Ekspozytura Nr 3 Oddziału II Sztabu Głównego
Ekspozytura Nr 3 Oddziału II Sztabu Głównego – ekspozytura wywiadu płytkiego Oddziału II Sztabu Głównego.
Historia ekspozytury
Ekspozytura Nr 3 Oddziału II SG z siedzibą w Bydgoszczy została utworzona w 1930 z połączenia organizacyjnego i personalnego dotychczasowej Ekspozytury Nr 3 w Poznaniu oraz Ekspozytury Nr 7 w Wolnym Mieście Gdańsku (występującej pod nazwą „Biuro Informacyjne Gdańsk”)[1].
Obszar prac rozciągał się od Hamburga i Berlina na zachodzie, do Kłajpedy na wschodzie[1].
Oficerowie ekspozytury współdziałali z funkcjonariuszami inspektoratów okręgowych Straży Granicznej: Mazowieckiego, Pomorskiego i Wielkopolskiego[2].
Organizacja ekspozytury:
- Posterunek Oficerski nr 1 w Mławie (przeniesiony z Ciechanowa) – mjr kaw. Kazimierz Wyszosław Tomasik[3][a]
- Posterunek oficerski nr 2 w Grudziądzu
- Posterunek oficerski nr 3 w Starogardzie (od maja 1939) – mjr piech. Jan Rowiński
- Posterunek oficerski nr 4 w Poznaniu – kpt. Henryk Schmidt
- Posterunek oficerski nr 5 w Lesznie (od IV 1939[5]) – kpt. piech. Leonard Brunon Macura
- Posterunek oficerski nr 6 w Białymstoku – kpt. Mieczysław Susicki
- Posterunek oficerski nr 7 w Wolnym Mieście Gdańsku – mjr piech. Marian Włodarkiewicz[b]
- Placówka wywiadowcza przy Konsulacie RP w Pile (III Rzesza)
- Placówka wywiadowcza przy Konsulacie RP w Kwidzynie (III Rzesza)
Kadra ekspozytury
- Szefowie ekspozytury
- mjr Marian Steifer (1 IV 1924 – 26 IV 1928 → zastępca dowódcy 10 pac)
- mjr dypl. art. Wiktor Alojzy Jakubowski (24 VII 1928 – 1929 → zastępca dowódcy 10 pac)
- ppłk dypl. kaw. Jan Tatara (23 VIII 1929 – 29 I 1930 → p.o. szefa wydziału w Oddziale II SG)
- kpt. / mjr piech. Jan Żychoń (I 1930 – IX 1939)
- szef – mjr piech. Jan Żychoń
- zastępca szefa – mjr adm. (piech.) Czesław Bolesław Janicki[d]
- kierownik referatu organizacyjnego – mjr łącz. Witold Langenfeld* (do VII 1939 → szef Ekspozytury nr 6 w Łodzi)
- referent – kpt. art. Seweryn Dębski
- referent – kpt. adm. (art.) Edmund Mieczysław Piechowiak*
- kierownik referatu kontrwywiadu – rtm. Witold Synoradzki
- kierownik referatu ogólnego – kpt. piech. Leonard Brunon Macura[e]
- kierownik referatu technicznego – mjr piech. Jan Rowiński*[f]
Uwagi
- ↑ Kazimierz Wyszosław Tomasik (ur. 27 maja 1897 w Warszawie, zm. 1940 w Charkowie). Oficer Wywiadu KOP. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 7. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. W tym samym miesiącu był oddelegowany z 5 puł na stanowisko komendanta Szkoły podoficerskiej ckm Podlaskiej Brygady Kawalerii przy 9 psk. Był odznaczony MN i SKZ[4].
- ↑ Marian Stanisław Włodarkiewicz (ur. 8 września 1894, zm. 1968) był odznaczony VM, KN, KWx4 i ZKZ. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 w korpusie oficerów piechoty. Oficjalnie pełnił służbę w Wydziale Wojskowym Komisariatu RP w Gdańsku na stanowisku kierownika wydziału[6].
- ↑ Gwiazdką przy nazwisku oznaczono oficerów, którzy oficjalnie pozostawali „w dyspozycji szefa Biura Personalnego MSWojsk.”, a faktycznie stanowili tzw. rezerwę Oddziału II SG[8].
- ↑ Czesław Bolesław Janicki (ur. 22 października 1890 w Grybowie, zm. 30 września 1953) był odznaczony KW, MN i SKZ. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 21. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa administracyjna[9]. 27 marca 1943 został przeniesiony do korpusu oficerów Marynarki Wojennej (korpus oficerów służb, grupa administracji). Od 29 maja 1946 do marca 1947 był szefem Biura Planowania Kierownictwa Marynarki Wojennej. Na stopień komandora porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1946 i 2. lokatą w korpusie oficerów służb, grupa administracji.
- ↑ Leonard Brunon Macura (ur. 6 października 1897 w Skoczowie) był odznaczony KN, KW i SKZ. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 w korpusie oficerów piechoty[10]. Był absolwentem gimnazjum polskiego w Cieszynie[11]. W latach 1923-1924 pełnił służbę w PKU Bielsko na stanowisku I referenta. Od kwietnia 1939 na stanowisku kierownika PO nr 4 w Lesznie[12]. W 1968 został mianowany na stopień majora w korpusie oficerów piechoty.
- ↑ Jan Rowiński (ur. 21 lipca 1895) do 1934 w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Janusz I Rowiński” w celu odróżnienia od innego oficera noszącego samo imię i nazwisko, a mianowicie kpt. piech. Janusza I Rowińskiego. W styczniu 1934 ogłoszono sprostowanie imion i daty urodzenia imię z „Janusz I” na „Jan”[13]. W marcu 1932 został przeniesiony z DOK VIII do 63 pp[14]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 5. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Był odznaczony MN i SKZ[15].
Przypisy
- ↑ a b Skóra 2017 ↓, s. 258.
- ↑ Skóra 2017 ↓, s. 262.
- ↑ Skóra 2017 ↓, s. 261-262.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 133, 692, 716.
- ↑ Skóra 2017 ↓, s. 262, przejęta od Ekspozytury Nr 4 Oddziału II SG w Katowicach.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 23, 447.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 423.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. IX, 432.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 288.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 34.
- ↑ Skóra 2015 ↓, s. 111.
- ↑ Skóra 2017 ↓, s. 261.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 32.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 230.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 32.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Wojciech Skóra: Ekspozytura nr 3 Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza w Bydgoszczy wewrześniu 1939 r. Organizacja, działania, ewakuacja i próba bilansu. W: Robert Majzner: Wrzesień 1939 r. z perspektywy służb specjalnych II Rzeczypospolitej. Radomsko: Taurus, 2017. ISBN 978-83-941-6266-5.
- Wojciech Skóra: Oficerowie wywiadu polskiego na Pomorzu 1919-1939. Sylwetki, kryteria doboru, prawidłowości. W: Kadry decydują o wszystkim. Studia z zakresu biografistyki wojskowej. Jacek Jędrysiak (red.). Wrocław: 2015.