Elektrit

	Towarzystwo Radiotechniczne „Elektrit”
	Towarzystwo Radiotechniczne „Elektrit”
Państwo	Polska
Siedziba	Wilno
Data założenia	1925
Data likwidacji	1939
Zatrudnienie	1100
brak współrzędnych

Fragment hali maszyn

Towarzystwo Radiotechniczne „ELEKTRIT” – największe przedsiębiorstwo w Wilnie i na Wileńszczyźnie w latach międzywojennych. Zatrudniało 1100 pracowników, produkując odbiorniki radiowe, zasilacze, wzmacniacze i podzespoły radiotechniczne.

Początki

W roku 1925 w Wilnie Samuel i Hirsz Chwolesowie oraz Nachman Lewin powołali Towarzystwo Radiotechniczne „Elektrit”, które przy ulicy Wileńskiej 24 prowadziło sklep oraz warsztat radiotechniczny, zajmujący się sprzedażą, instalacją oraz naprawą importowanego sprzętu radiowego. W 1927 roku firma zaczęła montować i sprzedawać proste odbiorniki własnej konstrukcji. Ogromne zainteresowanie odbiornikami, spowodowane w dużym stopniu uruchomieniem w 1928 roku stacji Polskiego Radia w Wilnie, zachęciło firmę do rozpoczęcia własnej produkcji podzespołów radiowych (kondensatorów, transformatorów, głośników, obudów). W 1934 roku „Elektrit” rozpoczął produkcję odbiorników na licencji wiedeńskiej firmy „Minerwa” w nowym zakładzie przy ul. gen. Szeptyckiego.

Budynki byłego Towarzystwa Radiotechnicznego „Elektrit” w Wilnie, stan z 2001 r.

Fabryka

W 1936 roku „Elektrit” był największym producentem odbiorników w kraju, zatrudniającym 1100 pracowników^[1]. W tym okresie Elektrit stał się nowoczesną fabryką o powierzchni ponad 10 000 m², z własną elektrownią, stolarnią, bogato wyposażonym działem mechanicznym i laboratoriami. Montaż odbywał się systemem taśmowym przy wykorzystaniu 6 linii produkcyjnych. Roczna produkcja odbiorników wynosiła 54 000 sztuk a wartość produkcji 1,2 mln dolarów. Odbiorniki montowane były prawie w całości z polskich podzespołów, tylko 20% elementów pochodziło z importu. Od 1937 roku „Elektrit” zaczął – jako jedyny polski producent – eksportować odbiorniki radiowe, m.in. do Indii, Afryki Południowej i na Bliski Wschód^[1]. Firma brała udział we wszystkich ważniejszych targach i wystawach międzynarodowych, zdobywając wyróżnienia i medale.

II wojna światowa

Działalność fabryki zakończyła się z wybuchem II wojny światowej. Po zajęciu Wilna przez ZSRR zakłady wraz z personelem, maszynami, wyrobami i materiałami zostały wywiezione do Mińska, gdzie na polecenie władz radzieckich załoga uruchomiła w 1940 roku produkcję radioodbiorników, wykorzystując przywiezione podzespoły i rosyjskie lampy. W 1941 roku zakład został zniszczony przez Niemców^[1]. Po zakończeniu wojny fabrykę uruchomiono powtórnie w 1946 roku (za pomocą niewielu pozostałych pracowników wileńskich zakładów) pod nazwą „Zakład Radiowy im. W. Mołotowa”. Produkowała odbiorniki radiowe „Mińsk” o wyglądzie naśladującym przedwojenne „Elektrity”.

Po wojnie w Polsce grupy byłych pracowników Elektritu pracowały w Państwowej Fabryce Odbiorników Radiowych (późniejszej Dzierżoniowskiej Diorze) i współtworzyły we Wrocławiu spółdzielnię „Radiotechnika”.