[5].
Początkowo Ekspedycja 36 liczyła tylko trzech członków, jednak skład powiększył się o kolejną trójkę astronautów 29 maja 2013 roku, gdy do stacji zacumował statek Sojuz TMA-09M[6]. Na jego pokładzie znaleźli się: Rosjanin Fiodor Jurczichin, astronauta Europejskiej Agencji Kosmicznej Włoch Luca Parmitano i Amerykanka Karen Nyberg. Jurczichin był najbardziej doświadczonym członkiem załogi, gdyż odbywał on swój czwarty lot kosmiczny. Wcześniej uczestniczył on w misjach: STS-112 promu kosmicznego Atlantis, Sojuz TMA-10 i TMA-19. Był on także dowódcą Ekspedycji 15 oraz członkiem 24. i 25. stałej załogi ISS[7]. Z kolei dla Karen Nyberg był to drugi lot kosmiczny, gdyż wcześniej uczestniczyła ona w misji STS-124 wahadłowca Discovery[8]. Natomiast Luca Parmitano odbywał swój pierwszy lot w kosmos[9].
Po zakończeniu Ekspedycji 36 kosmonauci Jurczichin, Parmitano i Nyberg przeszli w skład 37. stałej załogi zanim zakończyli swój pobyt na stacji[10].
Skład załogi
| Funkcja | Pierwsza część (13-29.05.2013) | Druga część (29.05-10.09.2013) |
|---|---|---|
| Dowódca |  Pawieł Winogradow, Roskosmos3. lot kosmiczny | |
| Inżynier pokładowy 1 | Aleksandr Misurkin, Roskosmos 1. lot kosmiczny | |
| Inżynier pokładowy 2 |  Christopher Cassidy, NASA2. lot kosmiczny | |
| Inżynier pokładowy 3 | Karen Nyberg, NASA 2. lot kosmiczny | |
| Inżynier pokładowy 4 | Fiodor Jurczichin, Roskosmos 4. lot kosmiczny | |
| Inżynier pokładowy 5 |  Luca Parmitano, ESA1. lot kosmiczny | |
Załoga rezerwowa
Załogę rezerwową stanowiły odpowiednie załogi rezerwowe Sojuza TMA-08M i TMA-09M. Jako dublerzy pierwszej trójki załogi mianowani zostali[2]:
Oleg Kotow, Roskosmos – wcześniej odbył dwa loty kosmiczne[11],- Siergiej Riazanskij, Roskosmos – wcześniej nie odbył żadnego lotu kosmicznego[12],
Michael Hopkins, NASA – wcześniej nie odbył żadnego lotu kosmicznego[13].
Powyższa trójka astronautów stanowiła następnie skład podstawowej załogi Sojuza TMA-10M oraz Ekspedycji 37 i 38[14][10][15].
Jako zastępców drugiej trójki kosmonautów Ekspedycji 36 mianowani zostali[6]:
- Michaił Tiurin, Roskosmos – wcześniej odbył dwa loty kosmiczne[16],
Koichi Wakata, JAXA – wcześniej odbył trzy loty kosmiczne[17],- Richard Mastracchio, NASA – wcześniej odbył trzy loty kosmiczne[18].
Powyższa trójka astronautów stanowiła następnie skład podstawowej załogi Sojuza TMA-11M oraz Ekspedycji 38 i 39[19][15][20].
Spacery kosmiczne
Podczas Ekspedycji 36 wykonano pięć spacerów kosmicznych (EVA), które trwały w sumie 27 godzin i 51 minut.
Pierwsze EVA Ekspedycji 36
Pierwszy ze spacerów kosmicznych miał miejsce 24 czerwca 2013 roku. Kosmonauci Fiodor Jurczichin i Aleksandr Misurkin ubrani w skafandry Orłan opuścili pokład stacji o 13:31 UTC poprzez śluzę powietrzną Pirs. Głównym zadaniem kosmonautów były prace przygotowawcze pod nowy moduł Nauka. W tym celu zainstalowali oni na module Zaria uchwyty potrzebne do poprowadzenia tam kabli zasilających. Oprócz tego dokonali oni również wymiany jednego z elementów systemu chłodzącego na module Zaria, jako działanie zapobiegawcze przed możliwością wystąpienia awarii. Dodatkowo kosmonauci zdemontowali dwa eksperymenty naukowe umieszczone na zewnątrz modułu Poisk i zainstalowali jeden nowy. Spacer kosmiczny zakończył się o 20:06 UTC po 6 godzinach i 35 minutach[21].
Pierwsze wyjście Parmitano
W drugim spacerze kosmicznym uczestniczyli astronauci Christopher Cassidy i Luca Parmitano. 9 lipca 2013 roku o 12:02 UTC opuścili oni pokład stacji przez śluzę Quest ubrani w skafandry EMU. Pierwszym zadaniem astronautów była wymiana transceivera na segmencie Z1 struktury kratownicowej, który uległ awarii w grudniu 2012 roku. Urządzenie to jest jednym z dwóch umożliwiających przesyłanie obrazu i danych ze stacji na Ziemię w paśmie Ku. W czasie gdy Christopher Cassidy zajmował się wymianą transceivera, Luca Parmitano demontował dwa eksperymenty naukowe dotyczące badań nad materiałami, które były umieszczone na zewnątrz stacji. Następnie Cassidy zamontował na module Unity i adapterze PMA-1 kable zasilające potrzebne dla przyszłego modułu Nauka. Potem astronauci zamontowali na strukturze kratownicowej dwa specjalne chwytaki na radiatory, które pozostaną tam na wypadek konieczności wymiany zepsutych radiatorów. Po wykonaniu tego zdania Luca Parmitano zdemontował jedną z uszkodzonych kamer, która służyła do rejestrowania obrazu podczas dokowania do stacji statków transportowych. Z kolei Christopher Cassidy zajął się montażem dwóch dodatkowych ciągów zasilających na segmencie Z1 kratownicy, co pozwoli zwiększyć bezpieczeństwo dostaw energii dla stacji w razie awarii któregoś z podstawowych ciągów energetycznych. W tym czasie Parmitano zainstalował izolację termiczną na adapterze PMA-2. Spacer kosmiczny zakończył się o 18:09 UTC po 6 godzinach i 7 minutach. Był to pierwszy spacer kosmiczny Luki Parmitano[22].
Przerwany spacer kosmiczny
_Luca_Parmitano.jpg)
Kolejny spacer kosmiczny rozpoczął się 16 lipca 2013 o 11:57 UTC. Ponownie wzięli w nim udział Christopher Cassidy i Luca Parmitano, którzy byli ubrani w skafandry EMU i opuścili wnętrze stacji przez śluzę Quest. Astronauci mieli: kontynuować instalację kabli zasilających na strukturze kratownicowej, zamontować kabel ethernet dla przyszłego modułu Nauka, wymienić kamery na module Kibō i segmencie P1 kratownicy, a także zdemontować osłonę izolacyjną ze skrzynki przekaźników. Jednak o 12:42 UTC, po zakończeniu pierwszego z zadań, Luca Parmitano zgłosił obecność wody w jego hełmie, a dodatkowo okazało się, że przybywa jej z każdą minutą. W efekcie kontrola misji postanowiła przerwać spacer kosmiczny i nakazała astronautom powrót do śluzy powietrznej. Spacer został zakończony o 13:39 UTC po godzinie i 42 minutach od rozpoczęcia. Zgodnie z planem miał on trwać 6 godzin i 15 minut. NASA poinformowała jednak, że gromadząca się w hełmie Parmitano woda nie stanowiła bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia astronauty[2][23].
Rekordowy rosyjski spacer kosmiczny
_Fyodor_Yurchikhin.jpg)
W czwartym spacerze kosmicznym udział wzięli Fiodor Jurczichin i Aleksandr Misurkin, którzy ubrani w skafandry Orłan opuścili wnętrze ISS 16 sierpnia 2013 o 14:36 UTC przez śluzę Pirs. Kosmonauci zajęli się montażem kabli zasilających i ethernet od adaptera PMA-1, łączącego amerykański i rosyjski segment stacji, przez cały moduł Zaria. Podobnie jak w przypadku wcześniejszych spacerów, instalacja nowego okablowania związana była z przygotowaniami pod nowy moduł Nauka. Zainstalowali oni również eksperyment naukowy na module Poisk, który ma na zbadać zmiany właściwości różnych materiałów w związku z ich ekspozycją na działanie otwartej przestrzeni kosmicznej. Spacer kosmiczny zakończył się o 22:05 UTC po 7 godzinach i 29 minutach, co stanowi nowy rekord w długości przebywania w otwartej przestrzeni kosmicznej przez rosyjskich kosmonautów[24].
Dalsze prace na rosyjskiej części ISS
_Fyodor_Yurchikhin_and_Alexander_Misurkin.jpg)
W ostatniej EVA Ekspedycji 36 ponownie udział wzięli kosmonauci Fiodor Jurczichin i Aleksandr Misurkin. Podobnie do ich wcześniejszych spacerów kosmicznych ubrani byli oni w skafandry Orłan i opuścili wnętrze stacji przez służę Pirs. Spacer kosmiczny rozpoczął się 22 sierpnia 2013 roku o 11:34 UTC. Ich pierwszym zadaniem była instalacja specjalnej stacji roboczej i dwuosiowej platformy pod przyszłą kamerę na module Zwiezda. Okazało się jednak, że podstawa tego urządzenia nie pasuje do miejsca instalacji. W efekcie nakazano kosmonautom przerwać te prace oraz przenieść tę stację roboczą i platformę do śluzy powietrznej. Jednak gdy to uczyniono, kontrola misja uznała, że błąd w ustawieniu podstawy nowego urządzenia może zostać naprawiony już po jego zamontowaniu. Z tego powodu nakazano kosmonautom ponownie przenieść nowe urządzenia na miejsce instalacji i zamontować je. Po zakończeniu tego zadania kosmonauci zdemontowali z tego samego modułu urządzenie służące do komunikacji laserowej. Następnie, również na module Zwiezda, przeprowadzono inspekcję sześciu anten służących do komunikacji ze statkiem transportowym ATV podczas jego dokowania do stacji. W szczególności poszukiwano luźnych śrub mocujących, gdyż trzy dni wcześniej zauważono jedną z nich dryfującą w otwartej przestrzeni kosmicznej w pobliżu ISS. Pod koniec tej EVA zamontowano jeszcze specjalne stanowisko, które będzie wspomagać kosmonautów podczas przyszłych spacerów kosmicznych oraz sfotografowano jeden z eksperymentów naukowych i pobrano próbkę izolacji termicznej modułu Poisk. Kosmonauci rozwinęli również Flagę Rosji, którą następnie machali w otwartej przestrzeni kosmicznej, gdyż tego dnia przypadało w Rosji święto flagi. Spacer kosmiczny zakończył się o 17:32 i trwał 5 godzin i 58 minut[25].
Lista spacerów kosmicznych podczas Ekspedycji 36
| Lp. | Data | Astronauci | Śluza powietrzna, skafandry | Początek | Koniec | Czas trwania | Cele | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 24 czerwca 2013 | Fiodor Jurczichin, Roskosmos | Pirs, Orłan | 13:31 UTC | 20:06 UTC | 6 h 35 min | montaż na module Zaria uchwytów do kabli zasilających, wymiana elementu systemu chłodzącego na module Zaria, demontaż dwóch eksperymentów naukowych z modułu Poisk i instalacja jednego nowego. | |
| Aleksandr Misurkin, Roskosmos | ||||||||
| 2 | 9 lipca 2013 | Christopher Cassidy, NASA | Quest, EMU | 12:02 UTC | 18:09 UTC | 6 h 7 min | wymiana transceivera na ITS Z1, demontaż dwóch eksperymentów naukowych, montaż kabli zasilających na module Unity i adapterze PMA-1, instalacja dwóch chwytaków na radiatory na strukturze kratownicowej, demontaż uszkodzonej kamery, instalacja dwóch dodatkowych ciągów zasilających na segmencie Z1 kratownicy, montaż izolacji termicznej na adapterze PMA-2. | |
| Luca Parmitano, ESA | ||||||||
| 3 | 16 lipca 2013 | Christopher Cassidy, NASA | Quest, EMU | 11:57 UTC | 13:39 UTC | 1 h 42 min | zrealizowane: instalacja kabli zasilających na strukturze kratownicowej, niezrealizowane: montaż kabla ethernet dla przyszłego modułu Nauka, wymiana kamer na module Kibō i segmencie ITS P1, demontaż osłony izolacyjnej ze skrzynki przekaźników. | spacer przerwany w związku z pojawieniem się wody w hełmie skafandra Parmitano |
| Luca Parmitano, ESA | ||||||||
| 4 | 16 sierpnia 2013 | Fiodor Jurczichin, Roskosmos | Pirs, Orłan | 14:36 UTC | 22:05 UTC | 7 h, 29 min | montaż kabli zasilających i ethernet na module Zaria, instalacja eksperymentu naukowego na module Poisk. | |
| Aleksandr Misurkin, Roskosmos | ||||||||
| 5 | 22 sierpnia 2013 | Fiodor Jurczichin, Roskosmos | Pirs, Orłan | 11:34 UTC | 17:32 UTC | 5 h, 58 min | instalacja stacji roboczej i dwuosiowej platformy pod przyszłą kamerę na module Zwiezda, demontaż urządzenia do komunikacji laserowej ze Zwiezdy, inspekcja anten do komunikacji z ATV, instalacja stanowiska wspomagającego kosmonautów podczas EVA, sfotografowanie jednego z eksperymentów naukowych, pobranie próbki izolacji termicznej modułu Poisk. | |
| Aleksandr Misurkin, Roskosmos |
Loty transportowe
W czasie Ekspedycji 36 do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, w różnych okresach, zacumowanych było w sumie pięć bezzałogowych statków transportowych trzech różnych typów.
Wizyty Progressów
W trakcie trwania Ekspedycji 36 stację ISS najczęściej odwiedzały rosyjskie statki zaopatrzeniowe Progress. Jeszcze przed rozpoczęciem misji 36. stałej załogi do stacji zadokowały statki Progress M-18M (do modułu Pirs) i M-19M (do modułu Zwiezda). Dostarczyły one na ISS w sumie 5 ton ładunku. Progress M-18M przybył na stację 11 lutego 2013 i pozostał na niej przez 164 dni, po czym odłączył się 25 lipca 2013 roku i został zdeorbitowany dzień później[26]. Z kolei Progress M-19M dotarł na ISS 26 kwietnia 2013 roku i pozostał przycumowany przez 46 dni. Odłączył się on od stacji 11 czerwca 2013 roku, a następnie został wykorzystany w eksperymencie Radar-Progress, który polegał na badaniu wpływu działania silników statku kosmicznego na gęstość, skład i refleksyjność jonosfery wokół pojazdu[27].
27 lipca 2013 roku w drogę do ISS wyruszył także Progress M-20M. Dotarł on na stację dzień po stracie z kosmodromu Bajkonur i zadokował do modułu Pirs. Na jego pokładzie znalazło się 2366 kg zaopatrzenia, w tym m.in.[28]:
- 28 kg tlenu,
- 19 kg powietrza,
- 420 kg wody,
- 131 kg sprzętu dla systemów: zaopatrzenia w wodę, regulacji temperatury, telemetrycznych i informatycznych, kontroli urządzeń pokładowych oraz zapewniającego odpowiedni skład powietrzna na stacji,
- 130 kg elementów do urządzeń sanitarnych,
- 257 kg pożywienia,
- 126 kg środków medycznych,
- 113 kg środków higienicznych,
- 42 kg elementów do systemu przeciwpożarowego,
- 40 kg dokumentacji pokładowej,
- 90 kg wyposażenia dla modułów w rosyjskim segmencie stacji,
- 112 kg sprzętu i środków dla amerykańskiego segmentu ISS,
- 136 kg środków dla załogi.
Progress M-20M pozostał zadokowany do stacji przez 190 dni, po czym odłączył się od niej 3 lutego 2014 roku[29].
.jpg)
_Alexander_Misurkin.jpg)
ATV Albert Einstein
5 czerwca 2013 roku o 21:52 z platformy startowej ELA-3 Gujańskiego Centrum Kosmicznego wystartowała rakieta Ariane 5 ES, która wyniosła na orbitę Automatyczny Statek Transportowy Europejskiej Agencji Kosmicznej w ramach misji nazwanej Albert Einstein (ATV-4)[30]. Po dziesięciu dniach lotu, 15 czerwca 2013 roku statek transportowy przeprowadził automatyczny manewr dokowania do portu cumowniczego w module Zwiezda[31].
ATV-4 dostarczył na Międzynarodową Stację Kosmiczną ładunek o masie 6590 kg, w tym m.in.[32]:
- 2580 kg paliwa potrzebnego do korekty orbity ISS,
- 860 kg paliwa dla siników stacji,
- 570 kg wody dla rosyjskiego segmentu stacji,
- 100 kg gazów (jeden zbiornik tlenu i dwa zbiorniki powietrza),
- 2501 kg sprzętu i środków w module ciśnieniowym statku.
Statek ATV Albert Einstein posłużył również do korekty orbity stacji ISS, która na skutek tarcia o szczątkowe warstwy atmosfery ciągle zmniejsza swoją wysokość. W trakcie Ekspedycji 38 manewry takie zostały przeprowadzone[2]:
- 19 czerwca 2013 o 13:05 UTC - silniki pracowały przez 411 sekund, zwiększenie prędkości stacji o 1 m/s i podniesienie orbity o 1,75 km;
- 10 lipca 2013 o 05:35 UTC - silniki pracowały przez 593 sekundy, zwiększenie prędkości stacji o 1,45 m/s i podniesienie orbity o 2,5 km;
- 31 sierpnia 2013 o 07:17 UTC - silniki pracowały przez 204 sekundy, zwiększenie prędkości stacji o 0,48 m/s i podniesienie orbity o 0,84 km.
Automatyczny Statek Transportowy pozostał zadokowany do stacji przez 134 dni po czym odłączył się od niej 28 października 2013 roku i został zdeorbitowany pięć dni później[33].
HTV Kounotori-4
Międzynarodową Stację Kosmiczną odwiedził również statek transportowy H-II Transfer Vehicle (HTV) japońskiej agencji kosmicznej (JAXA) w ramach misji Kounotori-4. Strat nastąpił 3 sierpnia 2013 roku z kompleksu startowego Yoshinobu znajdującego się w Centrum Lotów Kosmicznych Tanegashima. Statek HTV-4 został wyniesiony przez rakietę H-IIB i w ciągu 6 dni na orbicie zbliżył się do ISS. 9 sierpnia 2013 roku o 11:22 UTC został on uchwycony przez manipulator Canadarm2, a następnie przyciągnięty do portu cumowniczego w module Harmony. Połączenie ze stacją nastąpiło o 15:38 UTC[34].
HTV-4 dostarczył na stację 5400 kg ładunku. W jego module ciśnieniowym znajdowało się 3900 kg zaopatrzenia, w tym m.in.[35]:
- pożywienie dla załogi,
- ubrania i środki higieniczne,
- wyposażenie i części zamienne dla modułu Kibō,
- satelity typu CubeSat do wypuszczenia w otwartą przestrzeń kosmiczną,
- baterie wielokrotnego użytku,
- butle tlenowe dla skafandrów EMU,
- materiały do eksperymentów naukowych z NASA, ESA i JAXA,
- robot komunikacyjny KIROBO do przeprowadzenia testów na stacji.
Z kolei w module niehermetycznym statku Kounotori-4 znjadowało się 1500 kg ładunku, w tym[35]:
- zapasowa skrzynka przełączników do zamontowania na Integrated Truss Structure,
- zapasowy zespół przesyłu energii, sygnałów i danych do zamontowania na ITS,
- eksperyment naukowy NASA do umieszczenia na zewnątrz stacji.
Statek HTV-4 pozostał zadokowany do ISS przez prawie 26 dni, po czym został odłączony od stacji 4 września 2013 roku o 12:07 UTC. Następnie został odciągnięty przez Canadarm2 i wypuczony o 16:20 UTC. 7 września 2013 roku przeprowadzono jego kontrolowaną deorbitację i statek spłonął podczas wchodzenia w atmosferę Ziemi[36][37].
Lista lotów transportowych do ISS w czasie Ekspedycji 36
Kursywa oznacza, że start i dokowanie statku transportowego miało miejsce przed rozpoczęciem Ekspedycji 36 lub jego odłączenie i deorbitacja nastąpiły po zakończeniu misji.
| Statek, misja | Rakieta nośna | Start misji | Połączenie z ISS | Odłączenie od ISS | Czas na ISS | Deorbitacja | Ładunek do ISS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Progress M-18M[26] | Sojuz-U | 11 lutego 2013 14:41 UTC, Bajkonur 1/5 | 11 lutego 2013 20:35 UTC | 25 lipca 2013 20:43 UTC | 164 d 8 min | 26 lipca 2013 00:42 UTC | 2638 kg |
| Pirs | |||||||
| Progress MS-19M[27] | Sojuz-U | 24 kwietnia 2013 10:12 UTC, Bajkonur 1/5 | 26 kwietnia 2013 12:25 UTC | 11 czerwca 2013 13:58 UTC | 46 d 1 h 33 min | 19 czerwca 2013 13:39 UTC | 2366 kg |
| Zwiezda | |||||||
 ATVAlbert Einstein[32][38] | Ariane 5 ES | 5 czerwca 2013 21:52 UTC, Kourou ELA-3 | 15 czerwca 2013 14:07 UTC | 28 października 2013 08:55 UTC | 134 d 18 h 48 min | 2 listopada 2013 12:04 UTC | 6590 kg |
| Zwiezda | |||||||
| Progress M-20M[28] | Sojuz-U | 27 lipca 2013 20:45 UTC, Bajkonur 31/6 | 28 lipca 2013 02:26 UTC | 3 lutego 2014 16:21 UTC | 190 d 13 h 55 min | 11 lutego 2014 15:55 UTC | 2366 kg |
| Pirs | |||||||
 HTVKounotori-4[35][39] | H-IIB | 3 sierpnia 2013 19:48 UTC, Tanegashima LA-Y | 9 sierpnia 2013 uchwycenie: 11:22 UTC dokowanie: 15:38 UTC | 4 września 2013 odłączenie: 12:07 UTC wypuszczenie: 16:20 UTC | 25 d 20 h 29 min | 7 września 2013 06:37 UTC | 5400 kg |
| Harmony | |||||||
Galeria
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy
- ↑ P. W. Winogradow, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ a b c d Sojuz TMA-08M, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ A. A. Misurkin, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ C. J. Cassidy, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ Expedition 35-36 Press Kit, www.nasa.gov [dostęp 2016-08-01].
- ↑ a b Sojuz TMA-09M, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ F. N. Jurczychin, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ K. L. Nyberg, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ L. S. Parmitano, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ a b Expedition 37 Mission Summary, www.nasa.gov [dostęp 2016-08-03].
- ↑ O. W. Kotow, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ O. W. Kotow, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ M. S. Hopkins, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ Sojuz TMA-10M, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ a b Expedition 38 Mission Summary, www.nasa.gov [dostęp 2016-08-03].
- ↑ M. W. Tiurin, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ K. Wakata, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ R. A. Mastracchio, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ Sojuz TMA-11M, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-03].
- ↑ Expedition 39 Mission Summary, www.nasa.gov [dostęp 2016-08-03].
- ↑ Cosmonauts Complete Spacewalk to Prepare Station for New Russian Lab, www.nasa.gov [dostęp 2016-08-01].
- ↑ Station Astronauts Complete First of Two July Spacewalks, www.nasa.gov [dostęp 2016-08-01].
- ↑ Tuesday Spacewalk Ended Early, www.nasa.gov [dostęp 2016-08-03].
- ↑ Spacewalkers Wire Up Station for Future Lab, www.nasa.gov [dostęp 2016-08-03].
- ↑ Spacewalkers Install Camera Platform, Inspect Station, www.nasa.gov [dostęp 2016-08-03].
- ↑ a b Progress M-18M, Roskosmos Mission Control Centre [dostęp 2016-08-04] [zarchiwizowane z adresu 2013-02-14].
- ↑ a b Progress M-19M, Roskosmos Mission Control Centre [dostęp 2016-08-04] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-05].
- ↑ a b Progress M-20M, Roskosmos Mission Control Centre [dostęp 2016-08-04] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-01].
- ↑ Progress w locie autonomicznym, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-05].
- ↑ Europe's heaviest cargo ship launched to Space Station, ESA [dostęp 2016-08-05].
- ↑ Wystartował przedostatni ATV, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-05].
- ↑ a b Mission brochure – ATV Albert Einstein, ESA [dostęp 2016-08-04].
- ↑ Przedostatni ATV zakończył lot, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-05].
- ↑ Kolejny "Bocian" rozpostarł skrzydła, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-05].
- ↑ a b c HTV4 (KOUNOTORI 4) Mission Press Kit, iss.jaxa.jp [dostęp 2016-08-04].
- ↑ KOUNOTORI4 Leaves the ISS, JAXA [dostęp 2016-08-05].
- ↑ HTV-4 zakończył misję, Loty Kosmiczne [dostęp 2016-08-05].
- ↑ Fact Sheet – ATV Albert Einstein, ESA [dostęp 2016-08-04].
- ↑ HTV4 (KOUNOTORI4) Mission, iss.jaxa.jp [dostęp 2016-08-04].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Expedition 36 crew members take a break from training at NASA's Johnson Space Center to pose for a crew portrait. Pictured on the front row are Russian cosmonauts Pavel Vinogradov (left), commander; and Fyodor Yurchikhin, flight engineer. Pictured from the left (back row) are Russian cosmonaut Alexander Misurkin, NASA astronaut Chris Cassidy, European Space Agency astronaut Luca Parmitano and NASA astronaut Karen Nyberg, all flight engineers.
Cosmonauts Fyodor Yurchikhin (left) and Aleksandr Misurkin wave a Russian flag near the end of their spacewalk outside the International Space Station on 22 August 22, 2013
European Space Agency astronaut Luca Parmitano, Expedition 36 flight engineer, attired in an Extravehicular Mobility Unit (EMU) spacesuit, participates in a session of extravehicular activity (EVA) as work continues on the International Space Station. A little more than one hour into the spacewalk, Parmitano reported water floating behind his head inside his helmet. The water was not an immediate health hazard for Parmitano, but Mission Control decided to end the spacewalk early.
Russian cosmonaut Fyodor Yurchikhin, Expedition 36 flight engineer, attired in a Russian Orlan spacesuit, participates in a session of extravehicular activity (EVA) to continue outfitting the International Space Station. During the seven-hour, 29-minute spacewalk – the longest ever conducted by a pair of Russian cosmonauts – Yurchikhin and Alexander Misurkin (out of frame) rigged cables for the future arrival of a Russian laboratory module and installed an experiment panel.
Expedition 36 Flight Engineers Alexander Misurkin (left) with Russia's Federal Space Agency (Roscosmos) and Luca Parmitano of the European Space Agency, with the assistance of Ku-band communications, monitor the approach of ESA's Automated Transfer Vehichle-4 (ATV-4) from the Zvezda service module
One of the Expedition 36 crew members aboard the Earth-orbiting International Space Station took this night picture of Sicily in the Mediterranean Sea on July 29, 2013. The Stretto de Messina is just out of frame at up right.
One of the Expedition 36 crew members aboard the International Space Station photographed this image of Typhoon Soulik just east of northern Taiwan in the Pacific Ocean. [Editor's update: Thousands of people were evacuated in Taiwan; and the entire island was declared an "alert zone," as Typhoon Soulik made landfall early on July 13 (local time), pounding the country with powerful winds and heavy rain].
An unpiloted Russian cargo ship carrying nearly three tons of supplies for the Expedition 36 crew docked to the International Space Station less than six hours after launch Saturday.
- The ISS Progress 52 resupply ship docked with the station’s Pirs docking compartment at 10:26 p.m. EDT, delivering 1,212 pounds of propellant, 42 pounds of oxygen, 62 pounds of air, 926 pounds of water and 3,395 pounds of spare parts, maintenance equipment and experiment hardware. Included in the cargo are tools identified for possible repairs to the U.S. spacesuits on the station. At the time of docking Progress 52 and the station were flying 260 miles over the Pacific Ocean approaching the west coast of South America.
- The space freighter launched from the Baikonur Cosmodrome in Kazakhstan at 4:45 p.m. EDT (2:45 a.m. Sunday Kazakhstan time) on an accelerated, four-orbit journey to rendezvous with the station. At the time of launch, the station was flying 260 miles over southern Russia near the border between Kazakhstan and Mongolia.
European Space Agency astronaut Luca Parmitano, Expedition 36 flight engineer, using a Russian AK-1M absorber, samples the air in the newly attached Japanese "Kounotori" H2 Transfer Vehicle-4 (HTV-4) docked to the International Space Station's Harmony node.
ISS036-E-007747 (15 June 2013) --- The European Space Agency's Automated Transfer Vehicle-4 (ATV-4) "Albert Einstein" is about to dock to the orbital outpost at 2:07 GMT, June 15, 2013, following a ten-day period of free-flight.
NASA astronaut Chris Cassidy and ESA astronaut Luca Parmitano participating in the Spinal Ultrasound investigation.
In the
NASA astronaut Chris Cassidy, Expedition 36 flight engineer, exits the Quest airlock for a session of extravehicular activity (EVA) as work continues on the International Space Station. During the six-hour, seven-minute spacewalk, Cassidy and European Space Agency astronaut Luca Parmitano (out of frame), flight engineer, prepared the space station for a new Russian module and performed additional installations on the station's backbone.
One of the Expedition 36 crew members aboard the International Space Station on Aug. 23 exposed this image of the Strait of Gibraltar, where Europe and Africa meet and where the Atlantic Ocean waters flow through the strait into the Mediterranean Sea. A popular photographic target of astronauts has always been the Strait of Gibraltar, easily spotted at left center in this wide photograph, shot from the International Space Station. Spain is to the north (top) and Morocco to the south. The strait is 36 miles (58 kilometers) long and slims down to 8 miles (13 kilometers) at it's most narrow point. The British colony of Gibraltar is north of the strait.
Russian cosmonaut Alexander Misurkin (lower left), Expedition 36 flight engineer, attired in a Russian Orlan spacesuit, participates in a session of extravehicular activity (EVA) to continue outfitting the International Space Station. During the seven-hour, 29-minute spacewalk – the longest ever conducted by a pair of Russian cosmonauts – Misurkin and Fyodor Yurchikhin (out of frame) rigged cables for the future arrival of a Russian laboratory module and installed an experiment panel.
In the International Space Station's Kibo laboratory, NASA astronaut Karen Nyberg, Expedition 36 flight engineer, conducts a session with a pair of bowling-ball-sized free-flying satellites known as Synchronized Position Hold, Engage, Reorient, Experimental Satellites, or SPHERES. Surrounding the two SPHERES mini-satellites with ring-shaped hardware known as the Resonant Inductive Near-field Generation System, or RINGS, Nyberg performed a demonstration of how power can be transferred between two satellites without physical contact. Station crews beginning with Expedition 8 have operated these robots to test techniques that could lead to advancements in automated dockings, satellite servicing, spacecraft assembly and emergency repairs.
.jpg)
The unpiloted Japanese "Kounotori" H2 Transfer Vehicle-4 (HTV-4) approaches the International Space Station. The HTV, a 33-foot-long, 13-foot-diameter unmanned cargo transfer spacecraft, is delivering 3.6 tons of science experiments, equipment and supplies to the orbiting complex. HTV-4 launched from the Tanegashima Space Center in southern Japan on Aug.3 at 3:48 p.m. (Aug. 4 at 4:48 a.m., Japan time). A blue and white part of Earth provides the backdrop for the scene.
Inside the Kibo laboratory of the Japan Aerospace Exploration Agency, the six Expedition 36 crew members position themselves for a videotaped tribute to cosmonaut Valentina Tereshkova, who on June 16 will mark the 50th anniversary of her 1963 launch aboard the Soviet Vostok-6 spacecraft. In the bottom half of the photo, left to right, are Expedition 36 Commander Pavel Vinogradov of Russia's Federal Space Agency (Roscosmos) and Flight Engineers Karen Nyberg of NASA and Alexander Misurkin of Roscosmos. In the top half of the photo are, left to right, Flight Engineers Luca Parmitano of the European Space Agency, Chris Cassidy of NASA, and Fyodor Yurchikhin of Roscosmos.
A stationary camera onboard the International Space Station took this picture of the Japanese HTV-4 cargo spacecraft as it entered Earth's atmosphere on Sept. 7, subsequently burning up. HTV-4 was launched by Japan's Aerospace Exploration Agency (JAXA) on Aug. 4 of this year in order to bring up supplies for the astronauts and cosmonauts onboard the station, and after spending a month docked to the orbital outpost, it was released on Sept. 4.
The International Space Station's Canadarm2 grapples the unpiloted Japanese "Kounotori" H2 Transfer Vehicle-4 (HTV-4) as it approaches the station, and will attach it to the Earth-facing port of the station's Harmony node. The HTV-4 is delivering 3.6 tons of science experiments, equipment and supplies to the orbiting complex. Earth's horizon and the blackness of space provide the backdrop for the scene.
Expedition 36 flight engineer Chris Cassidy of NASA works on the Capillary Flow Experiment aboard the International Space Station on May 22. The Payload Operations Integration Center assists the crew with experiments like this from the ground.
Inside the space station flight control room in JSC's Mission Control Center, a live television downlink appears on a giant screen for the benefit of flight controllers who are managing the docking of the ATV-4 Albert Einstein. The fourth European space station resupply spacecraft docked with the orbital outpost on June 15, 2013.
.jpg)
The Japanese "Kounotori" H2 Transfer Vehicle-4 (HTV-4), currently attached to the Earth-facing port of the International Space Station's Harmony node, is featured in this image photographed by an Expedition 36 crew member on the station.
The dynamic design of the Expedition 36 patch portrays the International Space Station's (ISS) iconic solar arrays. The slanted angles denote a kinetic energy leading from the Earth in the lower right to the upper left tip of the triangular shape of the patch, representing the infinite scientific research, education, and long-duration spaceflight capabilities the ISS provides with each mission, as well as our goal for future exploration beyond the Space Station. The numbers 3 and 6 harmoniously intertwine to form expedition number 36 and its gray coloration signifies the unity and neutrality among all of the international partners of the ISS. The blue and gold color scheme of the patch represents the subtle way the central gold orbit wraps around the number 36 to form a trident at its lower right tip. The trident also symbolizes the sea, air, and land, all of which make up the Earth from where the trident originates in the design.
Central Idaho wildfires are featured in this image photographed by an Expedition 36 crew member on the International Space Station.
- Taken with a short lens (50 mm), this west-looking image covers much of forested central Idaho the dark areas are all wooded mountains. The image highlights part of the largest single wilderness area in the contiguous United States (the Frank Church-River of No Return Wilderness). Within this mountainous region, several fires can be seen producing extensive smoke plumes. Some fires had been named by Aug. 20, 2013, two days after the image was taken. The densest smoke on that day appears to be generated by a combination of the Little Queens and Leggit fires (left, within the Salmon River Mountains).
- The named fires were mostly set by lightning, and on Aug. 20 totaled 53,000 acres of burned forest south of the Salmon River, and many more if the unnamed fires are included. The Gold Pan fire north of the Salmon River had burned 27,000 acres. For a sense of scale in this oblique view, the Gold Pan fire lies about 125 miles north of the Little Queens fire. This image shows the common pattern of westerly winds transporting smoke in an easterly direction, as seen during the wildfire season of one year ago. Ten days before this image was taken, fires in central Idaho near Boise were aggravated by southerly winds. Some of the fires began to burn in July but were quelled and remain under observation for new flare-ups. Smoke from fires in the south partly obscures the black lava flows of the Craters of the Moon National Monument (lower left).
- The Beaverhead Mountains mark the eastern boundary of Idaho with Montana.
The Russian Progress 51 cargo spacecraft separated from the International Space Station at 9:58 a.m. EDT, June 11, 2013.
NASA astronaut Chris Cassidy, Expedition 36 flight engineer, works in the European Space Agency's Automated Transfer Vehicle-4 (ATV-4) "Albert Einstein" currently docked to the Zvezda Service Module of the International Space Station.
An Egyptian dust plume and the Red Sea are featured in this image photographed by an Expedition 36 crew member on the International Space Station.
- This photograph provides a panoramic view of most of the length of the Red Sea, with the northernmost end, the Gulf of Suez, just visible at top center fully 1,900 kilometers (ground distance) from the space station. The River Nile snakes its way northward through the Sahara Desert at top left. Much closer to the camera but still more than 550 kilometers distant from the ground point above which the space station is orbiting is a prominent dust plume surging out over the clear water of the Red Sea (foreground), reaching most of the way to Saudi Arabia.
- The "point source" of this plume is the delta of the southern Egyptian river Khor Baraka. Images from the spacecraft have shown that this delta is a common source for dust plumes, mainly because it is a relatively large area of exposed, loose sand and clay, easily lofted into the air. But the river also cuts through a high range of hills in a narrow valley that channels the wind, making it blow faster. This dramatic view of the Red Sea shows the generally parallel margins of the opposing coastlines.
- According to scientists, the rift or depression which now holds the Red Sea has been opening slowly for about 30 million years, and is nearly 300 kilometers wide in the region of the dust plume. Scientists believe the depression only recently filled with seawater within the last approximately five million years.
Surrounded by the blackness of space, the European Space Agency's Automated Transfer Vehicle-4 (ATV-4) "Albert Einstein" approaches the International Space Station. The spacecraft went on to successfully dock to the orbital outpost at 2:07 GMT, June 15, 2013, following a ten-day period of free-flight.
Russian cosmonaut Alexander Misurkin, Expedition 36 flight engineer, participates in a session of extravehicular activity (EVA) as work continues on the International Space Station. During the six-hour, 34-minute spacewalk, Misurkin and Russian cosmonaut Fyodor Yurchikhin (out of frame), Expedition 36 flight engineer, replaced an aging fluid flow control panel on the station's Zarya module as preventative maintenance on the cooling system for the Russian segment of the station. They also installed clamps for future power cables as an early step toward swapping the Pirs airlock with a new multipurpose laboratory module. The Russian Federal Space Agency plans to launch a combination research facility, airlock and docking port late this year on a Proton rocket. Yurchikhin and Misurkin also retrieved two science experiments and installed a new one.
Pavlof Volcano was captured in the fourth day of its eruption by one of the Expedition 36 crew members on the International Space Station. Pavlof volcano, on the Alaskan Peninsula, about 625 miles (1,000 kilometers) southwest of Anchorage, jetted lava into the air and spewed an ash cloud 20,000 feet (6,000 meters) high. The space station was above a point in the North Pacific Ocean located at 49.1 degrees north latitude and 157.4 degrees west longitude, about 475 miles south-southeast of the volcano. The volcanic plume extends southeastward. The volcano began erupting May 13.