Emanuele Luigi Galizia

Emanuele Luigi Galizia
Emanuele Luigi Galizia jako Nadinspektor Robót Publicznych (1880)
Data urodzenia	7 listopada 1830
Data śmierci	6 maja 1906
Narodowość	maltańska
Alma mater	Uniwersytet Maltański
Odznaczenia

Emanuele Luigi Galizia (ur. 1830, zm. 1906) – maltański architekt i inżynier, który zaprojektował wiele budynków publicznych i kościołów. Określany jest jako „wiodący maltański architekt w drugiej połowie XIX wieku”^[1].

Życiorys

Emanuele Luigi Galizia urodził się 7 listopada 1830 roku, jako syn Silvestro Galizii i Francesci Radmilli^[2]. Ukończył studia na Uniwersytecie Maltańskim jako inżynier budownictwa cywilnego i architekt. W roku 1846 rozpoczął służbę cywilną jako praktykant Williama Lamb Arrowsmitha. W roku 1856 został rządowym perito (ekspertem, specjalistą), a cztery lata później szefem grupy ekspertów, będąc odpowiedzialnym za wszystkie rządowe prace publiczne przez następne 20 lat^[3]. W roku 1880 otrzymał stanowisko Nadinspektora Robót Publicznych^[4], co dało mu miejsce w Radzie Legislacyjnej Malty (Malta's Legislative Council)^[5].

Galizia mianowany został przez papieża Leona XIII Kawalerem Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego, zaś sułtan Abdülaziz, podczas wizyty na Malcie w roku 1867, odznaczył go Orderem Medżydów w uznaniu za ukończenie, zamówionego przez sułtana, tureckiego cmentarza w Marsie^[3].

W roku 1886 został członkiem Institution of Civil Engineers, a w 1888 – Royal Institute of British Architects. W tym samym roku rząd wysłał go w podróż do Włoch, Francji i Anglii, aby poszerzył swoją wiedzę na temat architektury neogotyckiej^[3], oraz prawdopodobnie również w celu udzielenia porad przy budowie Tower Bridge w Londynie (ukończonego w roku 1894) i pracach restauracyjnych w Brighton Pavilion^[6].

Galizia był również egzaminatorem na wydziale inżynierii cywilnej Uniwersytetu Maltańskiego^[3].

W roku 1877, gdy Brytyjczycy zajęli Cypr, Galizia został tam wysłany przez rząd królewski z zadaniem zbadania wyspy pod kątem jej potencjalnej kolonizacji. Pierwszą wizytę odbył z sir Adrianem Dingli i prof. Schinasem, następnie podróżował z markizem Testaferrata Olivierem. Raporty z tych wizyt zostały wydrukowane i opublikowane na zlecenie ówczesnego rządu^[6].

Kaplica Matki Boskiej Bolesnej na cmentarzu Addolorata

Emanuele Luigi Galizia zmarł 6 maja 1906 roku. W notatce pośmiertnej, opublikowanej w roku 1907 przez Institute of Civil Engineers, chwalono jego „takt i uprzejmość, które zjednały mu całą społeczność, podczas gdy zdolności i dokładność, widoczne we wszystkich jego pracach, dają mu stałe miejsce w historii osiągnięć zawodowych na Malcie”^[5].

Karta pocztowa przedstawiająca cmentarz turecki w Marsa na Malcie, zaprojektowany przez E.L. Galizię

(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 4.0

Victoria Gate w Valletcie

Marsamxett Police Station

Kościół św. Alfonsa Liguori w Birkirkara

Prace projektowe Galizii

Poniżej znajduje się lista znanych budynków, o których wiadomo, że zostały zaprojektowane przez Emanuela Luigiego Galizię, oraz tych, które są jemu przypisywane^[3]:

• Cmentarz Ta' Braxia, Pietà (1855)
• Cmentarz Addolorata z kaplicą, Paola (1860)
• Prince of Wales Road (1862)
• skład amunicji w forcie Rinella (1864)
• Akwedukt Armier pomiędzy Qormi i Three Cities (1867)
• zbiornik wodny Ta’ Qali (1867)
• spichlerze we Florianie (1869)
• drugi kościół Karmelitów, Balluta (1871)
• cmentarz turecki, czasem znany jako cmentarz muzułmański (Mahometan Cemetery), Marsa (1874)^[7]
• Bugeja Institute Technical School, Ħamrun (1880)
• Vincenzo Bugeja Institute^[8]
• akwedukty w Sliemie i Birkirkara (1882)
• Victoria Gate, Valletta (1884–85)
• kościół Matki Bożej z Lourdes, Għajnsielem (1888)
• kościół św. Alfonsa i zakon, Birkirkara (1893–95)
• Marsamxett Police Station, Valletta
• Marsa Police Station
• Sliema Police Station
• nadbrzeże w Marsaxlokk
• nadbrzeże w Marsamxett
• Villa Alhambra, Sliema (lata 1880.): część zewnętrzna w stylu mogolskim i mauretańskim, wnętrze barokowe i wiktoriańskie; letnia rezydencja Galizii^{[9][10][11][12]}
• kaplica rodziny Galizia na cmentarzu Addolorata, w której został pochowany
• kościół Matki Boskiej Bolesnej, St Paul’s Bay (1902)^[13]

Valletta Market (1859–61) oraz szpital św. Wincentego à Paulo (1886) zbudowane zostały pod kierownictwem Galizii, jednak były zaprojektowane przez innych architektów^[3].

Życie osobiste

Emanuele Luigi Galizia poślubił Victorię Vella, córkę Giovanniego Vella CMG; z małżeństwa urodziło się pięcioro dzieci: James, Godwin, Emilia, Giovanna i Francesca^[2].

James był Nadinspektorem Robót Publicznych, jak jego ojciec przed nim, oraz Sekretarzem Skarbu w królewskiej administracji Malty^[14][15].

Drugi syn, Godwin, był również architektem, znanym z projektów w odrodzonym stylu romańskim, jak np. kościół św. Piotra w Birżebbuġa, czy kościół św. Grzegorza Wielkiego w Sliemie, lecz jego prace do niedawna przyciągały mniej uwagi, niż prace jego ojca^[16]. Godwin był również zatrudniany przez osoby prywatne do zaprojektowania kaplic i mauzoleów na cmentarzu Addolorata, tym samym, którego projektantem był jego ojciec^[16].

Giovanna poślubiła profesora prawa konstytucyjnego i cywilnego Giovanniego Caruanę, syna maltańskiego archeologa Antonio Annetto Caruany. Ich najstarszy syn Anton, znany prawnik, zabity w nalocie bombowym na Maltę w roku 1942, nosił nazwisko Caruana Galizia, przejęte przez jego potomków^[17].

Przypisy