Ekstremalny Rajd na Orientację „Harpagan”
Ekstremalny Rajd na Orientację „Harpagan” (od harpagan = osoba niezwykle wytrzymała, silna, wytrwała[1]) – amatorskie zawody sportowe organizowane dwa razy w roku wiosną i jesienią na Pomorzu w okolicy Gdańska. Jest to zarazem rodzaj maratonu i biegu na orientację. Celem jest sprawdzenie granic wytrzymałości fizycznej, psychicznej oraz siły woli zawodników. „Harpagan” jest zaliczany do Pucharu Polski w Pieszych Maratonach na Orientację
Zawody są tak pomyślane, aby tylko niewielu startujących było w stanie pokonać trasę w wyznaczonym limicie czasu. Zawodnicy, którzy tego dokonają otrzymują tytuł „Harpagana”, tytuł ten można zdobyć wyłącznie na trasach: TP100, TM150 oraz TR200. Zwykle jest to kilkanaście osób, choć czasami zdarza się, że nikt go nie otrzymuje. Ci, którzy zmieszczą się w limicie czasowym są klasyfikowani z uwzględnieniem czasu pokonania trasy. Pozostali są klasyfikowani najpierw według liczby zaliczonych punktów kontrolnych, a wśród tych którzy zdobyli ich tyle samo brany jest pod uwagę czas dotarcia do mety.
W trakcie zawodów zawodnikom nie wolno korzystać z żadnej pomocy, mogą tylko dokonywać zakupów w okolicznych sklepach. Każdy zawodnik ma prawo zabrać na trasę dowolny ekwipunek, którego nie może jednak później uzupełniać. Nie wolno posiadać własnej mapy w skali większej niż dostarczone przez organizatora. Trasa zawodów stanowi tajemnicę aż do momentu startu, kiedy to zawodnicy są zaopatrywani w mapę terenową z zaznaczonymi punktami kontrolnymi, które trzeba kolejno zaliczać. Przed rozpoczęciem zawodów znany jest tylko punkt startu. Wielu zawodników przybywa wcześniej w okolice startu, aby przeprowadzić rekonesans i zapoznać się możliwie jak najdokładniej z terenem, co często zwiększa szansę na osiągnięcie sukcesu.
Organizowane są trzy konkurencje na ośmiu trasach:
- trasa piesza (TP100) – celem każdego zawodnika jest pokonanie 100 km w limicie czasu 24 h; uczestnik otrzymuje bezpośrednio przed startem mapę w skali 1:50 000 z zaznaczonymi punktami kontrolnymi, które musi zaliczyć po kolei; zwykle tworzone są dwie pętle po ok. 50 km; start odbywa się o godz. 21, tak że większą część pierwszej pętli pokonuje się w nocy.
- trasa piesza (TP50) – celem każdego zawodnika jest pokonanie 50 km w limicie czasu 12 h; uczestnik otrzymuje bezpośrednio przed startem mapę w skali 1:50 000 z zaznaczonymi punktami kontrolnymi, które musi zaliczyć po kolei; pętla 50 km; start odbywa się o godz. 7:30, Trasę pokonujemy w Dzień. Ukończenie trasy w limicie nie uprawnia do otrzymania miana Harpagana.
- trasa piesza (TP25) – celem każdego zawodnika jest pokonanie 25 km w limicie czasu 8 h; uczestnik otrzymuje bezpośrednio przed startem mapę w skali 1:25 000 z zaznaczonymi punktami kontrolnymi, które musi zaliczyć po kolei; pętla 50 km; start odbywa się o godz. 9:30, Trasę pokonujemy w Dzień. Ukończenie trasy w limicie nie uprawnia do otrzymania miana Harpagana.
- trasa piesza (TP10) – celem każdego zawodnika jest pokonanie 10 km w limicie czasu 5 h; uczestnik otrzymuje bezpośrednio przed startem mapę w skali 1:10 000 z zaznaczonymi punktami kontrolnymi, które musi zaliczyć po kolei; pętla 10 km; start odbywa się o godz. 11:00, Trasę pokonujemy w Dzień. Ukończenie trasy w limicie nie uprawnia do otrzymania miana Harpagana.
- trasa rowerowa (TR200) – celem każdego uczestnika jest zdobycie potwierdzenia obecności na 20 punktach kontrolnych, co wiąże się z pokonaniem dystansu ok. 200 km w maksymalnym czasie 12 godz.; trasę wolno pokonywać dowolnym rowerem, choć większość uczestników preferuje zwykle rowery górskie lub przełajowe; każdy uczestnik otrzymuje bezpośrednio przed startem mapę w skali 1:100 000 z zaznaczonymi punktami kontrolnymi; kolejność zaliczania punktów jest dowolna i każdy zawodnik musi sam ustalić najkorzystniejszą dla siebie trasę; start organizowany jest w godzinach porannych
- trasa rowerowa (TR100) – celem każdego uczestnika jest zdobycie potwierdzenia obecności na 12 punktach kontrolnych, co wiąże się z pokonaniem dystansu ok. 100 km w maksymalnym czasie 8 godz.; trasę wolno pokonywać dowolnym rowerem, choć większość uczestników preferuje zwykle rowery górskie lub przełajowe; każdy uczestnik otrzymuje bezpośrednio przed startem mapę w skali 1:100 000 z zaznaczonymi punktami kontrolnymi; kolejność zaliczania punktów jest dowolna i każdy zawodnik musi sam ustalić najkorzystniejszą dla siebie trasę; start organizowany jest w godzinach porannych. Ukończenie trasy w limicie nie uprawnia do otrzymania miana Harpagana.
- trasa rowerowa (TR50) – celem każdego uczestnika jest zdobycie potwierdzenia obecności na 10 punktach kontrolnych, co wiąże się z pokonaniem dystansu ok. 50 km w maksymalnym czasie 6 godz.; trasę wolno pokonywać dowolnym rowerem, choć większość uczestników preferuje zwykle rowery górskie lub przełajowe; każdy uczestnik otrzymuje bezpośrednio przed startem mapę w skali 1:50 000 z zaznaczonymi punktami kontrolnymi; kolejność zaliczania punktów jest dowolna i każdy zawodnik musi sam ustalić najkorzystniejszą dla siebie trasę; start organizowany jest w godzinach porannych. Ukończenie trasy w limicie nie uprawnia do otrzymania miana Harpagana.
- trasa mieszana (TM) – celem zawodnika jest przejście 50 km i przejechanie rowerem 100 km w czasie 18 godz.; start etapu pierwszego następuje razem z TP100; na poszczególnych etapach panują zasady takie same jak na „czystych” trasach.
Pierwsze edycje Harpagana odbywały się po linii prostej – start z miejsca A, meta w punkcie B z półmetkiem na 50 km. Trasa po dwóch pętlach po raz pierwszy została poprowadzona w 15. edycji zawodów i tak jest do dziś. Aż do ósmej edycji był to wyłącznie rajd pieszy. Trzy razy Harpagan odbył się również na kajakach, były to edycje: 19, 21 i 22. W trakcie 21. Harpagana rozegrano też edycję konną. Późniejsze edycje nie były już tak urozmaicone. Niedawno wprowadzono mieszaną trasę pieszo-rowerową. Wraz z H43 zostały wprowadzone dwie trasy o charakterze bardziej rekreacyjnym(TP50 i TR100).
Do roku 2012 rekordowym pod względem liczby uczestników był Harpagan 32, w którym uczestniczyło na 3 trasach około 960 zawodników. Harpagan 43 przekroczył „magiczną” liczbę 1000 startujących. Aktualny rekord to 50 edycja Harpagana, gdzie wystartowało 1536 uczestników.
Miejsce organizacji dotychczasowych zawodów oraz statystyki uczestników[2][3][4]
Edycja | Miejsce | Data | Trasy | Liczba uczestników | Tytuł Harpagana otrzymało (w tym kobiet) | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|
H1 | Sopot | 28–29 października 1989 | Sopot – Kościerzyna | 5 | trasa w linii prostej | |
H2 | Wejherowo | kwiecień 1990 | Wejherowo – Sierakowice | |||
H3 | Wejherowo | październik 1990 | Wejherowo – Sierakowice | |||
H4 | Kartuzy | kwiecień 1991 | Kartuzy – Wejherowo | |||
H5 | Sulęczyno | 24–25 kwietnia 1993 | Sulęczyno – Kartuzy | |||
H6 | Milwino | 16–17 października 1993 | Milwino – Kartuzy | |||
H7 | Sopieszyno | 14–15 kwietnia 1994 | Sopieszyno – Niepoczołowice | |||
H8 | Gościcino | 15–16 października 1994 | Gościcino – Kartuzy | |||
H9 | Swarożyn | 7–8 kwietnia 1995 | Swarożyn – Chwaszczyno | pierwszy rowerowy | ||
H10 | Skarszewy | 15–16 października 1995 | Skarszewy – Kartuzy | |||
H11 | Sopot | 20–21 kwietnia 1996 | Sopot – Kościerzyna | |||
H12 | Skarszewy | 19–20 października 1996 | Skarszewy – Żukowo | |||
H13 | Kościerzyna | 12–13 kwietnia 1997 | Kościerzyna – Gdańsk Kokoszki | |||
H14 | Sierakowice | 11–12 października 1997 | Sierakowice – Gdynia Chylonia | |||
H15 | Wejherowo | 18–19 kwietnia 1998 | Wejherowo – Borowo | na trasie pętli | ||
H16 | Gdańsk-Brętowo | 6–8 listopada 1998 | Gdańsk-Brętowo – Żukowo | 69 | 2 pętle | |
H17 | Kartuzy | 23–25 kwietnia 1999 | 57 | |||
H18 | Wejherowo | 22–24 października 1999 | 245 | |||
H19 | Czarna Woda | 14–16 kwietnia 2000 | 515 | dodatkowo trasa kajakowa | ||
H20 | Lębork | 20–22 października 2000 | 504 | |||
H21 | Lębork | 20–22 kwietnia 2001 | 705 | dodatkowo trasa kajakowa i konna | ||
H22 | Kwidzyn | 19–21 października 2001 | 655 | dodatkowo trasa kajakowa | ||
H23 | Drzewina | 19–21 kwietnia 2002 | 514 | |||
H24 | Puck | 18–20 października 2002 | 596 | |||
H25 | Elbląg | 25–27 kwietnia 2003 | 555 | |||
H26 | Bytonia | 17–19 października 2003 | 635 | |||
H27 | Bytów | 16–18 kwietnia 2004 | 810 | |||
H28 | Kościerzyna | 15–17 października 2004 | 683 | |||
H29 | Sierakowice | 15–17 kwietnia 2005 | 674 | |||
H30 | Czersk – Rytel | 14–16 października 2005 |
| 774 |
| |
H31 | Bożepole Wielkie | 21–23 kwietnia 2006 |
| 801 |
| |
H32 | Przodkowo | 20–22 października 2006 |
| 945 |
| |
H33 | Trąbki Wielkie | 20–22 kwietnia 2007 |
| 787 |
| |
H34 | Kobylnica | 26–28 października 2007 |
| 742 |
| |
H35 | Łęczyce | 18–20 kwietnia 2008 |
| 680 |
| |
H36 | Sierakowice | 17–19 października 2008 |
| 785 |
| |
H37 | Bytonia | 17–19 kwietnia 2009 |
| 901 |
| |
H38 | Reda | 16–18 października 2009 |
| 826 |
| |
H39 | Gdańsk-Osowa | 7–9 maja 2010 |
| 750 |
| przełożony z 16–18 kwietnia 2010 |
H40 | Kościerzyna | 15–17 października 2010 |
| 871 |
| |
H41 | Lipnica | 15–17 kwietnia 2011 |
| 896 |
| |
H42 | Elbląg | 14–16 października 2011 |
| 801 |
| |
H43 | Czarna Woda | 20–22 kwietnia 2012 |
| 1069 |
| |
H44 | Redzikowo | 19–21 października 2012 |
| 902 |
| |
H45 | Kolbudy | 19–21 kwietnia 2013 |
| 1057 |
| |
H46 | Kwidzyn | 18–20 października 2013 |
| 1041 |
| |
H47 | Bożepole Wielkie | 11–13 kwietnia 2014 |
| 1373 |
| |
H48 | Lipusz | 17–19 października 2014 |
| 1364 |
| |
H49 | Kaliska | 17–19 kwietnia 2015 |
| 1274 |
| |
H50 | Sierakowice | 16–18 października 2015 |
| 1536 |
| |
H51 | Bytów | 15–17 kwietnia 2016 |
| 1222 |
| |
H52 | Człuchów | 14–16 października 2016 |
| 1000 |
| |
H53 | Cewice | 21–23 kwietnia 2017 |
| 1015 |
| |
H54 | Szemud | 20–22 października 2017 |
| 1351 |
| |
H55 | Choczewo | 20–22 kwietnia 2018 |
| 1556 |
| |
H56 | Kwidzyn | 19–21 października 2018 |
| 1589 |
| |
H57 | Miastko | 12–14 kwietnia 2019 |
| 1480 |
| |
H58 | Bożepole Wielkie | 18–20 października 2019 |
| 1620 |
| |
- | - | - | Ze względu na pandemię COVID-19 wstępnie przeniesiony na 26-28 czerwca 2020, następnie edycja została odwołana | |||
H59 | Porzecze | 16–18 października 2020 |
| 803* * - w momencie publikacji brak dostępu do wyników TR50 |
| Rajd odbył się zmienionej formie z zachowaniem reżimu sanitarnego |
- | - | - | - | W związku z rządowymi obostrzeniami odnośnie panującej pandemii COVID-19 edycja nie odbyła się | ||
H60 | Ocypel | 15–17 października 2021 |
| 1211 |
| |
H61 | Lipusz | 8–10 kwietnia 2022 |
| 1250 |
|
Przypisy
- ↑ harpagan. [w:] Poradnia językowa [on-line]. PWN. [dostęp 2015-09-16].
- ↑ Archiwum „ERnO Harpagan” (H30-H49). [dostęp 2016-04-22].
- ↑ Wyniki ostateczne „ERnO Harpagan”. [dostęp 2016-04-28].
- ↑ Wyniki archiwalne „ERnO Harpagan”. [dostęp 2017-01-07].