Elżbieta Walezjuszka
 | Ten artykuł należy dopracować |
 | |
%2c_Queen_Consort_of_Spain.svg) | |
| królowa Hiszpanii | |
| Okres | |
|---|---|
| Jako żona | |
| Poprzedniczka | |
| Następczyni | Anna Habsburg |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
| Dzieci | |
Elżbieta de Valois (ur. 2 kwietnia 1545, zm. 3 października 1568) – córka króla Francji Henryka II Walezjusza i Katarzyny Medycejskiej. Królowa Hiszpanii jako trzecia żona Filipa II.
Urodziła się w Chateau de Fontainebleau. W dzieciństwie dzieliła sypialnię z narzeczoną swojego brata Franciszka, która była w tym samym wieku co ona, Marią, królową Szkotów. Obie pozostały bliskimi przyjaciółkami aż do śmierci. Cicha i nieśmiała Elżbieta była przeciwieństwem swojej matki, ale Katarzyna Medycejska ją kochała.
W 1559 poślubiła owdowiałego Filipa II Habsburga, króla Hiszpanii (Filipa Katolickiego) – syna cesarza Karola V Habsburga i Izabeli Portugalskiej. Elżbieta pierwotnie miała poślubić Don Carlosa, syna Filipa II. Małżeństwo to było konsekwencją pokoju w Cateau-Cambrésis. Ślub zawarto per procura w paryskiej katedrze Notre-Dame, a Filipa II zastępował książę Alba. Ceremonię powtórzono w hiszpańskiej Guadalajarze. Elżbieta została trzecią żoną Filipa II.
Filip II był oczarowany 14-letnią panną młodą i oddalił z dworu swoje metresy, a Elżbieta, mimo różnicy wieku, również była zadowolona z męża. W listach do matki pisała, że uważa się za szczęściarę, bo poślubiła takiego czarującego księcia. Filip II, aby zabawić żonę, organizował turnieje. Sofonisba Anguissola, pierwsza włoska kobieta artystka, była damą dworu Elżbiety w latach 1559–1569 i namalowała wiele portretów królowej. Elżbieta otoczyła opieką trzech młodych książąt, zamieszkujących hiszpański dwór; Don Carlosa, Don Juana (nieślubnego syna Karola V), i Alessandro Farnese (księcia Parmy, wnuka Karola V poprzez jego nieślubną córkę Małgorzatę). Elżbieta i jej niedoszły małżonek Don Carlos pozostawali w ciepłych i przyjacielskich relacjach. Mimo często swoich dziwnych zachowań, Don Carlos zawsze był miły dla Elżbiety, a kiedy Filip II rozkazał go aresztować (co doprowadziło do śmierci księcia), Elżbieta płakała przez kilka dni.
Filip II był przywiązany do Elżbiety, nie opuścił jej nawet, kiedy zachorowała na ospę. Pierwsza ciąża Elżbiety w 1564 zakończyła się poronieniem dwóch dziewczynek. 3 października 1568 Elżbieta poroniła syna i tego samego dnia zmarła. Po jej śmierci, jej matka zaproponowała Filipowi II rękę Małgorzaty, młodszej siostry Elżbiety, ale Filip odmówił.
Potomstwo Elżbiety i Filipa II
- Infantka Izabela Klara Eugenia (8 grudnia 1566, Segowia – 12 grudnia 1633, Bruksela). Poślubiła swojego habsburskiego kuzyna – arcyksięcia Austrii – Albrechta Hasbsburga (1559–1621), który został regentem w hiszpańskich Niderlandach (1598). Mieli oni 3 dzieci, wszystkie zmarły jednak we wczesnym dzieciństwie. Ich wspólne rządy rozpoczęły złotą erę habsburskich Niderlandów. Po śmierci Albrechta arcyksiężna rządziła dalej w imieniu swojego bratanka, Filipa IV – króla Hiszpanii, przez co najmniej 12 lat.
- Katarzyna Michalina (10 października 1567 – 6 listopada 1597). Poślubiła Karola Emanuela I, księcia Sabaudii, i została matką Wiktora Amadeusza I.
Zobacz też
Media użyte na tej stronie
Isabel de Valois was the daughter of King Henri II of France and Catharine of Medici. Born in 1546, she married Felipe II in 1559, helping to consolidate the peace process between Spain and France. She was probably the Spanish Monarch's closest wife and she played a political role during her reign. She was the mother of the infantas Isabel Clara Eugenia and Catalina Micaela, whose weddings were planned to strengthen the Spanish presence in Flanders and Savoy.
The Queen wears an austere black velvet dress in keeping with Spanish fashion at that time, but she is adorned with sumptuous jewels. Her right arm rests on a court armchair and in her hands she holds an elegant gold chain ending in a gold pendent in the form of an animal head, set with precious stones. The movement of this jewel, along with the use of red in the ribbons and sleeves, gives this portrait a certain variation and dynamism which Pantoja uses to distance his style from the stasis and rigidity that predominated in earlier Spanish portraiture. Still, he follows the guidelines set out during Felipe II's time, using the model's cold and impassive expression to emphasize the solemnity of the royal image.
Some specialists consider this work to be a copy of an original by the painter Sofonisba Anguissola, a protégée of the Queen. It was painted for the Royal Collection and entered the Prado Museum from there.Autor: Heralder, Licencja: CC BY-SA 3.0
Coat of arms of Elisabeth of France (1545-1568) as Queen Consort of Spain
Sujet représenté portrait (Elisabeth de France, reine d'Espagne, femme, en buste, de trois-quarts, reine : Espagne, bijou, col)
Lieu de conservation Paris ; musée du Louvre département des Peintures
Musée de France au sens de la loi n°2002-5 du 4 janvier 2002
renseignements sur le musée
Statut juridique propriété de l'Etat ; mode d'acquisition inconnu ; musée du Louvre département des Peintures
Ancienne appartenance ancien fonds
Dépôt / chgt affectation Attribution ; musée du Louvre département des Peintures
Genèse copie ; oeuvre en rapport
Historique copie partielle d'un original conservé autrefois à Eindhoven dans la collection Philips
Attribution POURBUS LE JEUNE FRANS, ECOLE DE (ancienne attribution) ; FLANDRES, 16E SIECLE (ancienne attribution)
Bibliographie FRIEDLANDER XIII 397 ; C.S.I. 1, P. 94