Eliasz Kanarek
| Data i miejsce urodzenia | 21 czerwca 1901 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | maj 1969 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki |
Eliasz Kanarek (ur. 21 czerwca 1901 w Skowierzynie[1], zm. w maju 1969 w Scottsville (Wirginia)) – polski malarz i rysownik pochodzenia żydowskiego, członek Bractwa św. Łukasza.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Jakuba i Klary z Goldbergów[1]. W latach 1919–1920 służył jako ochotnik w Wojsku Polskim.
W latach 1923–1928 studiował w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem prof. Tadeusza Pruszkowskiego. Był członkiem Bractwa św. Łukasza i brał udział w wystawach tej grupy. Jako rysownik współpracował w latach 1935–1938 z pismami satyrycznymi „Szpilki” i „Cyrulik Warszawski”. Uczestniczył w Biennale w Wenecji (1934), wystawiał w Carnegie Museum of Art w Pittsburghu (1937).
Malował portrety kobiet i dzieci, sceny rodzajowe, martwe natury i krajobrazy. Jego malarstwo cechowała pogodna kolorystyka, niekiedy groteskowa deformacja, jak w obrazie „Idylla” (1931). Zajmował się też grafiką książkową, stworzył ilustracje do żartobliwego wydawnictwa reklamowego Lasów Państwowych „Mr Pickwick in Timberland”. W 1932 zaprojektował scenografię do filmu „Dzikie pola” reżyserii Józefa Lejtesa.
W 1938 wraz z malarzami z Bractwa św. Łukasza brał udział w namalowaniu siedmiu obrazów historycznych przeznaczonych do sali honorowej pawilonu polskiego na Wystawie Światowej w Nowym Jorku (1939). Oprócz Eliasza Kanarka byli to: Tadeusz Pruszkowski, Bolesław Cybis, Bernard Frydrysiak, Jan Gotard, Aleksander Jędrzejewski, Jeremi Kubicki, Antoni Michalak, Stefan Płużański, Janusz Podoski i Jan Zamoyski.
W marcu 1939 popłynął wraz z Bolesławem Cybisem transatlantykiem „Batory” do Nowego Jorku wioząc obrazy na wystawę. Po wybuchu wojny pozostał w USA. Na emigracji kontynuował działalność artystyczną. Obrazy stworzone na nowojorską wystawę pozostały w USA - ostatecznie trafiły do jezuickiego kolegium Le Moyne w Syracuse. Ich powrót do Polski zaplanowany jest na lato 2022[2]. Ostatecznie, mają wejść w poczet zbiorów powstającego Muzeum Historii Polski w Warszawie.
Przypisy
- ↑ a b Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Stanisław Łoza (red.). Warszawa: 1939, s. 129. [dostęp 2021-07-29].
- ↑ Finał wielkiej epopei. Po 83 latach „Łukaszowcy” wracają do Polski - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Portal Gov.pl, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2022-06-22] (pol.).
Bibliografia
- Jerzy Maśnicki, Kamil Stepan: Pleograf. Słownik biograficzny filmu polskiego 1896–1939, Staromiejska Oficyna Wydawnicza, Kraków 1996.
- Sławomir Rogowski: Dzieje Polski według Bractwa, Polityka, 9 maja 2006.
- AgraArt Biografia i galeria.