Elemka

Elemka
Ilustracja
Poprzednie nazwy

Cap Nord, Andromeda,
Kapitan Hilgendorf
Cornelia

Bandera

 Polska

Znak wywoławczy

SPLM

Port macierzysty

Gdynia

Armator

Liga Morska i Kolonialna

Dane podstawowe
Materiał

stal, drewno

Historia
Stocznia

William Lyall Shipbuilding
Co Ltd. Vancouver, Kanada

Data budowy

1918

Data wycofania ze służby

1951

Dane techniczne
Wyporność

2200 t

Liczebność załogi

37

Długość całkowita (L)

92,8 m

Szerokość (B)

13,5 m

Zanurzenie (D)

5,7 m

Pojemność

1458 BRT / 1178 NRT RT

Ożaglowanie
Typ ożaglowania

szkuner

Powierzchnia ożaglowania

2500 m²

Liczba masztów

5

Napęd mechaniczny
Silnik

Scandia x 2

Moc silnika

600 KM

Prędkość maks.

8 w.

Elemka

Elemka – polski żaglowiec z lat 19341938 – pięciomasztowy szkuner. Imię jest skrótowcem nazwy armatora – LMK.

Historia

Zbudowany w 1918 roku w Kanadzie jako żaglowiec towarowy pod nazwą „Cap Nord”. Statek był od początku pechowy – zbudowany dla armatora francuskiego nie został wykupiony i do 1922 roku pływał pod brytyjską banderą, pozostając w posiadaniu właścicieli stoczni. Po przejściu pod banderę duńską prawie nie pływał z uwagi na problemy z silnikami. Przez wiele lat stał zacumowany w Kilonii, gdy w sierpniu 1934 roku zakupiła go polska Liga Morska i Kolonialna.

Żaglowiec miał pływać m.in. do portów Afryki Zachodniej w celu propagowania handlu zamorskiego i szukania nowych rynków zbytu, jednocześnie pełniąc rolę jednostki szkolnej. W rejsie z Kilonii do Gdyni uległ awarii i do końca marca 1935 roku przechodził remont w Stoczni Gdańskiej. 8 maja 1935 został oddany do służby i pod dowództwem kpt. T. Szczygielskiego odbył podróż do Aleksandrii i Jafy, przy czym okazał swoją całkowitą nieprzydatność dla założonych celów. Od czerwca 1936 służył jako młodzieżowa baza szkoleniowa, m.in. dla ZHP.

Na żaglowcu pływał malarz marynista Michał Leszczyński[1].

W 1938 został zakupiony przez amerykańskiego armatora komandora S.M. Rissa z zamierzeniem wykonania rejsu dookoła świata pod nową nazwą „Andromeda”. Pomysł ten nie został zrealizowany i statek przebudowano ponownie na żaglowiec handlowy. Wyremontowany statek, załadowany w Królewcu i przygotowany do rejsu po wodach Ameryki Południowej został sprzedany na licytacji 8 lutego 1939 roku. Nowym nabywcą był niemiecki Związek Armatorów Hamburskich i pod nazwą „Kapitan Hilgendorf” stał się stacjonarnym statkiem szkoleniowym dla młodzieży w Hamburgu.

W okresie II wojny światowej statek służył Kriegsmarine jako hulk szkolny i uległ dewastacji. Po 1947 powstał projekt przekształcenia go w pływający hotel, jednak po ucięciu 2 masztów w 1949 dalej eksploatowany był jako lichtuga morska pod nazwą „Cornelia”. Dawny żaglowiec holowany przez holownik „Corsar” woził węgiel pomiędzy niemieckimi portami na Bałtyku. W 1950 „Cornelia” osiadła na mieliźnie na skutek awarii. W roku 1951 ostatecznie rozebrano statek na opał w Lubece, według innych źródeł pływał jako lichtuga do 1953.

Dane

  • typ: szkuner pięciomasztowy
  • armator: Liga Morska i Kolonialna
  • długość:
    • całkowita: 83 m (bez bukszprytu)
    • kadłuba: 74 m
  • wysokość maksymalna: 43 m
  • szerokość: 13,5 m
  • zanurzenie: 5,7 m
  • pojemność:
    • brutto: 1471 BRT
    • netto: 1178 NRT
  • nośność: 2200 DWT
  • powierzchnia żagli: ok. 2500 m²
  • napęd:
    • żaglowy
  • napęd pomocniczy:
    • dwa 8-cylindrowe silniki pomocnicze „Scandia” o łącznej mocy 600 KM
    • dwie śruby
  • załoga: 37 osób (w tym 14 praktykantów)
  • stocznia: William Lyall Shipbuilding (Kanada)
  • rok budowy: 1918

Przypisy

  1. Edward Zając, Sanockie biografie, Sanok 2009, s. 82.

Bibliografia

  • Jerzy Miciński, Stefan Kolicki: Pod polską banderą. Gdynia: Wydawnictwo Morskie, 1962, s. 143, seria: Biblioteka miesięcznika „Morze”.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (with coat of arms).svg
Flaga Polski z godłem, wersja symboliczna. Oparta na Image:Flag of Poland.svg i Image:Herb Polski.svg. Uwaga: godło użyte w tej grafice nie jest oficjalne. Oficjalna wersja godła nie jest jeszcze dostępna w formacie wektorowym, stąd zamieszczono poniżej dodatkową wersję tej grafiki w formacie PNG, w której użyto poprawnego wizerunku godła.