Elektrownia jądrowa Biełojarsk
 Elektrownia jądrowa Biełojarsk widziana od strony zbiornika Biełojarskiego. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Status | Aktywna |
| Właściciel | Rosenergoatom |
| Operator | Rosenergoatom |
| Liczba bloków energetycznych | 4 |
| Moce | |
| Łączna moc: | |
| - elektr. netto | 560 MW |
| - elektryczna brutto | 600 MW |
| Roczna prod. elektr. | 1430 TWh |
| Łączna wygen. moc elektry. | 138,06 (blok nr 2 i 3) TWh |
| Źródła energii | |
| Źródła energii: | |
| - główne | |
| Kluczowe daty | |
| Rozpoczęcie budowy | 1 czerwca 1958 |
| Włączenie do sieci | 26 kwietnia 1964 |
Położenie na mapie obwodu swierdłowskiego  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
 56°50′30″N 61°19′21″E/56,841667 61,322500 | |
Elektrownia jądrowa Biełojarsk – rosyjska elektrownia jądrowa; druga w historii elektrownia jądrowa w Związku Radzieckim. Położona nieopodal miasta Biełojarsk, koło Jekaterynburga. Do 1990 roku pracował w niej reaktor typu RBMK.
Bloki energetyczne
| Nr bloku | Blok 1 | Blok 2 | Blok 3 | Blok 4 | Blok 5 |
|---|---|---|---|---|---|
| Typ | RBMK (LWGR) | RBMK (LWGR) | FBR (powielający) | FBR (powielający) | FBR (powielający) |
| Model | AMB-100 | AMB-100 | BN-600 | BN-800 | BN-1200 |
| Status | w trakcie demontażu | wyłączony | aktywny | aktywny | planowany |
| Dostawca | Minjażmasz | ||||
| Właściciel | Ministerstwo Przemysłu i Energii Atomowej | Ministerstwo Przemysłu i Energii Atomowej | Rosenergoatom | Rosenergoatom | |
| Operator | Rosenergoatom | Rosenergoatom | Rosenergoatom | Rosenergoatom | |
| Data rozpoczęcia budowy | 1 czerwca 1958 | 1 stycznia 1962 | 1 stycznia 1969 | 18 lipca 2006 | 2025 |
| Data osiąg. stanu kryt. | 1 września 1963 | 10 października 1967 | 26 lutego 1980 | 27 czerwca 2014[1] | |
| Data włączenia do sieci | 26 kwietnia 1964 | 29 grudnia 1967 | 4 sierpnia 1980 | 31 października 2016 | 2036 |
| Data trwałego wyłączenia | 1 stycznia 1983 | 1 stycznia 1990 | |||
| Moc elektryczna netto | 102 MW | 146 MW | 560 MW | 820 MW | |
| Moc elektryczna brutto | 108 MW | 160 MW | 600 MW | 885 MW | 1220 MW |
| Moc termiczna | 286 MW | 530 MW | 1470 MW | 2100 MW | |
| Współczynnik wydajności | 74,1% |
Historia
Od początku działalności elektrownia ma charakter eksperymentalny, służący do testowania różnych rodzajów reaktorów jądrowych. Pierwszy z nich nie był przystosowany do pracy przemysłowej[2].
Drugi blok elektrowni był pierwszym blokiem z grafitowym reaktorem kanałowym przystosowanym do przemysłowej produkcji energii elektrycznej. Średnioroczna produkcja prądu elektrycznego w dwóch pierwszych blokach wynosiła, odpowiednio, 8,73 TWh i ok. 22,24 TWh[2].
Pracujący w niej reaktor na neutrony prędkie, typu BN-600, jest największym tego rodzaju reaktorem na świecie. Jest jedynym reaktorem pracującym obecnie w elektrowni. Nie posiada osłony bezpieczeństwa. Trwa budowa bloku z reaktorem BN-800, a planowana jest budowa kolejnego bloku, z reaktorem BREST.
Usterki i awarie
Pierwsza awaria w elektrowni wydarzyła się 21 grudnia 1967. Nastąpiło wtedy stopienie się prętów kontrolnych reaktora nr 1 i zablokowanie się ich. Ponieważ pręty nie odpowiadały na sygnały sterujące, postanowiono wyłączyć reaktor i ręcznie wyjąć zablokowane pręty. Uszkodzenia prętów zdarzały się okresowo w latach 1964–1979[2].
W 1977 nastąpiło stopienie się około połowy prętów paliwowych w reaktorze nr 2. Po około roku napraw, 31 grudnia 1978 w tym samym bloku nastąpił pożar. Wybuchł on w hali maszyn, przy zbiorniku oleju turbogeneratora. Spowodował spalenie się kabli i utratę kontroli nad reaktorem. Przy gaszeniu pożarów napromieniowanych zostało 8 osób[2].
Zanieczyszczenie środowiska
Według rosyjskich organizacji ekologicznych w wyniku eksploatacji bloków nr 1 i 2 najbardziej ucierpiał pobliski zbiornik Biełojarski, i połączona z nim rzeka Piszma. Zbiornik miał się stać miejscem nielegalnego pozbywania się odpadów radioaktywnych. Ekolodzy mówią, że zdeponowano tam odpadów o łącznej aktywności ponad 100 kiurów. Obfitość trytu w jeziorze ma być według nich 2-3 razy większa od tła[2].
Demontaż wyłączonych bloków
W maju 2014 roku rozpoczął się proces rozbiórki dwóch pierwszych bloków elektrowni. Te prototypowe reaktory (AMB-100 i 200) zostały wyłączone w latach 80. XX wieku[1].
Paliwo jądrowe z obu reaktorów AMB jest przechowywane na miejscu (190 ton uranu w 5000 zestawów paliwowych) i na składowisku RT-1 ośrodka Maja (76 ton uranu 2200 zestawach paliwowych). Większość z nich uznawana jest za uszkodzone[3].
Ponieważ elementy paliwowe tych reaktorów mają unikalny kształt, na potrzeby ich obróbki powstaje specjalna linia przetwarzania. Wywóz paliwa ma się rozpocząć w ciągu kilku lat.[1] Trafią on najpewniej do zakładów w Krasnojarsku[3].
Rozbiórka bloków rozpoczęła się od demontażu turbogeneratora reaktora nr 1. Rozpoczęto też kompaktowanie radioaktywnych odpadów z obu bloków, np. wyposażenia, narzędzi, i ubrań. Trafią one potem do dalszego przetwarzania lub na składowisko docelowe[1].
Zburzenie budynków bloków nr 1 nr 2 planowane jest na rok 2032. Fazę demontażu elektrowni finansuje Rosenergoatom, operator elektrowni, będąca spółką zależną państwowej firmy Rosatom. Ponieważ w czasach Związku Radzieckiego nie odkładano pieniędzy na demontaż elektrowni, firma będzie musiała pokryć koszty operacji ze środków własnych i/lub państwowych. Dopiero od 1995 roku elektrownie jądrowe w Rosji prowadzą fundusz na przyszłe wydatki związane z kosztami likwidacji siłowni jądrowych[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e Dismantling of Beloyarsk units begins. World Nuclear News, 2014-05-13. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).
- ↑ a b c d e Beloyarsk nuclear power plant. DecomAtom. [dostęp 2014-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-17)]. (ang.).
- ↑ a b International Atomic Energy Agency. Spent Fuel Reprocessing Options. „IAEA Technical Documents”. IAEA-TECDOC-1587, s. 125. International Atomic Energy Agency. ISSN 1011-4289. (ang.).
Bibliografia
- World Nucelar Association – Beloyarsk-1. [dostęp 2021-01-29]. (ang.).
- World Nucelar Association – Beloyarsk-2. [dostęp 2021-01-29]. (ang.).
- World Nucelar Association – Beloyarsk-3. [dostęp 2021-01-29]. (ang.).
- World Nucelar Association – Beloyarsk-4. [dostęp 2021-01-29]. (ang.).
- World Nucelar Association – Beloyarsk-5. [dostęp 2021-01-29]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Reaktor BREST. nikiet.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-12)].
Media użyte na tej stronie
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Russia.
EquiDistantConicProjection : Central parallel :
* N: 54.0° N
Central meridian :
* E: 100.0° E
Standard parallels:
* 1: 49.0° N * 2: 59.0° N
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Because the southern Kuril islands are claimed by Russia and Japan, they are shown as disputed. For more information about this see: en:Kuril Islands dispute. These islands are since 1945 under the jurisdiction of the Russian Federation.
en:SVG logo of a stylized en:lightning bolt on a en:circle. This was designed by me, en:User:Crotalus horridus, as a public domain image that could be used on en:Template:User Metroid. It is similar in style to the screw attack power up.
Map of Sverdlovskaya oblast (Russia), in the Mercator projection.
Main building of Beloyarsk Nuclear Power Station as seen from the Beloyarskoye Reservoir near Zarechny, Sverdlovsk Oblast, Russia. Beloyarsk has the largest fast breeder reactor (BN-600) of the world and is currently building another one (BN-800). As of 2007 it is the only commercial nuclear powerplant of the Urals and the oldest Russian commercial nuclear powerplant still in use. Besides the BN-600 it also has 2 older graphite reactors, which were shutdown in the 1980s and 1990s.