Elżbieta Chojnacka

Elżbieta Chojnacka
ilustracja
Imię i nazwisko

Elżbieta Chojnacka-Lesevre[1]

Data i miejsce urodzenia

10 września 1939
Warszawa

Pochodzenie

Polska

Data i miejsce śmierci

28 maja 2017
Paryż

Instrumenty

klawesyn

Gatunki

muzyka poważna,
muzyka współczesna

Zawód

klawesynistka, pedagog

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Elżbieta Chojnacka (ur. 10 września 1939 w Warszawie, zm. 28 maja 2017 w Paryżu[2]) – polska klawesynistka światowej sławy, specjalizująca się w muzyce współczesnej.

Życiorys

Urodziła się w Warszawie, była córką pianistki Edwardy Chojnackiej[3]. W 1962 ukończyła warszawską Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w klasie fortepianu Margerity Trombini-Kazuro, a następnie studiowała w Paryżu klawesyn u Aimée van de Viele, uczennicy Wandy Landowskiej. W 1968 otrzymała I nagrodę w kategorii klawesynu na Międzynarodowym Konkursie Giovanni-Battista Viotti w Vercelli. Potem osiadła na stałe w Paryżu, gdzie rozpoczęła międzynarodową karierę[4].

Pierwszą płytę nagrała w 1971 (Clavecin 2000, Philips). Znana była przede wszystkim z interpretacji muzyki współczesnej – nagrała m.in. całość twórczości klawesynowej György Ligetiego. Została laureatką nagród muzycznych. Swoje utwory dedykowali jej tacy kompozytorzy jak: György Ligeti, Iannis Xenakis, Maurice Ohana, Henryk Mikołaj Górecki czy Michael Nyman.

Prowadziła kursy mistrzowskie i wykłady. W 1995 otrzymała tytuł profesora Mozarteum w Salzburgu, gdzie utworzono klasę interpretacji współczesnej muzyki klawesynowej[5].

Była artystką o wielkiej osobowości i charyzmie[6], znaną jako krytyk autentyzmu w wykonawstwie:

Muzyką dawną zawładnął świat archeologii, w którym fetyszyzuje się instrument, a środki i sposoby wykonania stają się ważniejsze od samej muzyki[4].

Elżbieta

Elżbieta Chojnacka zmarła w wieku 78 lat. Została pochowana na cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu[5].

Ordery i odznaczenia

Wybrana dyskografia

  • Henryk Mikołaj GóreckiKoncert klawesynowy op. 40 (Nonesuch Records)
  • Scott Joplin – „Maple Leaf Rag”, „Magnetic Rag”, „Elite Syncopations”, „Peacherie Rag”, „Kismet Rag”, „Swipesy”, „Stoptime Rag”, „Bethema”, „Original Rag”, „Pine Apple Rag”, „Scott Joplin's New Rag”, „Sunflower Slow Drag”, „Someting Doing (Auvidis)”
  • Sofia GubajdulinaMeditation on the chorale „Von deinen Thron” (Bach) na klawesyn i kwintet smyczkowy (BIS-CD)
  • Paweł SzymańskiPartita III (CD Accord Music Edition)
  • Constant – Des Droits de l’Homme oratorium dramatyczne (Cybelia)
  • Michael NymanKoncert na klawesyn i smyczki (EMI)
  • Maurice OhanaChiffres de clavecin, Sacral d'llx, Wamba, Conga, Carillons pour les heures du jour et de la nuit (Erato)
  • Iannis XenakisKomboi na klawesyn i perkusję, Khoai, Naama na klawesyn amplifikowany (Erato)
  • André BoucourechlievAnarchipels na zespół sześciu instrumentów (MFA)
  • Astor PiazzollaBuenos Aires hora cero – tango (Nonesuch)
  • Wilfried JentzschImprovisation T12/57 na klawesyn i taśmę (Thorofon)
  • György LigetiContinuum, Hungarian Rock, Passacaglia ungharese (WERGO)
  • Krzysztof MeyerSonate (Erato)
  • Luc FerrariMusique Socialiste? na klawesyn i taśmę (Erato)
  • Francois-Bernard MacheSolstice na klawesyn i pozytyw (Erato)
  • Cristóbal HalffterAdieu (Erato)

Przypisy

  1. Chojnacka Elżbieta, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-01-30].
  2. Jacek Marczyński: Nie żyje Elżbieta Chojnacka, muzyczna rewolucjonistka. rp.pl, 2017-05-28. [dostęp 2017-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-29)]. (pol.).
  3. Chojnacka Edwarda, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2019-10-06].
  4. a b c Elżbieta Chojnacka w serwisie Culture.pl
  5. a b Zmarła Elżbieta Chojnacka. pwm.com.pl, 2017-05-29. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-06)].
  6. Anna S. Dębowska: Elżbieta Chojnacka nie żyje. Wybitna klawesynistka o światowej sławie, wielkiej charyzmie i niepowtarzalnym stylu miała 77 lat. wyborcza.pl, 2017-05-29.
  7. Elżbieta Chojnacka odznaczona Złotą Glorią Artis. mkisn.gov.pl, 2009-09-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-21)].
  8. Laureaci Nagrody ZKP. zkp.org.pl
  9. Nadanie orderów i odznaczeń. prawo.pl

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Elisabeth CHOJNACKA 1972.jpg
Autor: Jean-Luc LEOPOLDI, Licencja: CC BY-SA 4.0
Harpsichord player Elisabeth Chojnacka, during a rehearsal for the 1972 Paris Summer Festival. The conductor was Marius Constant.
POL Order Zaslugi RP kl3 BAR.svg
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Krzyża Komandorskiego Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej