Ekwadorskie Siły Powietrzne

Fuerza Aérea Ecuatoriana

Godło Sił Powietrznych
Państwo	Ekwador
Siły zbrojne	Siły Zbrojne Ekwadoru
Nazwa skrócona	FAE
Data utworzenia	1927
Znak rozpoznawczy

Ekwadorskie Siły Powietrzne (hiszp. Fuerza Aérea Ecuatoriana, w skrócie FAE) – wojska lotnicze Republiki Ekwadoru, jeden z trzech rodzajów sił zbrojnych. Brały udział w wojnie z Peru w 1981 roku. W wojnie o Alto Cenepa w 1995 zestawy SA-16 zestrzeliły 2 peruwiańskie Mi-8TV i Mi-25, Mirage F1: 2 Su-22, a IAI Kfir: 1 A-27B, w tym czasie siły powietrzne wykorzystywały także samoloty SEPECAT Jaguar^[1]. Poza siłami powietrznymi ekwadorska marynarka i wojska lądowe posiadają własne lotnictwo. Do sił powietrznych należą krajowe linie lotnicze TAME.

Era odrzutowców

Pierwsze samoloty odrzutowe w Ekwadorze pojawiły się w 1954 roku. Były to Gloster Meteor FR.9 i English Electric Canberra Mk 6. W 1956 roku zakupione zostały dodatkowo Lockheed T-33, a dwa lata później F-80C Shooting Star. Kiedy Peru zakupiło w latach 70 XX wieku samoloty Mirage 5P, rozpoczęto modernizacje własnego lotnictwa. W 1972 roku zakupiono samoloty BAC 167 Strikemaster Mk 89/Mk89A w liczbie 22 sztuk, Cessna A-37B Dragonfly w 1975 roku 12 sztuk i SEPECAT Jaguar International ES/EB 10 sztuk w 1977 roku. Z powodu braku myśliwców, porozumiano się z firmą Israel Aerospace Industries z zapytaniem o zakup 24 nowych Kfir C-2, jednak Stany Zjednoczone odmówiły sprzedaży silników GE J-79, za co w zamian Izrael zaproponował sprzedaż Mirage IIICJ, które były wycofywane. Propozycja została odrzucona jako nie spełniająca wymagań^[2].

Francuski koncert Dassault zaproponował samoloty Mirage III/5/50, ale podczas negocjacji postawiono na zakup najnowszych Mirage F-1 w liczbie 16 sztuk jednomiejscowych w wersji F-1E i 2 szkolne F-1D. W zamówieniu zamówiono stacje radiolokacyjne Thomson-CSF Cyrano IVM, które mogły wykrywać cele naziemne. Umowę na zakup podpisano w 1978 roku i wysłano na jesień pilotów na przeszkolenie. Bazą dla samolotów Mirage było lotnisko Taura^[2].

22 stycznia 1981 roku doszło do Incydentu Paqusiha, w walce z siłami Peru o ziemie w okolicach rzeki Cenepa, które są położone na obszarze dżungli, w której ciężko ustalić przebieg granicy obu państw. Posterunki obserwacyjne Ekwadoru zostały dostrzeżone przez śmigłowiec peruwiański gdzie doszło do walk powietrznych. Incydent pokazał konieczność modernizacji sił powietrznych i zakupu nowych^[2].

Dokonano zakupu 40 rakiet Magic II dla Mirage F-1 w miejsce Magic I. Zakupiono 10 sztuk bojowych samolotów C-2 Kifir i 2 szkolne, po zniesieniu embarga przez Ronalda Regana. 19 kwietnia 1982 roku oblatano Kifra nad terytorium Ekwadoru, a 11 czerwca ogłoszono gotowość bojową jednostki. W 1985 roku utracono dwa Mirage i jednego Kifra. 18 czerwca 1985 roku zestrzelono samolot Beechcraft, który nie reagował na wezwania naziemne, przy pomocy działek z samolotów Mirage F-1. W drugiej połowie roku doszło do incydentu gdzie dwa peruwiańskie Su-22 kierowały się w rejon Ekwadoru. W rejon przekroczenia granicy wysłano parę samolotów Kifr, które odpaliły pocisk Safrir, który nie trafiając eksplodował skutecznie odstraszając peruwiańskie samoloty^[2].

23 stycznia 1988 roku utracono jeden szkolny Mirage F-1, a 3 maja 1989 roku jednego Kifra wskutek błędu pilota przy starcie. Końcem lat 80 zakupiono wyrzutnie celów pozornych i systemy ostrzegania, a samoloty Mirage dostosowano do izraelskiego uzbrojenia. W 1994 roku utracono Kifra wskutek pożaru silnika^[2].

Wojna cenepska z początku 1995 roku między Ekwadorem i Peru była ostatnim konfliktem gdzie wykorzystano samoloty odrzutowe tego kraju. Piloci Ekwadoru strzegli przestrzeni powietrznej swego kraju mając zakaz prowokowania i naruszania granic Peru. Doszło jednak do wymiany ognia między stronami, jak i walk powietrznych. Po wojnie uznano za konieczne dorównanie siłom powietrznym Peru pod względem jakości. Postanowiono zakupić w 1996 roku samoloty MiG-29 od Białorusi i Su-25^[2]. W 1997 roku doszło do zestrzelania amerykańskiego samolotu P-3C Orion, który patrolował wybrzeże przeciwko handlarzom narkotyków, a nie udało się z nim nawiązać łączności.

Pomimo modernizacji Kifrów, kryzys finansowy Ekwadoru doprowadził w 2002 roku do wycofania samolotów Jaguar, a do 2009 roku Mirage F-1. Kifry zostały decyzją ministerstwa uziemione. W ramach szukania rozwiązań poproszono Wenezuelę o pomoc w uzyskaniu części zamiennych do samolotów Mirage F-1, które pochodziły by ze starych maszyn Wenezuelskich. Oprócz dostarczenia części otrzymano również sześć samolotów zdolnych do lotu Mirage 50. Samoloty dotarły do Ekwadoru końcem 2009 roku, lecz bez części zamiennych. Uziemiło to samoloty w lipcu 2010 roku, a potem wycofanie ze służby z Mirage F-1, które trwało do 11 lutego 2011 roku. Zakupiono ponadto 12 samolotów Cheeaah w 2010 rok^[2].

Organizacja

• Ala de combate 21 (Skrzydło) - (Baza Taura)
  • Esc. de combate 2112 "Mirage" (eskadra) - Atlas Cheetah
  • Esc. de combate 2113 "Kfir" - Kfir CE/TC2
• Ala de combate 22 - (Baza Simon Bolivar)
  • Esc. de combate 2211 - HAL Dhruv, Alouette III, Piper PA-34, Cessna 206
  • Esc. de combate 2212 - TH-57
• Ala de combate 23 - Port lotniczy Manta (Baza Eloy Alfaro)
  • Esc. de combate 2311 "Dragones" - A-37 Dragonfly/Super Tucano
  • Esc. de combate 2313 "Halcones" - Super Tucano)
• 'Ala de transporte 11 - Port lotniczy Quito (Baza Mariscal Sucre)
  • Esc. de transporte 1111 "Hercules" - C-130B/H
  • Esc. de transporte 1112 "Avro" - Hawker Siddeley HS 748
  • Esc. de transporte 1113 "Twin Otter" - DHC-6 Twin Otter
  • Esc. de transporte 1114 "Sabreliner" - Sabreliner

Wyposażenie

Samolot	Producent	Typ	Wersja	W służbie	Uwagi
Samoloty myśliwskie
IAI Kfir	Izrael	myśliwiec wielozadaniowy	Kfir C.10 Kfir TC.2	8 1	Dostarczono 18, utracono 5, 8 C.2 zmodernizowano do wersji C.10 lokalnie znanej jako Kfir CE, uzbrojone w pociski RAFAEL Python-3/4.
Atlas Cheetah	Południowa Afryka	myśliwiec	Cheetah C Cheetah D	10 2	Dostawy 2011-2012, samoloty z zapasów RPA.
Samoloty szturmowe
Cessna A-37 Dragonfly	Stany Zjednoczone	samolot bliskiego wsparcia	A-37B	20	Dostarczono 37 A-37B i 4 T-37G, zastępowane przez Super Tucano.
Embraer Super Tucano	Brazylia	samolot bliskiego wsparcia/treningowy	EMB 314	18	Zamówienie ograniczono z 24 do 18 po zakupie Cheetah.
Samoloty szkolno-treningowe
Beechcraft T-34C Turbo Mentor	Stany Zjednoczone	szkolenie podstawowe	T-34C-1	15	Dostarczono 6 T-34B i 21 T-34C.
Cessna A-150L Aerobat	Stany Zjednoczone	szkolenie wstępne	A150L	24
T-41 Mescalero	Stany Zjednoczone	szkolenie wstępne	T-41A T-41D	8 12
MXP-650	Kolumbia	szkolenie wstępne	MXP-650	2
Samoloty transportowe
North American Sabreliner	Stany Zjednoczone	transport VIP	Sabreliner 40 Sabreliner 60	1 1
Embraer Legacy 600	Brazylia	transport VIP	Legacy 600	1	Samolot prezydenta.
Boeing 727	Stany Zjednoczone	transport pasażerski	727-100	1	Dawniej w TAME.
Lockheed C-130 Hercules	Stany Zjednoczone	transportowy	C-130B C-130H L-100-30	2 1 1	Dostarczono 4 C-130B, 1 C-130-30, 3 C-130H.
CASA C-295	Hiszpania	transportowy	C-295M	1	Zamówiono 3.
Avro 748	Wielka Brytania	transportowy	HS.748	2	5 odkupiono od Brazylii.
de Havilland Canada DHC-6 Twin Otter	Kanada	użytkowy	DHC-6-300	3	Dostarczono 6 .
IAI Arava	Izrael	użytkowy	IAI-201	2
Śmigłowce
HAL Dhruv	Indie	śmigłowiec użytkowy		7	Od 2009, 1 utracono.
UH-1 Iroquois	Stany Zjednoczone	śmigłowiec użytkowy		23
Bell TH-57 Sea Ranger	Stany Zjednoczone	śmigłowiec szkolny	TH-57 Sea Ranger	9	Dostarczono 13.
Bell 212	Stany Zjednoczone	śmigłowiec użytkowy	Bell 212	3
Eurocopter AS 555 Fennec	Francja	śmigłowiec użytkowy	AS-555AN	4
Eurocopter AS 350 Ecureuil	Francja	śmigłowiec użytkowy	AS 350	5
Aérospatiale Alouette III	Francja	śmigłowiec użytkowy	SA 319B	2	Dostarczono 11.

Wycofane

Samolot	Producent	Typ	Wersja	W służbie	Uwagi
Dassault Mirage F1	Francja	myśliwiec	F.1JA F.1JE	16 2	Dostarczone 1979-1982, uzbrojone w Python-3 i Super-530F, wycofywane w 2012, zastąpione przez 12 Cheetah C/D.
Mirage 50	Francja	myśliwiec szturmowy	Mirage 50M	6	Podarowane przez Wenezuelę w 2009 (cztery kolejne na części), uzbrojone w R550 Magic 2, wycofane w 2012.
SEPECAT Jaguar	Wielka Brytania  Francja	samolot szturmowy	Jaguar ES Jaguar EB Jaguar GR.1	10 2 3	Escuadron de Combate 2111 "Aguilas". Dostarczone w 1977 wraz z R550 Magic, w 1991 dokupiono 3 ex-RAF Jaguar GR.1 dla zastąpienia strat, wycofane w 2012.
BAC 167 Strikemaster	Wielka Brytania	samolot szkolno-bojowy	Mk.89 Mk.89A	4 18	Dostarczone 1973-1976, 1987-1988.

Przypisy