Elizabeth von Arnim

Pomnik Elizabeth von Arnim w Buku
Ławeczka Elizabeth von Arnim w Dobrej

Elizabeth von Arnim, z domu Mary Annette Beauchamp (ur. 31 sierpnia 1866 w Kirribilli w Australii, zm. 9 lutego 1941 w Charleston w Stanach Zjednoczonych) – angielska pisarka australijskiego pochodzenia.

Życiorys

Jej ojciec, Henry Herron Beauchamp (1825–1907), był kupcem, oprócz Elizabeth miał jeszcze jedną córkę oraz czterech synów. Pisarka Katherine Mansfield była jej kuzynką. W 1871 roku Beuchampowie opuścili Australię, przez pewien czas mieszkali w Szwajcarii i ostatecznie osiedli w Anglii. Elizabeth ukończyła tam londyńską Blythwood House School, a następnie Queen’s College School[1].

W 1889 roku podczas podróży do Rzymu poznała swojego przyszłego męża, hrabiego Henninga Augusta von Arnima (1851–1910). Pobrali się w Londynie 21 lutego 1891 roku[1]. Małżonkowie początkowo osiedli w Berlinie, zaś w 1896 roku zamieszkali w Rzędzinach koło Szczecina (wówczas: Nassenheide), rodzinnej wiejskiej posiadłości von Arnimów[2]. Tu odwiedzili ją początkujący pisarze Hugh Walpole i Edward Morgan Forster, którzy byli nauczycielami domowymi czwórki jej dzieci. Forster w 1905 roku spędził w majątku kilka miesięcy.

Małżeństwo Elizabeth i Henninga doczekało się czterech córek i syna, nie było jednak szczęśliwe[1]. Niezależna, lecz zdominowana przez konserwatywnego męża, Elizabeth zaczęła szukać pociechy w opisywaniu wiejskiego życia[1]. 20 września 1898 roku opublikowana została jej pierwsza książka, Elizabeth and her German Garden. Książka szybko zdobyła sobie rozgłos i pozytywne recenzje[2]; w przeciągu roku wznowiono ją dwadzieścia razy[1], przyniosła wydawcy pół miliona funtów zysku[2]. Opublikowana rok później powieść The Solitary Summer również stała się bestsellerem[2]. Coraz częstsze kłótnie z mężem, który zgodnie z pruskim prawem przejmował wszystkie pieniądze zarobione przez żonę na pisaniu książek, doprowadziły do podpisania przez małżonków umowy o rozdzielności majątkowej w 1901 roku[2]. Długi hr. Henninga von Arnima stale rosły, groziło mu nawet więzienie za oszustwa. Na początku 1908 roku mąż musiał sprzedać posiadłość w Rzędzinach. W kwietniu tegoż roku ostatecznie rozwiodła się z mężem i wyjechała z dziećmi do Londynu[2]. Henning August von Arnim zmarł dwa lata później w czasie kuracji w uzdrowisku Bad Kissingen[1].

Kolejne książki przynosiły Elizbeth von Arnim coraz większy rozgłos. Sławna już pisarka zbudowała posiadłość w Szwajcarii, a potem drugą na Lazurowym Wybrzeżu we Francji; media rozpisywały się o jej rzekomym romansie z Herbertem George’em Wellsem[2]. 11 lutego 1917 roku poślubiła hrabiego Francisa Stanleya Russella (starszego brata filozofa i matematyka Bertranda Russella)[1]; małżeństwo rozpadło się po trzech latach[2]. Po wybuchu II wojny światowej wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie zmarła[2]. W 1947 roku jej prochy zostały sprowadzone do Anglii i pochowane w Penn w hrabstwie Buckinghamshire[1].

Twórczość

  • Elizabeth and Her German Garden (1898); wyd. polskie Elizabeth i jej ogród, 2011
  • The Solitary Summer (1899)
  • April Baby’s Book of Tunes (1900)
  • The Benefactress (1901)
  • The Adventures of Elizabeth in Rugen (1904)
  • Princess Priscilla’s Fortnight (1905); wyd. polskie Idylla księżniczki 1928
  • Fräulein Schmidt and Mr Anstruther (1907)
  • The Caravaners (1909)
  • The Pastor’s Wife (1914)
  • Christine (1917) (pod pseudonimem Alice Cholmondeley)
  • Christopher and Columbus (1919)
  • In the Mountains (1920)
  • Vera (1921); wyd. polskie Vera 2020
  • The Enchanted April (1922); wyd. polskie Zaczarowany kwiecień, 1998
  • Love (1925)
  • Introduction to Sally (1926)
  • Expiation (1929)
  • Father (1931)
  • The Jasmine Farm (1934)
  • All the Dogs of My Life (1936); wyd. polskie Wszystkie psy mojego życia, 2017
  • Mr. Skeffington (1940); wyd. polskie Urodziny Fanny, 1995

Ekranizacje

W 1944 roku Vincent Sherman zekranizował powieść Mr. Skeffington. Główne role w filmie zagrali Bette Davis i Claude Rains. Obydwoje nominowani byli do Oscara.

Powieść The Enchanted April została sfilmowana przez Mika Newella w 1991 roku. Film Czarowny kwiecień zdobył nominacje do Złotych Globów (aktorki Miranda Richardson i Joan Plowright otrzymały statuetki) i nominacje do Oscarów.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h Elizabeth von Arnim (ang.). online-literature.com. [dostęp 2010-06-15].
  2. ↑ a b c d e f g h i Elżbieta Bruska: Angielka z Rzędzin (pol.). transodra-online.net. [dostęp 2010-06-15].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Dobra Szczecinska pomnik Elizabeth von Arnim.jpg
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik Elizabeth von Arnim w Dobrej Szczecińskiej