Eksperyment przerywania
Eksperyment przerywania – jedna ze strategii badawczych, której zadaniem było uprawomocnienie założeń etnometodologii, polegająca na łamaniu reguł konwersacji poprzez celowe zakłócanie toku interakcji. W jej efekcie twórca etnometodologii Harold Garfinkel zakładał „wydobywanie” społecznych metod budowania sensu rzeczywistości[1].
Przykład eksperymentu przerywania:
- Badana osoba: Ale leje!
- Eksperymentator: Kto leje?
- Badana osoba: Na dworze leje
- Eksperymentator: Ale kto leje na dworze?
- Badana osoba: Po prostu na zewnątrz leje deszcz, cieknie z chmur, krople deszczu opadają na ziemię. Czy pan nie widzi i nie słyszy tej strasznej burzy!? Za każdym razem w ten sposób odwraca pan kota ogonem?
- Eksperymentator: Kto leje?
W tego typu interakcjach eksperymentator celowo zakłóca naturalny tok rozmowy, dzięki czemu może określić, czy naruszył pewne ramy, które w rozmowie nie powinny być podawane w wątpliwość. W przytoczonym wyżej przykładzie osoba prowadząca konwersację nawet jeżeli jest obca, powinna rozumieć intencje drugiej osoby i zgodnie z zasadą et cetera kontynuować rozmowę bez wnikania w rzeczywiste intencje partnera interakcji[1]. Przerwanie naturalnego ciągu interakcji burzy jej strukturę i tym samym uniemożliwia zaistnienie ładu społecznego.
W eksperymentach przerywania ujawnia się brana przez Garfinkla indeksykalność. Wspólne sensy nie są widoczne w samych wypowiedziach, ale uczestnicy interakcji odczytują intencje swoich partnerów[2]. Jeśli złamanie konwersacji następuje w wyniku celowego działania osoby o niższym statusie społecznym, zachowanie takie określane jest jako wandalizm interakcyjny[3].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Turner 2004 ↓, s. 489.
- ↑ Giddens 2004 ↓, s. 107.
- ↑ Giddens 2004 ↓, s. 111.
Bibliografia
- Anthony Giddens: Socjologia. Alina Szulżycka (tłum.). Warszawa: PWN, 2004. ISBN 83-01-14225-1.
- Jonathan H. Turner: Struktura teorii socjologicznej. Aleksander Manterys, Grażyna Woroniecka (red.). Warszawa: PWN, 2004. ISBN 83-01-14072-0.