El cóndor pasa

Kondor – jeden z symboli Peru

El Cóndor Pasa (hiszp., dosłownie: Przelot kondora – częściej tłumaczone jako Przelatujący kondor) ballada peruwiańska skomponowana w 1913 roku przez Daniela Alomía Robles. To także zarzuela, czyli rodzaj musicalu. Libretto musicalu stworzył Julio Baudouin pod pseudonimem Julio de La Paz.

Popularność zyskała dzięki wersji coverowej, nagranej w 1970 roku przez Simona i Garfunkela.

W roku 1993 została oficjalnie uznana za Patrimonio cultural de la Nación (część dziedzictwa kulturalnego Peru).

W roku 2006 fenomenem internetowym stała się disco-polowa aranżacja utworu w wykonaniu lubelskiego zespołu Primo, który z kolei był coverem zespołu Wańka Wstańka z 1986 roku.

Libretto

Zespół peruwiański grający melodię "El cóndor pasa" (Tokio, Japonia)

Akcja zarzueli umieszczona jest w kopalni w Cerro de Pasco i opowiada o tragicznym konflikcie pomiędzy Indianami i "sajones" (dosł. Sasami) – ich europejskimi panami. Okrutny wyzyskiwacz – pan King, właściciel kopalni, zostaje zabity przez Higinio, ale wkrótce zastępuje go następny właściciel, pan Cup i walka trwa nadal. Tytułowy kondor jest tutaj symbolem wolności.

Ballada grana jest w scenie finałowej. Początkowo nie miała ona słów. Linia melodyczna ballady nawiązuje do cashua (rodzaj andyjskiego tańca podobnego do huaino). Jej inspiracją były tradycyjne pieśni andyjskie.

Oryginalne słowa pieśni są napisane w keczua, języku Imperium Inków, który do tej pory jest używany przez rdzenną ludność Peru. Pieśniarz wzywa potężnego andyjskiego kondora, aby zaniósł go z powrotem do pradawnego królestwa Machu Picchu.

Aranżacja Simona i Garfunkela

Zespół Simon i Garfunkel spopularyzował pieśń "El Cóndor Pasa" w wersji z nowym tekstem autorstwa Paula Simona (na zdjęciu).

Jest to prawdopodobnie najbardziej znana na świecie pieśń peruwiańska. W znacznej mierze zawdzięcza to wersji coverowej, nagranej w 1970 roku przez Simona i Garfunkela na płycie Bridge over Troubled Water (Most nad wzburzoną wodą) – albumie, który w całości miał tytuł El Condor Pasa (If I Could). Paul Simon wykorzystał tylko melodię i napisał do niej całkiem nowe, niezwiązane z oryginalną wersją, słowa. W późniejszym okresie tego samego roku także Perry Como wydał swoją wersję anglojęzycznej wersji Simona w albumie It's Impossible.

Inne aranżacje

• BZN
• Paul Mauriat
• Edward Simoni

Tekst oryginalny (w języku keczua)

Kondor majestatycznie unoszący się nad Kanionem Colca (Peru)

Przekład na język polski

Kondor majestatycznie unoszący się nad Kanionem Colca (Peru)

Zobacz też

• Muzyka latynoamerykańska – region andyjski

Linki zewnętrzne

• Tekst oryginalny i nuty ballady oraz przekład na inne języki