Elżbieta Grabska-Wallis

Elżbieta Grabska-Wallis
Data i miejsce urodzenia

19 stycznia 1931
Warszawa

Data i miejsce śmierci

11 czerwca 2004
Warszawa

Zawód, zajęcie

historyk sztuki

Elżbieta Grabska-Wallis (ur. 19 stycznia 1931 w Warszawie[1], zm. 11 czerwca 2004 tamże[2][3]) – polska historyk sztuki, doktor nauk historycznych[4].

Życiorys

W latach 1948–53 studiowała na Uniwersytecie Warszawskim (dyplom jako magister filozofii w zakresie historii sztuki) oraz w Akademii Sztuk Pięknych (konserwacja malarstwa)[2].

Była współorganizatorką wydarzeń artystycznych okresu „odwilży”: ”Ogólnopolskiej Wystawy Młodej Plastyki „Przeciw wojnie – przeciw faszyzmowi” w warszawskim Arsenale (1955) i wystawy Junge Generation (1956)[5].

Pracowała w Instytucie Historii Sztuki UW od 1951 do 1981. W latach 1955–1956 była redaktorem działu plastyki „Przeglądu Kulturalnego”. W 1963 uzyskała doktorat nauk historycznych na podstawie rozprawy Apollinaire i teoretycy kubizmu w latach 1908-1918, opublikowanej w 1966 roku. W 1972 została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi. Od 1982 do 1992 roku pracowała w Instytucie Historii Sztuki KUL, m.in. prowadząc monograficzne wykłady o twórczości Brancusiego, Gauguina, Kandinsky’ego, Picassa[2].

Należała do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, z której wystąpiła w 1968 w proteście przeciwko inwazji na Czechosłowację[6]. 23 sierpnia 1980 dołączyła do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[7].

Autorka szeregu prac z zakresu historii sztuki. Była wnuczką poetki Bronisławy Ostrowskiej i rzeźbiarza Stanisława Ostrowskiego.

Zmarła w 2004 w Warszawie, została pochowana na cmentarzu leśnym w Laskach[8].

Niektóre publikacje i opracowania

Publikacje

  • Apollinaire i teoretycy kubizmu w latach 1908–1918, Wyd. PIW 1966
  • Kim może być artysta-rzeźbiarz na emigracji?: o ostatnich latach życia Stanisława K. Ostrowskiego / Elżbieta Grabska ; [Stowarzyszenie "Wspólnota Polska". Ośrodek do Spraw Polskiego Dziedzictwa Kulturowego poza Granicami Kraju w Warszawie, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk] – Warszawa : Wspólnota Polska, 2005
  • "Moderne" i straż przednia: Apollinaire wśród krytyków i artystów 1900–1918, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków 2003

Opracowania

  • Artyści o sztuce: od van Gogha do Picassa / wybrały i oprac. E. Grabska, H. Morawska; Katedra Historii Sztuki Nowoczesnej i Krytyki Artystycznej Uniwersytetu Warszawskiego. – Kraków : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963; wznowienia 1969, 1977
  • Joris Karl Huysmans o sztuce / wybór, oprac. i wstęp Elżbiety Grabskiej ; przeł. [z ang.] Halina Ostrowska-Grabska ; Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk. – Wrocław [i in.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, 1969
  • Moderniści o sztuce / wybrała, oprac. i wstępem opatrzyła Elżbieta Grabska. – Warszawa : Państ. Wydaw. Naukowe, 1971
  • Historia doktryn artystycznych: wybór tekstów. Cz. 2, Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700–1870 / wybór, przedmowa i komentarz. Elżbieta Grabska i Maria Porzęcka. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974
  • Dzieła czy kicze? / pod red. Elżbiety Grabskiej i Tadeusza J. Jaroszewskiego; [przedm. E. Grabska]. – Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981

Życie prywatne

Córka Haliny Ostrowskiej-Grabskiej i Zdzisława Grabskiego, synowa prof. Mieczysława Wallisa i opiekunka jego spuścizny rękopiśmienniczej[9]. Jej mężem był socjolog Aleksander Wallis (1930-1984)[10].

Przypisy

  1. ↑ Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968-1993, red. ks. Marian Rusiecki, wyd. Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1994, s. 385
  2. ↑ a b c Małgorzata Kitowska-Łysiak: Dr Elżbieta Grabska-Wallis. Strona Wydziału Nauk Humanistycznych KUL. [dostęp 2015-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-25)].
  3. ↑ Google books: Zeszyty Literackie
  4. ↑ Elżbieta Grabska-Wallis, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2015-11-24].
  5. ↑ https://web.archive.org/web/20151125124058/http://www.kul.pl/dr-elzbieta-grabska-wallis,art_2745.html data dostępu 25 marca 2018
  6. ↑ Tadeusz Rutkowski: Na styku nauki i polityki. Uniwersytet Warszawski w PRL 1944–1989. W: Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego po 1945. Piotr M. Majewski (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016, s. 537. ISBN 978-83-235-1791-7.
  7. ↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
  8. ↑ Elżbieta Grabska-Wallis - biogram, Cmentarz zakładowy Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach, www.cmentarz-w-laskach.pl [dostęp 2020-08-15] (pol.).
  9. ↑ Archiwum Cyfrowe Połączonych Bibliotek
  10. ↑ Ostrowski - genealogia rodziny [dostęp z dnia: 2015-12-04]

Bibliografia