Eldorado (basen kąpielowy)

Eldorado
Państwo

 Czechy

Miejscowość

Ostrawa-Michałkowice

Adres

ul. Rychvaldská

Typ budynku

rekreacyjny

Rozpoczęcie budowy

lata 1930.

Ukończenie budowy

lata 1930.

Właściciel

Jarmila Svrčinová

Położenie na mapie Ostrawy
Mapa konturowa Ostrawy, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Eldorado”
Położenie na mapie Czech
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego
Mapa konturowa kraju morawsko-śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Eldorado”
Ziemia49°50′37,3″N 18°21′18,1″E/49,843694 18,355028

Eldorado – historyczny basen kąpielowy w Ostrawie w Czechach, w obwodzie miejskim Michałkowice, przy ulicy Rychwałdzkiej (ul. Rychvaldská), nad Potokiem Michałkowickim, tuż przy granicy z miastem Rychwałd. Od 1993 roku nie funkcjonuje, mimo że zachowała się podstawowa infrastruktura kąpieliska.

W 1939 roku, przez siedem miesięcy, znajdował się na terytorium Polski.

Historia

Basen kąpielowy Eldorado wybudowano w latach 30. XX wieku w stylu lido według projektu Františka Borovca. Położony był na północno-wschodnich obrzeżach Michałkowic, wówczas odrębnej gminy na prawach miasteczka, na obszarach zielonych[1] (działka nr 186[2]).

W związku z aneksją Zaolzia przez Polskę w październiku 1938[3], Polska zagarnęła obszar powiatu czeskocieszyńskiego oraz częściowo frysztackiego. Ponadto 31 stycznia 1939 roku do Polski włączono nowe tereny należące do 1938 roku do Czechosłowacji[4]. Obejmowały one m.in. skrawek gminy Michałkowice odpowiadający posesji basenu kąpielowego Eldorado. Jak podaje Antoni Wrzosek[5]:

Granica pokrywa się następnie na znacznym odcinku z granicą powiatu frysztackiego, z tym tylko, że dwa domy gminy Rychwałd leżące najbliżej kopalni Michał w Michałkowicach, zostały odstąpione Czechosłowacji. Odchylenie następuje w miejscu przecięcia granicy powiatowej z drogą Michałkowice-Podlesie. Granica państwowa wchodzi tu na potok, odcinając na stronę polską grupę domów gminy Michałkowice z restauracją wycieczkową i basenem kąpielowym „Eldorado” oraz część pól i lasów przynależnych do tej gminy. Dalej granica schodzi z potoku na przepust kolei górniczej Michałkowice-Pietwałd i podąża z drobnymi odchyleniami brzegiem lasu do drogi gminnej Michałkowice-Pietwałd, przecinając ją obok kolonii „Brazylia” pozostającej po stronie czeskiej.

Ponieważ główne wejście do basenu znajdowało się od strony zachodniej, poprzez most nad Potokiem Michałkowickim, przeprowadzenie granicy polsko-czechosłowackiej na Potoku Michałkowickim odcięło basen kąpielowy Eldorado, restaurację wycieczkową i sąsiednie kilka domów od głównej drogi dojazdowej, która pozostała w Czechosłowacji. W związku z napadem Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 obszar ten włączono do III Rzeszy, do niemieckiego powiatu Teschen w rejencji katowickiej[6]. W 1941 roku Niemcy przyłączyli Michałkowice do Ostrawy[7], lecz ponieważ zachowali zachodnią linię powiatu Teschen według polskiej linii okupacyjnej ze stycznia 1939[8], basen Eldorado pozostał jedynym obszarem Michałkowic nie włączonym podczas wojny do Ostrawy. Doszło do tego po wojnie, po powrocie do Czechosłowacji i po przywróceniu przedwojennych granic gmin katastralnych[7].

Stan obecny

W związku z rozpadem Czechosłowacji w 1993 roku obiekt kąpieliska zaczął podupadać. Właścicielka Jarmila Svrčinová planowała nadal prowadzić działalność gospodarczą, inwestując około 100 000 koron w basen. Przerosło to jednak jej możliwości finansowe i basen został wynajęty. Nowy najemca szybko się wycofał, kiedy zorientował się, że prowadzenie obiektu jest nieopłacalne w nowej rzeczywistości rynkowej. Od 1993 roku obiekt jest w złym stanie technicznym, obrasta go trawa. Koszty odrestaurowania historycznego obiektu są znaczne, a władze Michałkowic nie mają środków na wykupienie obiektu, przez co Eldorado z roku na rok niszczeje[1].

Przystanek autobusowy przy dawnym głównym wejściu do basenu nadal nosi nazwę Eldorado[9]. Przy obiekcie funkcjonuje pensjonat U Rašků[10].

Infrastruktura

  • basen typu lido o wymiarach 50 × 25 m
  • budynek dawnej restauracji wycieczkowej
  • przebieralnie
  • toalety/prysznice
  • budka z lodami
  • stróżówka

Przypisy

  1. ↑ a b Eldorádo už léta zarůstá trávou a chátrá.
  2. ↑ Mapa katastralna kąpieliska.
  3. ↑ Ustawa z dnia 27 października 1938 r. o podziale administracyjnym i tymczasowej organizacji administracji na obszarze Ziem Odzyskanych Śląska Cieszyńskiego. „Dziennik Ustaw Śląskich”. nr 18/1938, poz. 35, Katowice, 31 października 1938 r. (pol.). 
  4. ↑ Ustawa z dnia 31 stycznia 1939 r. o podziale administracyjnym ziem odzyskanych we Frydeckiem i Czadeckiem oraz o zmianie granic niektórych gmin powiatów cieszyńskiego i frysztackiego. „Dziennik Ustaw Śląskich”. nr 2/1939, poz. 9, Katowice, 1 lutego 1939 r. (pol.). 
  5. ↑ Antoni Wrzosek, Nowe granice województwa śląskiego (komunikat nr 39), Katowice: Instytut Śląski, 1937 [dostęp 2021-07-22].
  6. ↑ Landkreis Teschen.
  7. ↑ a b Historický lexikon obcí České republiky 1869-2005.
  8. ↑ Kreis Teschen.
  9. ↑ Eldorado na Google Maps.
  10. ↑ Pension u Rašků.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Czech Republic adm location map.svg
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of the Czech Republic
Ostrava location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: ODbL
Location map of Ostrava, Czech Republic
Ta mapa of Lędziny została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Moravian-Silesian Region - outline map.svg
Autor: Caroig, Licencja: CC BY-SA 3.0
Outline map of the Moravian-Silesian Region, Czechia, ready for the Geobox template, calibrated at en:Template:Geobox locator Moravian-Silesian Region