Eldar Riazanow
(c) Kremlin.ru, CC BY 4.0 | |
Prawdziwe imię i nazwisko | Eldar Aleksandrowicz Riazanow |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Zawód | |
Współmałżonek | Zoja Fomina (1950–1970), |
Lata aktywności | 1953–2006 |
Odznaczenia | |
|
Eldar Aleksandrowicz Riazanow (ros. Эльдар Александрович Рязанов; ur. 18 listopada 1927 w Kujbyszewie, zm. 29 listopada 2015 w Moskwie[1]) – rosyjski reżyser, twórca popularnych komedii i melodramatów, scenarzysta, aktor, dramaturg, poeta, Ludowy Artysta ZSRR (1984).
Życiorys
Eldar Riazanow urodził się w 1927 roku w Samarze[2]. Był synem urzędnika Aleksandra Siemionowicza Riazanowa.
W 1950 ukończył moskiewski Wszechrosyjski Państwowy Uniwersytet Kinematografii im. S.A. Gierasimowa. W latach 1950–1955 pracował w kronice filmowej i realizował filmy dokumentalne[3].
W 1956 roku wyreżyserował pierwszy film fabularny pt. Noc karnawałowa, od którego zaczęła się rozwijać jego kariera. Od 1955 roku został pracownikiem studia „Mosfilm”. Odkrył wiele nowych twarzy dla filmu. W Nocy karnawałowej zadebiutowała w głównej roli Ludmiła Gurczenko. W popularnej komedii muzycznej Ballada huzarska z 1962 po raz pierwszy wystąpiła Łarisa Gołubkina. Złodziej samochodów (1966) był główną rolą Innokientija Smoktunowskiego[2]. Ironia losu (1975), w Polsce rozpowszechniana pod tytułem „Szczęśliwego Nowego Roku”[4] przyniosła Barbarze Brylskiej dużą popularność w Związku Radzieckim, a film regularnie był emitowany w telewizjach krajów poradzieckich aż do początku XXI wieku[2].
Duże sukcesy frekwencyjne odnosiły także jego kolejne filmy, w tym Romans biurowy (1977), Garaż (1979), Dworzec dla dwojga (1982), Gorzki romans (1984) i Zapomniana melodia na flet (1987). Riazanow jako jeden z nielicznych pozostał czynnym artystą po rozpadzie ZSRR, nakręcił wówczas m.in. Niebiosa obiecane (1991), Wróżba (1993), Cześć, pajace! (1996), Stare klacze (2000), Klucz od sypialni (2003), Andersen. Fantazje na temat (2006)[2].
W 2007 imieniem Eldara Riazanowa nazwano samolot typu Boeing 737 rosyjskich linii lotniczych KD Avia (rej. VP-BJX)[2]. Został on złomowany w 2010.
W ostatnich latach ciężko chorował, w ostatnich miesiącach wielokrotnie hospitalizowany. Zmarł 29 listopada 2015 roku[2].
Pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie[5].
Odznaczenia i nagrody
- Order Zasług dla Ojczyzny II klasy (2008, Rosja)
- Order Zasług dla Ojczyzny III klasy (1996, Rosja)
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy – dwukrotnie (1969, 1977 ZSRR)
- Order Przyjaźni Narodów (1987, ZSRR)
- Ludowy Artysta ZSRR (1984)
- Nagroda Państwowa ZSRR (1977)
- Nagroda Państwowa RFSRR im. braci Wasiljewych (1979, ZSRR)
- Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
- Order Honoru (2008, Gruzja)
Przypisy
- ↑ Eldar Ryazanov Soviet comedy film giant dies (ang.). BBC, 2015-11-30. [dostęp 2022-02-25].
- ↑ a b c d e f Odszedł Eldar Riazanow (pol.). W: Wilnoteka [on-line]. Wilnoteka.lt, 2015-11-30. [dostęp 2015-11-30].
- ↑ Kazimierz Nowacki (red.), Z filmem radzieckim na ty, Kraków 1972, s. 53.
- ↑ Szczęśliwego Nowego Roku (1975) (pol.). Filmweb.pl. [dostęp 2016-02-09].
- ↑ Новодевичье кладбище. Рязанов Эльдар Александрович (1927-2015)
Bibliografia
- Galina Dołmatowska, Irina Szyłowa, Sylwetki radzieckiego ekranu, przeł. z ros. Marek Dzierwajłło, Wydawnictwo Progress, Moskwa 1980, s. 268-277.
- Эльдар Рязанов w bazie КиноПоиск.Ru
- Eldar Ryazanov w bazie IMDb (ang.)
- Eldar Riazanow w bazie Filmweb
Media użyte na tej stronie
Знак «Народный артист СССР». Изображение с удостоверения к знаку.
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: l'Ordre des Arts et des Lettres, Chavalier rank
Medal State Prize Soviet Union
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Order of Honor (Georgia)
Ribbon bar of Order of Merit Before the Fatherland 3st