Elizabeth Blackburn

Elizabeth Helen Blackburn
Ilustracja
(c) Science History Institute, CC BY-SA 3.0

Blackburn ze złotym medalem AIC (2012)
Data i miejsce urodzenia

26 listopada 1948
Hobart

Zawód, zajęcie

biolog

Miejsce zamieszkania

Stany Zjednoczone

Narodowość

australijska i amerykańska

Alma Mater

Uniwersytet w Melbourne
Uniwersytet w Cambridge

Uczelnia

Uniwersytet Kalifornijski w San Francisco

Odznaczenia
NAS Award in Molecular Biology (1990)
FRS (1992)
Australia Prize (1998)
Harvey Prize (1999)
Dickson Prize (2000)
Heineken Prize (2004)
Lasker Award
Louisa Gross Horwitz Prize
ASCB Public Service Award (2004)
Meyenburg Prize (2006)
L’Oréal-UNESCO Award for Women in Science (2008)
Nagroda Nobla w fizjologii lub medycynie (2009)
AIC Gold Medal (2012)
Strona internetowa
Elizabeth Blackburn w marcu 2009

Elizabeth Helen Blackburn (ur. 26 listopada 1948 w Hobart[1]) – amerykańska biolog molekularna pochodzenia australijskiego, laureatka Nagrody Nobla[1]. Zajmuje się telomerami i etyką medyczną.

Dzieciństwo

Jej oboje rodzice byli lekarzami, miała siedmioro rodzeństwa. Wcześnie zainteresowała się zwierzętami i przyrodą[2]. Uczęszczała do Melbourne High School (kiedy była nastolatką, jej rodzina przeprowadziła się do Melbourne)[3].

Praca naukowa

Studiowała na Uniwersytecie w Melbourne, gdzie uzyskała tytuł licencjata (1970) i magistra (1972) z biologii[3][4]. Za radą swoich profesorów wyjechała do Anglii, by tam podjąć dalsze studia[3]. Stopień doktora uzyskała w 1975 na Uniwersytecie w Cambridge[1]. Odbyła staż podoktorski z biologii molekularnej i komórkowej na Uniwersytecie Yale’a w laboratorium dr. Josepha Galla w latach 1975–1977[1][3][4]. Wraz z nim odkryła strukturę telomerów chromosomów. Wyniki opublikowali w artykule w 1978 roku[3]. Pracowała na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, a w 1990 objęła stanowisko profesora biologii i fizjologii na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Francisco[1].

Carol Greider i Elizabeth Blackburn

W 1980 Blackburn poznała Jacka Szostaka, który również badał telomery i który był zaintrygowany jej badaniami[1]. Oboje zaczęli badać telomery używając do tego drożdży i Tetrahymena[1]. W 1984 Blackburn i Greider odkryły telomerazę[1]. W następnych latach wraz ze współpracownikami badała wpływ stresu na telomerazy i telomery[5] ze szczególnym uwzględnieniem medytacji mindfulness[6][7].

Uhonorowanie

W 2009 otrzymała, wraz z Carol W. Greider i Jackiem Szostakiem, Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny[1] za „odkrycie, jak zakończenia chromosomów są chronione przez struktury zwane telomerami oraz enzym telomerazę”[2].

Blackburn została także wybrana członkinią Royal Society of London (1992) i zagraniczną współpracowniczką National Academy of Sciences (1993)[1]. Elizabeth Blackburn została nazwana jednym ze „100 najbardziej wpływowych ludzi” w 2007 przez Time[3].

Służyła w Radzie Prezydenta ds. Bioetyki od 2002 do 2004[4]. Wspierała badania nad ludzkimi komórkami embrionalnymi, w przeciwieństwie do administracji Busha. Jej kadencje w Radzie zostały zakończone dyrektywą Białego Domu 27 lutego 2004 r.[8] Po tej decyzji wielu naukowców wyraziło oburzenie z powodu jej usunięcia[9].

Została wyróżniona honorowymi stopniami przez 11 uniwersytetów[4]. W 2008 roku została laureatką nagrody North American Laureate for L’Oreal-UNESCO For Women in Science[4]. Była prezes Salk Institute od 2016[10], acz postanowiła odejść na emeryturę w 2018[11].

Życie prywatne

Ma męża nazwiskiem John W. Sedat i jednego syna – Benjamina (ur. 1986)[2][12][13].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j Elizabeth Blackburn, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-09-30] (ang.).
  2. ↑ a b c Elizabeth H. Blackburn - Facts - NobelPrize.org, NobelPrize.org [dostęp 2018-08-31] (ang.).
  3. ↑ a b c d e f Elizabeth Blackburn, Ph.D. - Academy of Achievement, „Academy of Achievement” [dostęp 2018-08-31] (ang.).
  4. ↑ a b c d e Administrator, Dr. Elizabeth Blackburn, biochemistry2.ucsf.edu [dostęp 2018-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-31] (ang.).
  5. ↑ Elissa S. Epel i inni, Dynamics of telomerase activity in response to acute psychological stress, „Brain, behavior, and immunity”, 24 (4), 2010, s. 531–539, DOI: 10.1016/j.bbi.2009.11.018, ISSN 0889-1591, PMID: 20018236, PMCID: PMC2856774 [dostęp 2018-08-31].
  6. ↑ Elissa Epel i inni, Can Meditation Slow Rate of Cellular Aging? Cognitive Stress, Mindfulness, and Telomeres, „Annals of the New York Academy of Sciences”, 1172 (1), 2009, s. 34–53, DOI: 10.1111/j.1749-6632.2009.04414.x, ISSN 0077-8923, PMID: 19735238, PMCID: PMC3057175 [dostęp 2018-08-31] (ang.).
  7. ↑ Tonya L. Jacobs i inni, Intensive meditation training, immune cell telomerase activity, and psychological mediators, „Psychoneuroendocrinology”, 36 (5), 2011, s. 664–681, DOI: 10.1016/j.psyneuen.2010.09.010, ISSN 0306-4530 [dostęp 2018-08-31] (ang.).
  8. ↑ Elizabeth Blackburn, Janet Rowley, Reason as Our Guide, „PLoS Biology”, 2 (4), 2004, e116, DOI: 10.1371/journal.pbio.0020116, ISSN 1545-7885, PMID: 15024408, PMCID: PMC359389 [dostęp 2018-08-31] (ang.).
  9. ↑ USATODAY.com - Scientists rally around stem cell advocate fired by Bush, usatoday30.usatoday.com [dostęp 2018-08-31].
  10. ↑ Nobel laureate Elizabeth Blackburn named Salk Institute president - Salk Institute for Biological Studies, „Salk Institute for Biological Studies” [dostęp 2018-08-31] (ang.).
  11. ↑ Nobel laureate will step down from leading embattled Salk Institute, „Science | AAAS”, 21 grudnia 2017 [dostęp 2018-08-31] (ang.).
  12. ↑ Blackburn Gets Personal, Reflects on Path Leading Up to Nobel Prize, UC San Francisco [dostęp 2018-08-31] (ang.).
  13. ↑ Denise Grady, Elizabeth Blackburn: Molecular Biologist Charts Her Own Course [dostęp 2018-08-31] (ang.).

Linki zewnętrzne

Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny
XX wiek
XXI wiek

Nobel

Laureaci Royal Medal (XXI wiek)
2001–2009
  • 2001: R. Gardner, G. Horn, S. Edwards
  • 2002: R. Peto, S. Cory, R. Freeman
  • 2003: J. Skehel, K. Johnson, N. Shackleton
  • 2004: J. Black, A. Jeffreys, J. Lewis
  • 2005: M. Pepper, A. Pawson, M. Fisher
  • 2006: D. Baulcombe, T. Hunt, J. Pendry
  • 2007: T. Lindahl, C. Hilsum, J. Feast
  • 2008: R. Hedges, R. Cohen, A. Fersht
  • 2009: C.N.R. Rao, R. Laskey, C. Dobson
2010–19
  • 2010: P. Knight, A. Surani, A. Hill
  • 2011: S. Ley, R. Holliday, G.P. Winter
  • 2012: T.W.B. Kibble, K. Murray, A.B. Holmes
  • 2013: R. Baxter, W. Bodmer, P. Wells
  • 2014: T. Tao, T. Hunter, H. Morris
  • 2015: J. Bell Burnell, E. Blackburn, C.L. Smith
  • 2016: J.M. Thomas, E. Robertson, J. Goodby
  • 2017: P. Corkum, P.R. Grant, B.R. Grant, M. Greaves
  • 2018: S. Sparks, L. Wolpert, S. Balasubramanian, D. Klenerman
  • 2019: C. Robinson, M. Goedert, A. Dowling
lata 20.
  • 2020: H. Huppert, C. Dean, I. Shanks
  • 2021: C. Humphreys, D. Lo, M. Green

George-IV-of-Great-Britain-cropped.png

Media użyte na tej stronie

NobelP2.png
Alfred Nobel from public domain photo, in circle. (Photo taken 1896 or earlier).
George-IV-of-Great-Britain-cropped.png
Autor: Wikimedia Commons, Licencja: CC BY-SA 4.0
King George IV of Great Britain, a cropped version of the painting
Carol Greider and Elizabeth Blackburn.JPG
Autor: Gerbil, Licencja: CC BY-SA 3.0
Carol Greider (in red) and Elizabeth Blackburn. Carol Greider is a molecular biologist who discovered the enzyme telomerase in 1984 while working with Elizabeth Blackburn. Elizabeth (Liz) Helen Blackburn FRS (born November 26, 1948 in Hobart, Tasmania) is an Australian-born U.S. biologist at the University of California, San Francisco (UCSF), who studies the telomere.
Elizabeth Blackburn CHF Heritage Day 2012 Rush 001.JPG
(c) Science History Institute, CC BY-SA 3.0
Photograph of Elizabeth Blackburn, Morris Herzstein Professor of Biology and Physiology in the Department of Biochemistry and Biophysics at the University of California, San Francisco (UCSF), received the 2012 American Institute of Chemists (AIC) Gold Medal, April 12, 2012 at Chemical Heritage Day at the Chemical Heritage Foundation, Philadelphia, PA, USA.
Elizabeth Blackburn 2009-01.JPG
Autor: Gerbil, Licencja: CC BY-SA 3.0
Elizabeth Blackburn FRS (born November 26, 1948 in Hobart, Tasmania) is an Australian-born U.S. biologist who co-discovered the enzyme telomerase. For this work, she was awarded the 2009 Nobel Prize in Physiology or Medicine, shared with Carol Greider and Jack Szostak. The picture was taken at Campus Westend of Goethe-University, Frankfurt am Main, Germany.